De onsterfelijke Pa Pinkelman

[p. 180]

19

Pa Pinkelman wordt weggevoerd naar Rottum en er daalt een diepe rust over de aarde.

Die avond kwam Pa Pinkelman moe en hongerig thuis. Het was dan ook niet mis geweest. Tussen zijn twee kartonnen borden had hij niet alleen geheel Haarlem bedribbeld, maar was tot ver in Kennemerland doorgedrongen, ja, zelfs in de Beemster- en Purmer-polders hadden de verraste landlieden zijn schrille kreet: ‘Kies mij! Dank U!’ uit de weilanden horen opklinken. Pa Pinkelman stapte in de vestibule uit zijn twee kartonnen, hing deze aan het haakje van de kapstok en betrad de huiskamer, waar tante Pollewop met een schaal appelbollen zijn komst verbeidde. ‘Hoe staat het met de verkiezing?’ vroeg zij belangstellend. Pa Pinkelman wierp zich uitgeput in een stoel en glimlachte. ‘We halen 't,’ sprak hij, ‘de kies-deler staat er zeer gunstig voor, en als 't een beetje meezit, pik ik er op mijn boerefluitje nog 'n rest-zetel bij.’ Tante Pollewop zweeg eerbiedig. Dit was hogere politiek. Dit ging ver boven haar appelbollen uit. Zij prikte er nochtans een met een vork uit de schaal en stopte deze in de mond van Pa Pinkelman, die hem gedachteloos doorslikte. ‘Lieve

[p. 181]

kind,’ sprak hij, ‘wat is 't hier gezellig. Wat 'n knikkelig kneuterkamertje hebben we toch.’ En hij wierp zijn bolhoed vergenoegd tegen het plafond.

Toen viel zijn oog op de drie knechten, die naast elkaar op hun stokje zaten. De brave kerels droegen ieder een bordje, waarop achtereenvolgens ‘Kies,’ ‘Pa’ en ‘Pinkelman’ te lezen stond. Pa Pinkelman was ontroerd. Zeker, deze bijdrage in de verkiezingsstrijd was gering, daar de werking ervan zich tot het woonvertrek van de lijsttrekker zelf beperkte en zij bovendien in de verkeerde volgorde waren gaan zitten, zodat het opschrift ‘Kies Pinkelman Pa’ luidde, wat tot verwarring aanleiding gaf; maar de goede wil was er niet minder om en hij reikte hun ieder een sigaartje aan, die zij terstond van hun bandjes ontdeden en opstaken. ‘En nu,’ sprak de heerlijke man, ‘mijn pantoffels en de krant. Nu ik mij in de verkiezingsstrijd geworpen heb, dien ik mijn beginselen

[p. 182]

te kennen.’ Hij las zijn eigen hoofdartikel in de Volkskrant en het commentaar erop van de heer Andriessen, benevens een verklarende toelichting van prof. Romme. Vervolgens las hij de Avonturen van de Onsterfelijke Pinkelman, waarin dit alles op bevattelijke wijze was samengevat. Hierna nam hij een nieuwe appelbol tot zich en ging over op het Kamerverslag. Doch nauwelijks was Pa Pinkelman hier drie regels in doorgedrongen of hij verbleekte. ‘Anna,’ sprak hij, de appelbol uit zijn mond halend, ‘waar ligt Rottum?’

Tante Pollewop had het Kamerverslag al lang gelezen, doch uit kiesheid gezwegen. Terwijl Pa Pinkelman in weer en wind zich door Haarlem en randgemeenten voortbewoog, had zij de Kleine Winkler Prins geraadpleegd en gevonden dat Rottum een onbewoond waddeneiland was, waar slechts een oude vuurtoren het landschap verlevendigde. ‘Mosselen en meeuweneieren,’ aldus de encyclopaedie, ‘zouden er de middelen van bestaan zijn, indien er iemand bestond. Maar er bestaat niemand.’

Tante Pollewop had hierover een tijdje nagedacht en toen in haar kookboek de bereiding van mosselen en de mogelijkheden van meeuweneieren doorvorst. Hierna had zij een vaatje zout en een tonnetje peper gekocht en was voor het raam gaan zitten, in de overtuiging dat nu alles gedaan was, wat in de gegeven omstandigheden van haar verwacht kon worden. De verstandige vrouw had juist gezien. Want nauwelijks was Pa Pinkelman binnenshuis, of er werd gebeld. De veelbeproefde man daalde af en deed open. Het was inspecteur Suurendonck met twaalf agenten, allen tot de tanden gewapend. ‘Het spijt me Pinkelman,’ sprak de inspecteur, ‘maar de dievenwagen staat voor. En geen gibelegijn onderweg.’

[p. 183]

En voort ging het, in de richting van Delfzijl. De drie knechten bleven verweesd achter.

Zodra het bericht, dat men Pa Pinkelman en tante Pollewop op het eiland Rottum geïnterneerd had, in de ochtendbladen verschenen was, daalde er, gelijk na de dood van Roelant, een diepe rust over de aarde. Mossadeq, Churchill, Stalin, Truman, Gortzak en Tilanus, al deze mannen werden die morgen in hun onderscheiden ledikanten wakker, in het blijde besef dat Pa Pinkelman zijn Elba gevonden had. Niet langer kon dit beperkt, doch koppig middenstandsbrein hun reusachtige bedoelingen doorkruisen, de heerschappij van de bolhoed was verbroken, de Hoge Zije hernam zijn rechten. Zo zag het ook de heer Flens, makelaar in Onroerende Goederen te Amsterdam, die, rechtop in bed zittend, met onverdeeld genoegen het Kamerbesluit overlas. Hij nam zijn kopje thee, goot de inhoud hiervan met zorg over zijn vrouw tot zij goed wakker was en sprak: ‘Coba,

[p. 184]

we krijgen onze drie knechten weer terug. Ze zijn wat klein geworden, maar dat scheelt ook een hoop in de sociale lasten. Ik neem de trein naar Haarlem. Ik ga ze halen.’ De nijvere man kleedde zich aan, reisde naar Haarlem en belde bij Pa Pinkelman aan. Doch niemand deed open.

De heer Flens liep ruggelings achteruit, om te kijken of er boven misschien licht brandde en viel op die wijze achterover in het Spaarne, waar hij door een teerhartig turfschipper weer werd uitgehaald. Zo gaat het als men een sufferd is. Hierdoor in een geprikkelde stemming gekomen, kocht hij een bakkerswagen en reed hiermee dwars door de voordeur heen. Geen geluid echter deed zich horen. De heer Flens besteeg de trap en trad de huiskamer van Pa Pinkelman binnen. Alles getuigde daar van rust en tevredenheid. Er stond een worst op tafel, die halverwege was uitgehold, want Pa Pinkelman haalde nooit ergens het velletje van af, terwijl het behang nog duidelijk de sporen droeg dat hier het laatst appelbollen gegeten waren, want Pa Pinkelman had de gewoonte om die appelbollen, die er over waren, schertsend tegen de wand te werpen. Dit alles interesseerde de heer Flens, die een wat koelere inborst had, slechts matig. Hij trad regelrecht op het kooitje toe en wierp een strenge blik naar binnen. Het was ledig. Slechts drie sigareneindjes wezen op het bestaan der vroegere bewoners, zij zelf echter waren gevlogen.