Gedichten
(1861)–Pieter Joost de Borchgrave–
Auteursrechtvrij
[pagina 257]
| |
Friedland. - Tilsit.
| |
[pagina 259]
| |
De veldslag van Friedland, gevolgd door de vrede van Tilsit, (14 Juny 1807.)
| |
[pagina 260]
| |
Neen: Frankryk's Hercules, 't heldhaftig Oorloogswonder,
Napoleon laat zyn' alomgeduchten donder
Met onweerstaanbre kracht door Fredrik's Poolen slaan;
Gesard tot in de ziel, door wraakzucht aangedaan,
Voert Hy zyne Adelaars, oud Rome's gloriestanderGa naar voetnoot(1),
In 't nar en brandende oog van Rusland's Alexander.
Noch Heilsberg, noch Sintander had zyn grootschen moed
Zyn schrander krygsbeleid, hoe schriklyk van het bloed
Der Russen overstelpt, nog niet genoeg doen blyken:
De barre Moskovit weerhoud zich in het wyken;
Door losse waan geblind, betwist hy andermaal
Betwist hy, voet voor voet, den wissen zegepraal.
Nauw heeft de Morgen 't hoofd ter kimmen uitgesteken,
En met een purpren glans de velden overstreken,
Of de Oorlog laat alom zyne holle trommels slaan,
Of Frankryk's legerschaar gort fluks den sabel aan
En weet de legers beide in rep en roer te stellen:
Hy doet het kokend bloed in 's Veldheer's adren zwellen;
Een bliksemvuur straalt Hem ten fonklende oogen uit.
De Rus die, reeds in hoop, den stap der Franken stuit,
Laat plots van Friedland's wal het grof geschut ontbranden,
- De leus, om Frankryk's heir, al brullend, aanteranden. -
Maar, vorst Napoleon, die rust gelyk een Leeuw,
| |
[pagina 261]
| |
Wien noch verzwaard gedreig, noch loeijend krygsgeschreeuw
Noch opgebroken vlammenafgrond kan vervaaren,
Rent, vlugger dan de wind, in 't midden zyner schaaren,
Voorspelt het Krygsgeluk, zoo lachend, zoo naby,
Bestemd, ter viering van Marengo's jaargetyGa naar voetnoot(1),
Wiens gloor geen onweêrswolk, hoe aaklig, kan bezwalken.
Gelyk een Aadlaar die een' laage vlucht van valken
Klapwiekend instort, als eene snelle bliksemschicht,
Zoo vliegt Napoleon den vyand in 't gezicht,
En stuit zyn pooging af by 't buldren der kartouwen:
Vergeefs laat Paulowitz zyn' tegenstand beschouwen
Gesterkt door 't overschot der Brandenburgsche magt;
Men draeit de vleugels om, men dringt met volle kracht
Door 't uitgebraakte vuur in 't midden der geledren:
De Noordsche Adelaar strykt zyn' verzengde vedren,
En aarzelt in 't bereik van Friedland's wraakgeschut.
De Cesar onzer eeuw, die onverwachten stut
Noch hinderpalen ducht, en, als de Salamander
In volle vlammen leeft, volgt eensklaps Alexander,
Gezweept door de yzren vuist des Oorlogs. - en de stryd
Wordt algemeen: - 't kanon, der Zege toegewyd,
En dat het verste strand verschrikt door zyn' bevelen,
Braakt thans gevleugeld schroot uit duizend kopren kelen;
Er barst eene hagelvlag van vuurgranaten uit:
Het wraakgeschreeuw, het paardgebriesch, het krygsgeluid
En 't afgedonderd schot verliest zich in de wolken;
| |
[pagina 262]
| |
Het schynt dat in dit uur, uit Etna's open kolken
Een nieuwe vuurstroom welt, vermengd met damp en smook:
't Wordt nacht in 't schoon des dag's door saamgevlokten rook
Die wêerslaat van 't gewelf der hooge Hemeldaken:
De Dood grimt overal met opgespalkte kaken,
Daar alles om haar troon van woede en trotschheid blaakt.
Het kroost van Peter's kroost, wiens magt aan 't hollen raakt,
Ploft, als een Phaëton, in stroomen en moerassen,
En doet het zwalpend nat zelfs uit zyn boorden wassen.
Het vrije en Franke heir, onstuitbaar in zyn' vaart,
Dringt door den hollen weg die zich om Friedland schaart,
En rigt een' slachting aan waar voor elks hart moet yzen:
En, schoon de Moskoviet verwoeder op moog' ryzen,
En gaart, als op één blik, zyne benden by elkaar,
Om, tot wat prys het zy, in 't barnen van 't gevaar
Den muil des Doods ten trots, zyn moed te doen herblyken,
Snelt Hy, door vuur en zwaard, langs heuvelen en lyken
In weèrwil van den nacht, in Friedland's sterke vest.
Een' bange jammerkreet vervult dit veeg gewest
En kaatst zyne yslykhêen langs Alle en PregelstroomenGa naar voetnoot(1).
De woed', de razerny, thans vry van perk en toomen
Slaan warrend hêen en wéer hun alverdelgend merk
In Friedsland's praalsiràan en heerlyk bytelwerk,
Trots borstwèer, trots geweld der dappre Noordelingen.
De lucht in vlam en vuur door 't bliksemen der klingen
Bouwt 't yslyk krygsgeschut met Friedland's wouden na.
't Gekerm, het noordgeschrei, is vrugtloos en te stâ;
| |
[pagina 263]
| |
Het bloed gutst overal, 't zwalpt rookend door de straaten,
Wen 't woedend Oorlogspaard, als dol, als uitgelaaten
Scheurt door de Russen heen zieltoogend 't allen kant,
Ja, bonst den ruwen klaauw in 't lillend ingewand;
En - daar het ovrig heir vervolgd word en geslagen
Stygt Frankryk's halve God, kalm, op den Zegewagen
GetabbaardGa naar voetnoot(1) en omkranst van gouden Eerlauwrier...Ga naar voetnoot(2)
De Held legt aan zyn' voet en vaandels en banier
Ontrukt der forsche vuist van Rusland's Alexander;
Een nimmertelbaar tal van Helden, d'een aan d'ander'
Geschakeld en geboeid staart op zyn' Zegepraal.
Beef, zoon van Petrowitz! het alverwinnend staal
Door 's Overwinnaars arm ontzachlyk opgeheven...
Maar neen: - die Cesar kan verwinnen en vergeven.
Hy kwam in 't veld van Eer: Hy zag, Hy overwonGa naar voetnoot(3),
| |
[pagina 264]
| |
In weerwil van het goud van 't wrevlig Albion,
En zyn vyandlyk vuur gestookt in zoo veel Ryken.
Gy vraagt de Vrêe, Hy wenkt -: laat speer en vaandels stryken,
Sluit 's Oorlogs tempelpoort, en dooft het laatst krakeel -:
De Niemen wordt de grond van 't schoonste praaltooneel
Waar 't Vorstlyk Heldenpaar, als s'Lands gekroonde Vadren
Ontbloot van 't rustend Staal met rassen stap zich nadren;
Men komt: Napoleon, hoe groot door 't Oorlogslot,
Werpt zich, gelyk een vriend, in 't open armenslot
Van Rusland's Troonmonark, van grooten Alexander...
Een broederlyk Verdrag verbind Hun aan elkander,
Bestempeld door het merk van wederzydsche Trouw.
Het vlottend Vredealtaar, dat heerlyk stroomgebouw
Verheft zyn offergeur, zyn' blyde glorievuren
Uit Tilsit's ruimen schoot en blydschapsvolle muren
Van daar de blonde Seine haar groenen strand besproeit
Tot waar de Moskauwstroom om Peter's grafstêe vloeit.
De vreugd heerscht in elks hart; 't gejuich, de Zegezangen
Vermenglen zich om wee en zuchten te vervangen,
En - Friedland's murenkring, dit bloedig veld van Eer,
Is thans geen zwavelpoel, geen yslyk moordkuil meer.
O, neen: de blanke hand der Vrede droogt de traanen
In Tilsit's watertent omzet van glorievaanen:
| |
[pagina 265]
| |
De stappen van Bellon', die elk tot siddring wekt
Zyn door het heilig loof van Myrthen overdekt,
En, doen het nagedacht zyn' rampen reeds vergeten:
Die gulde Hemelvrée, ten top van eer gezeten,
Kneed haren Heldentrits, door haar gewyden gloed
Als Broedren in elkaar, na zoo veel overmoed.
De vorstlyke Adelaars slaan wederzyds hun' wieken
Die naar den balsemgeur der zachte Olyven rieken;
Zy scheuren aan den voet van 't smookend Vredealtaar
De Bondgenooten, hoe vereenigd, van elkaar:
- Een doodsteek in het hart der Britsche zeeharpijen!...
Triomph! d'orkaanen zwichten: d'helsche razernijen
Zyn knarssende, in hun vaart gestuit en overmand;
Het hupplend Maagdenkoor hecht parels en karkant
Aan zyne zwierge leên om Tilsit's Feest te vieren.
Napoleon, de kruin omschaduwd van laurieren,
Die, op een wenk, de waareld schept in oorlogsveld,
Of, op een wenk, aan kryg en perk en paalen steld,
Ontvangt van vorst en volk de grootste lofsbegroeten;
Men spreidt een veldtapiet van bloemen voor zyn' voeten;
Vermaak en blydschap zyn gedrukt op elks gelaat,
En, - wyl gejuich en zang door wolk en hemel slaat,
Wyl Frankryk's Held zyn' kruin omgord met Vredepalmen,
Doen schouwburg, kerk en volk hun dankgezang weergalmen
Zoo ver Napoleon zyn gulden Scepter zwaait,
Zoo ver zyn praalbanier op burgt en torens waait....
| |
[pagina 266]
| |
Lang leve dan die Held! dit wonder onzer tyden!
Wiens grootheyd Griekenland en Rome zou benyden:
Hy leve, ja, Hy leve!... Hy blyve aan ons verpand,
Die groote Scoevola voor volk en Vaderland!...
1812. |
|