Oost- en West-Indische Warande

Vervattende aldaar de leef- en genees-konst. Met een verhaal van de speceryen, boom- en aard-gewassen, dieren &c. in Oost- en West Indien voorvallende

Van het Lignum Aloës, ofte Agallochum, by de Indianen Calambac genoemt.

Het Lignum Aloës en wast niet alleen op het Eylandt Sumatra, het welcke recht over in het aengesichte van Java gelegen is, maer groeyt mede heel veel, ende heel goet in Champac,

[p. 137]

zijnde een Landschap dicht aen het Rijck van China gelegen, ende in Cochin China. Ende dat dit van zijn schorsse berooft zijnde van hier na het Vaderland overgestiert wert, en gebeurt daer niet, om dat het sonder schorsse groeyt: maer om datter dickwils verscheyde soorten van hout door hare rijsen ende tacken, even als tot eenen stam te samen groeyen, niet amders dan wy voor desen geseyt hebben, dat in den Benjoin-boom gebeurt: want sulcks en moet ons niet wonder schijnen, alsoo wy weten dat verscheyde soorten van boomen door kunst op den anderen ge entet worden. Maer de Inwoonders weten op dese maniere die andere rijsen ende hout van dit hout af te scheyden. De afgehackte blocken van het Lignum Aloës leggen sy aen de Oevers van de Revieren in het slijck, ende den modder, op dat het hout van andere soorten vermolsemt ende verrot zijnde, sich van het Aloës-hout soude afscheyden, waer door de schorsse van het Aloës-hout mede verteert wert, want die soo Oly-achtigh niet en is dan het hout selfs, ende oversulcks de worm ende verrottinge meer onderworpen, soo dat het hout tot ons over-gestiert werdt, soodanigh als het in de winckels in 't Vaderland te vinden is. Vorders is dit Lignum Aloës gantsch aromatijck ofte speceryachtigh, ende een weynigh bitter van smaeck, waer door het mogelijck den naem van Aloë ontleent heeft. Des selviges Poeder, de swaerte van twintigh greynen ingenomen, geneest die Boorts, dewelcke van de Inwoonderen Mordexe genoemt wert,

[p. 138]

Het geneest mede fraey alle koude sieckten der darmen ende des maeghs. Het doodet oock krachtelijcken alle soorten van Wormen in de Kinderen. De Chineesen ende alle Heydensche Mooren, dient het tot een Roock-werck in hare Offerhanden.