De onsterfelijke Pa Pinkelman

[p. 199]

22

Een verrukkelijke avond.

Tegen de avond arriveerden de heer en mevrouw Flens op het eiland, samen met Kareltje en Flop, en een uur later stapten ook de drie knechten aan wal. Zij waren in een sigarenkistje overgetoeid en hadden daarbij de fijne attentie bedacht hiertoe het merk van Pa Pinkelman te kiezen, wat door deze zeer gewaardeerd werd. Het negertje was zo blij, toen hij tante Pollewop weer terugzag, dat hij over zijn hele blote bast glom van genoegen, terwijl Kareltje om de minuut zijn petje afnam en ‘dag meneer Pinkelman’ zei, tot verbazing van de heer Stalin, die hier een kapitalistisch gebruik in zag. Toen het etenstijd werd, liet tante Pollewop een klein spookje vanaf de vuurtoren op een toeter blazen en zetten allen zich aan de dis. Het was een geweldige tafel, dwars over het hele eiland en helemaal vol met spijsjes, die tante Pollewop uit haar eigen mond gespaard had. De bediening was heel eenvoudig. Want toen alle gasten gezeten waren, verhief zich Pa Pinkelman en riep: ‘Zeg, jullie vinden het verder wel, niet?’, waarna hij geheel voldaan weer ging zitten en een kippetje opensneed. De drie geesten gleden af en

[p. 200]

aan en hadden er veel gemak van dat zij dwars door de tafel konden lopen, zonder iets om te gooien. Het werd een verrukkelijke maaltijd. Zelfs de heer Gortzak, die op zijn aparte eilandje zat te eten, kon af en toe een glimlach niet weerhouden, al bleef hij tegen.

Eerst hield Pa Pinkelman een rede over het Atlantisch Pact, daarna over het Scandinavisch Blok en tenslotte sprak hij onder stormachtige toejuichingen over het Verre Oosten en het standpunt der Wadden-eilanden inzake het Schuman-plan. De heer Churchill luisterde met open mond. ‘Maar mevrouw,’ sprak hij eindelijk, ‘uw man is een genie.’ Tante Pollewop kneep hem even in de wang. ‘Heb je 't ook in de gaten,’ antwoordde zij, ‘ga door, Theo, je bent zo lekker op dreef.’ Hierdoor aangemoedigd verhief Pa Pinkelman zich andermaal en sprak zo diepzinnig over de wet op de winkelsluiting, dat prof. Romme zijn vork neergooide en uitriep: ‘'t Gaat mij boven m'n pet!’, wat de hoogste lof is die een staatsman kan te beurt vallen. Vervolgens stond ook de heer Churchill op en las een paar bijzonder vernuftige gedeelten uit zijn Memoires voor, hiertoe de vertaling van de Volkskrant en Elseviers Weekblad gebruikend en zich over beide verwonderend. Het waren nogal aardige stukjes, en toen hij bij de conferentie van Jalta was gekomen en hoe hij dit tevoren allemaal zo bedisseld had, kon de heer Stalin zich niet meer houden van het lachen en legde zijn hoofd voorover in zijn soepbord, om tot zichzelf te komen. ‘Enig, enig, hoe kòmt die man erop!’ zo riep hij, ‘dit is werkelijk een heerlijke avond!’

Hierna echter las de heer Stalin zijn visie op de conferentie van Jalta uit zijn Memoires voor, waar-

[p. 201]

door de heer Churchill onder tafel rolde van genoegen, want het was zo helemaal anders dan hij zéker wist dat het geweest was.

‘Die Joop toch,’ zo fluisterde hij tante Pollewop in het oor, ‘die maakt er ook 'n potje van, 'n Rakker, onder ons gezegd. Maar onbetaalbaar op 'n avond als deze. Foei, ik dacht dat ik erin bleef.’ Hij stak een nieuwe sigaar op en veegde zich met een geruite zakdoek de tranen uit de ogen. Vervolgens las de heer Romme een hoofdartikel uit de Volkskrant voor, waarmee hij bijzonder veel succes oogstte, waarna de heer Andriessen het partijprogramma der K.V.P. uit het blote hoofd voordroeg, wat de deur dichtdeed. Allen voelden zich slap van het lachen, behalve de Grote

[p. 202]

Detective, die in het geheel niet begreep waar het over ging, maar wel iets vermoedde, en dit vermoeden ook neerschreef achter een appelboompje op de binnenkant van zijn linker manchet, in zeer kleine lettertjes en met onzichtbare inkt, zodat hij, twee dagen later thuiskomend, de grootste moeite had er uit wijs te worden, te meer daar de inkt van uitstekende kwaliteit was en onzichtbaar bleef, hoezeer hij ook probeerde er gewone inkt van te maken. Door deze tegenslag zijn wij niet gereed gekomen met de Grote Pinkelman Maaltijd en zullen de beschrijving daarvan alsnog moeten voortzetten.

Ook de heer Flens hield een rede. Hij was, zo zei hij, altijd een sufferd geweest. Dit was hij ook nu (applaus). Maar het verschil was, dat hij vroeger gedacht had geen sufferd te zijn en dat hij nu tenminste inzag dat hij wel een sufferd was (applaus en geroep van ‘bravo!’). Hij wilde nog een stap verder gaan en rondborstig toegeven dat hij de grootste stommeling was, niet alleen in Nederland, maar in geheel het Atlantisch Blok (stormachtige toejuichingen). Hij achtte dit geen schande. Naast een geest als Pa Pinkelman waren we allemaal maar onbeholpen stumperds, deerniswaardige stakkerds en ellendige knoeiers (zwak applaus). Dat er van Kareltje nog iets terecht was gekomen, dat had deze aan Pa Pinkelman te danken. Pa Pinkelman immers had zijn horizon verbreed, hij had hem landen en volken laten zien en hem op de producten gewezen van veeteelt en nijverheid. Indien hijzelf als jongen het geluk gesmaakt had zulk een man te ontmoeten, dan was er meer uit hem gegroeid dan een schertsfiguur (donderende toejuichingen). Maar het was nu te laat (geroep van ‘zeer juist! bravo!’). Hij had echter één troost; beter te laat, dan helemaal nooit. Ik dank

[p. 203]

U. Toen de heer Flens geheel buiten adem weer ging zitten, kwam Pa Pinkelman spontaan op hem toe en zei bewogen: ‘Kerel, meen je dat?’ ‘Welneen,’ antwoordde de heer Flens.

Pa Pinkelman keek hem een tijdje verbaasd aan. ‘Kijk eens,’ vervolgde de heer Flens, ‘wat ik je nu zeg, blijft onder ons. Het aardige aan jou is je totale onbeduidendheid. Je bent een nul en dat is je charme. Het blijft onder ons, nietwaar?’ ‘Natuurlijk,’ zei Pa Pinkelman, ‘daar kun je van op aan, wat dacht je dan? Ik beschouw dit als een zaak van vertrouwen.’ ‘Kijk,’ vervolgde de heer Flens, ‘ik ben natuurlijk veel slimmer dan jij. Ik verdien tonnen met Onroerende Goederen, ik beheers de haringvisserij, ik heb de staatsmijnen in handen, ik regel de olietoevoer uit China. Ik werk me 'n ongeluk. Jij werkt niet.’ ‘Neen,’ zei Pa Pinkelman. ‘En je hebt ook nooit gewerkt,’ hernam de heer Flens. ‘Nimmer,’ antwoordde Pa Pinkelman rondborstig. ‘Daar heb je 't,’ sprak de heer Flens, ‘je doet niets. En daardoor gebeurt er van alles. En ik doe van alles en daardoor gebeurt er niets. Begrijp je 't?’ ‘Neen,’ zei Pa Pinkelman. De heer Flens drukte hem de hand. ‘Zelfs daarvoor ben je nog te stom,’ sprak hij hartelijk, ‘als je 't begreep, was het mis. Maar nu je zelfs te suf bent om in te zien hoe suf je bent, nu ben je 'n heerlijke kerel.’ Pa Pinkelman dacht hier achter een boompje heel lang over na, zonder te begrijpen waar het precies over ging. Toen zette hij zich aan tafel en vervolgde zijn kippetje.