De onsterfelijke Pa Pinkelman

[p. 162]

17

Er dreigt een breuk in de K.V.P., doch Pa Pinkelman werpt zich op als kampioen der eenheid. Zijn optreden als lijsttrekker in Kennemerland.

Zodra het bericht, dat Prof. Romme bij Pa Pinkelman had ingebroken, in de kranten verschenen was, splitsten zich een aantal ontevredenen, die al lang aan het rommelen waren, van de K.V.P. af en belegden in het café onder het huisje van Pa Pinkelman een geweldige vergadering. Het kernpunt der agenda was deze vraag: kunnen wij een man, die in het holst van de nacht deurtjes van andermans kanariekooitjes openzet, nog langer als onze leider erkennen? Dáár ging het om. Er waren nog wel andere punten, zoals de kwestie Indonesië, de Grondwetsherziening en de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, maar dit was toch waar het om ging. Voorzitter der bijeenkomst was de heer Duynstee. Hij leidde de vergadering meesterlijk. Telkens als iemand der aanwezigen een zijweg wou ingaan, hamerde hij en riep: ‘Nee, nee heren, het gaat om het deurtje. De rest is bijzaak.’ En zo was men in een wipje klaar. Besloten werd een nieuwe partij op te richten, de partij der Kleine Zelfstandigen, met als

[p. 163]

lijsttrekker Pa Pinkelman. Het kostte enige moeite om de heerlijke man duidelijk te maken wat een lijsttrekker was, maar toen hem dit in een hoekje van de zaal was uitgelegd, stemde hij onmiddellijk toe en holde naar boven, om het grote nieuws aan tante Pollewop te vertellen.

Tante Pollewop lag reeds in bed. Dat deed zij de laatste jaren steeds vroeger en vroeger, omdat zij ontdekt had dat men in bed zo prettig kon nadenken. Haar hoofdgedachte was gewoonlijk deze: waar zou ik nu eens over nadenken? Tot een besluit kwam zij zelden, maar de gedachte zelf was genoeg om er uren mee bezig te zijn. Ook nu weer lag zij met haar slaapmuts op in beschouwingen verzonken, toen Pa Pinkelman binnendanste. ‘Anna,’ riep hij, ‘ik ben lijsttrekker!’ Tante Pollewop kreeg een kleur van blijdschap. ‘Fijn,’ sprak zij, ‘en wat betekent dat?’ ‘Dat betekent,’ antwoordde Pa Pinkelman, ‘dat we allebei in de Tweede Kamer komen.’ Tante Pollewop stond onmiddellijk op en daalde in haar nachtjapon naar de vergaderzaal af. ‘Zitten we in de kamer?’ vroeg zij, zich door het middenpad naar voren spoedend. ‘Ho, ho!’ antwoordde de heer Welter, ‘zó gauw gaat het niet! Eerst moeten de verkiezingen komen.’ ‘En wanneer,’ vervolgde tante Pollewop, ‘komen de nieuwe verkiezingen?’ De heer Steenberghe was de enige, die een zakboekje bij zich had. ‘Bliksem,’ zei hij, ‘dat is morgen al’. ‘Goed,’ besloot tante Pollewop, ‘dan moeten we morgen aan de slag.’ De voortvarende vrouw verliet de verbijsterde zaal, zette haar wekkertje op half acht en viel onmiddellijk in diepe slaap.

De volgende morgen werd zij wakker in het zalig besef de vrouw van een lijsttrekker te zijn. Tante Pollewop werd helemaal warm van trots, dat ze het

[p. 164]

samen zo ver gebracht hadden.

Dit was meer, dan zij ooit had durven hopen, dit overtrof haar stoutste verwachtingen. Zij keek een ogenblik liefdevol naar de bolhoed, die naast haar boven de dekens uitkwam, en gaf er toen een slag op. ‘Opstaan, lijster,’ sprak tante Pollewop, ‘je moet gaan trekken. Zó komen we er niet.’ Pa Pinkelman sprong kwiek het ledikant uit en dompelde zijn hoofd in de wasbak. ‘We moeten 't meteen krachtig aanpakken,’ zei hij, zich afdrogend, ‘eerst het partijprogramma.’ De nijvere man wilde zich reeds aan zijn schrijftafel zetten, doch tante Pollewop hield hem tegen. ‘Neen,’ sprak zij, ‘eerst moeten we in de Tweede Kamer komen, dat trekken komt later.’ Pa Pinkelman zag in, dat dit juist was. Hij plaatste zich tussen twee kartonnen borden, die tante Pollewop uit een kast haalde en met riempjes over zijn schouders bevestigde. Aan de voorkant schreef zij Kies Mij, aan de achterzijde

[p. 165]

Dank U. ‘Zou dit voldoende zijn?’ vroeg de onsterfelijke man bezorgd. ‘Ja zeker,’ sprak tante Pollewop, ‘daar komt het op neer. De rest is onzin. En nu de straat op.’

Pa Pinkelman had enige moeite met tussen zijn twee borden de trap af te komen, maar tenslotte slaagde hij erin de voordeur te bereiken en een ogenblik later stond hij op straat. Er woei een stevige bries. De toch al niet zeer bedreven man worstelde zwijgend tegen de wind in, overal zijn opschrift ‘Kies Mij’ aan de voorzijde vertonend en aan de achterkant beleefd dankend. Dit gaf somtijds moeilijkheden. Want als Pa Pinkelman iemand inhaalde, die vóór hem liep, zag deze alleen ‘Dank U’, zonder te weten waar dat op sloeg. Wel draaide Pa Pinkelman zich dan even om, doch verviel terstond in dezelfde moeilijkheid ten aanzien van de mensen, die hem juist op dat moment tegemoet kwamen. Ook gebeurde het wel dat iemand een zijstraat insloeg, vóór hij het ‘Dank U’ gezien had, en dan moest Pa Pinkelman, die een beleefd man was, hem achterna hollen om dit verzuim te herstellen. Juist worstelde de veelbeproefde man een hoek om, toen hij de voorzitter der K.V.P., de heer Andriessen, tegenkwam.

Nu was de heer Andriessen een man, die niet weinig had meegemaakt. Allerlei stormen van onenigheid had hij het hoofd geboden, steeds echter was hij erin geslaagd om, gesteund door het bisschoppelijk woord, de eenheid der partij te bewaren. Dit evenwel was iets geheel anders. De dissidente groep van Welter, de zaak Steenberghe en het verleidelijk gekir van Duynstee, och, dit alles waren slechts speldeprikken in de machtige torso van Schaepman geweest. Maar dit was ernstiger. Als Pinkelman zich afsplitste en zich tussen twee kartonnen door Haarlem

[p. 166]

bewoog, dan was het uit met de K.V.P., dan was het afgelopen. Tegen de bekoring van die machtige geest was niets bestand. Hij ging derhalve wijdbeens voor Pa Pinkelman staan en riep: ‘Halt, trouweloze!’ Pa Pinkelman door de wind voortgestuwd, stond met moeite stil. ‘Wat is er?’ vroeg hij vriendelijk.

De heer Andriessen keek hem doordringend aan. ‘Wat betekent dit?’ vroeg hij streng, naar het opschrift wijzend. Pa Pinkelman draaide zich bereidwillig om, zodat ook het ‘Dank U’ te zien was en sprak toen: ‘Heb je 't?’ ‘Jawel,’ antwoordde de heer Andriessen, ‘je wilt een eigen partij stichten. Je wilt je afsplitsen, niet? Ben ik er?’ ‘Precies,’ zei Pa Pinkelman, ‘doe je mee?’ De heer Andriessen stond een ogenblik paf. Maar toen schoot het hem door 't hoofd dat dit de manier was om Pa Pinkelman onschadelijk te maken. Hij holde naar het partijbestuur en daar werd in een stormachtige vergadering besloten om zich als één man achter de groep-Pinkelman te scharen, om op die wijze het gevaar te bezweren. Slechts de heer A.C. de Bruijn was tegen en wilde alles bij het oude laten. Doch zijn groep was zó klein, dat hij van hogerhand berispt werd. En toen hij aarzelde, kreeg hij een korzelig briefje uit Utrecht met het vermaan om niet eigenwijs te zijn en vóór alles de eenheid te bewaren.