Afrikaanse volksliedjies. Deel 1. Piekniekliedjies

[p. 32]

7. ‘Japie, mij skapie.’

a. Lied en Spel: -

Hierdie ‘kalkoentjies-trap’-ringdans het heelwat afwisseling in die handeling en is ook tamelik dramaties, wat betref die verband tussen woord en daad. (Vgl. ‘Jan Fiskaal.’).

Met die reël: ‘kalkoentjies trap also, also, alsó’, kies die binnespelers 'n ‘skapie’ of 'n ‘blaartjie’. Dan volg 'n wederkerige getrippel, waarbij die één voet aldeur oor die ander gewip word, heen-en-weer.

Die tempo van die sang stijg vinnig tot bij die laaste ‘alsó’, wat met nadruk gesing word om oor te gaan in die vervoering van die laaste koeplet, wat skielik wegsak en stap-stap tot staan kom met ‘so-als jij’; om weer van vooraf aan te begin.

Melodie, woord en handeling hoort bij mekaar, swel saam aan en sink saam weg. Die volgende verdeling maak dit duidelik: -

a.	Voorsang, wat die stemming wek,
b.	Voorspel, wat die handeling voorberei,
c.	Spel en sang verenig in die hartstogtelike warrel van die laaste koeplet.

b. Liedjie: -

‘Japie, mij skapie,}Tweemaal.
Ek het lief vir jou.’}

of

‘Saartjie, mij blaartjie,}Tweemaal.
Ek verlang na jou.’}.

‘Kalkoentjies trap also, also, alsó,
Kalkoentjies trap also, also, als jij!’

[p. 33]

c.

 

‘In die wêreld is g'n éne nie, g'n éne nie, g'n éne nie;

 

In die wêreld is g'n éne nie, so-als jij!’

c. Variant: -

I.p.v. ‘Japie’: ‘Andrew’ - 'n onnodige verbastering van hierdie afrikaanse liedjie.

d. Aantekeninge: -

1.

‘Skapie, blaartjie’: twee voorbeelde uit die rijke vocabularium van die afrikaanse minnaar. Sij ‘soet naampies’ het gewoonlik meer te doen met rijmlus of humor dan met 'n verliefde verbeelding.

2.

‘Kalkoentjies trap also ens.’ die toespeling op die liefdesdans van die kalkoen is nie baje kies nie, maar is ook vir die spelers nie aktucel nie. Let verder op die vorm ‘also’, wat anders in Afrikaans nie gebruikelik is nie, i.p.v. ‘so’. Hierdie reël verklaar die vraag van Totius in sij ‘Trekkerswee’, n.l. of die warrelwind misskien 'n toorheks is wat ‘met die voddegoed en stof kalkoentjies-trap.’ (Totius: - ‘Trekkerswee’ p. 60).