| |
| |
| |
| |
| |
| |
Het XX. Capittel.
Willemijnken wilt luy ligghen ende slapen, sy krabt haer voetkens inde sporen.
Willemijnen. Suster, ick hoor wel ghy maeckt al veel wercks, vande nettigheydt, ende u stem soude daer af wel soo langhe dueren, dat my den slaep soude over-vallen: Want ick ben doch moede van reysen, daerom ick moet wat rusten. Ende siet ghy wel, aldaer gaen ick ligghen soo lanck als ick ben, by dit tamme beestken. Hola hef, das dich pots element) daer leyt een paer beslijckte sporen in het stroy, daer val ick in, ende steeck mijn voeten datse bloeden.
Duyfken. Is't moghelijck Suster, dat ghy hier op den wech, ende buytens tijts, u wilt vergheten met slapen, hier op dese mest-hoop? Daer wy t'avondt wel-rieckende bedden verwachten? En konnen de sporen dan u luyigheydt niet op-wecken. Wat sal ick dan doen? Ghedult moet ick hebben. O mijn Beminden! Wie sal mijnen
| |
| |
hoofde water gheven, ende mijnen ooghen een fonteyne der wateren, ende dat ick sal weenen dach ende nacht! Want mijn leven vergaet in pijnen, ende mijn jaren in suchten: Door dien dat ick aldus belet wordende niet haestigh en can comen by u mijn soete vreught, noch met alle mijn clachten, bidden ende smeecken, mijn Suster niet en can doen voort haesten, ofte op-staen uyt de vuyligheydt. Siet haer daer eens by ligghen by den luyen Ezel. Hoe can sy haers ghelijck soo vinden? Daer leydtse slapen, ende ronckende sonder sorghen. Wat sal ick doen mijn Beminde? Wil ick my selven alleen besorghen, ende mijn Suster verlatende op den mest-hoop laten ligghen? Och neen, ick en can noch alsoo niet van haer scheyden. Ick worde indachtigh, dat ghy ons inden roep hebt geboden, dat wy malckanderen op den wech met liefde ende vrientschap souden by staen, soo veel als't doenelijck is: Soo dan, om uwent wille mijn Beminde, ende om de natuerlijcke liefde tot mijn eyghen Suster te thoonen, soo sal ick noch mijn beste doen, om haer mede te gheleyden Op Suster, Suster, ick schreeuw met al mijn herte, wordt doch wacker, onsen tijdt verloopt. Ach wat een on-uytsprekelijcke vergetentheydt is't, dat ghy hier op niet en peyst,
| |
| |
het schijnt dat u verstant heel betoovert oft doot is, dat ghy all' ons levens welvaert aldus inde waegh-schael hanght, door u groote onachtsame luyigheydt.
willemijnken. O my! Ghy wilt van my seggen, Suster? Maer wat zijt ghy selver een ongherust mensch? Hoe meught ghy my doch soo haest wacker maken uyt sulcken gherusten slaep?
Duyfken. Gherust, kont ghy rusten in sulcken vuyligheydt?
Willemijnken. 'Tis immers heylighdach Suster, ende dan is't tijdt om te rusten, oock en hebbe ick nu anders niet te doen.
Duyfken. En oft 't heyligh oft wercken dagh is, en hebt ghy anders niet te doen? dan soo langh soo luy te ligghen slapen! Ick bid u wederom, peyst doch eens waer dat wy hier zijn, in een vremt landt, ende waer dat wy t'avont gheerne souden wesen: Hoe seer dat ons den tijdt onderloopt, ende hoe verre dat wy noch van onse rechte rust plaetse zijn. Peyst dat ons nu in desen corten tijdt de neerstigheydt soo noodigh is, dat elcken treet die wy voort spoede, een goude croon, ende een doos vol suyckers tot ons vermaeck ende eere waerdigh sal zijn, ende elcken stap die wy verluyeren, een bittere galsucht op ons
| |
| |
herte. Daer-en-boven merckt doch oock dat de luye ledighey[d]t eenen mest-hoop is van alle soorten van vuyligheydt (ghelijck ghy hier nu oock met den luyen Ezel ghekosen hebt om op te rusten) soo datter gheenen stinckende poel en can ghevonden worden.
Willemijnken. Is ledigheydt soo quaet als ghy dat op-heft, hoe maken't dan de Rijcke menschen, die immers niet te doen en hebben: Noch en behoeven te wercken?
Duyfken. Al en behoeven de Rijcke niet te wercken om ghelt te winnen, soo en zijnse nochtans al te-mael niet te luy oft ledigh. Want veel oeffenen haer in gheleertheydt ende helpen de ghemeynte, veel zijn besigh voor de welvaert van't Landt, andere gaen arme siecke menschen besoecken ende dienen, wederom andere arme gevanghenen helpen, onwetende kinderen leeren, doende dierghelijcke loflijcke saecken. Maer die met luye ledigheydt beseten zijn, die soecken altijdt uyt-vluchten: dan is[']t te swaer, dan te moeyelijck, dan te koudt, dan te heet. Dan en konnense 'thoof[t]-sweer of de morsigheydt van andere niet verdraghen: ende onder-tusschen de vuyle smetten, die sy selver op haren luyen sack halen, met futselen, met lanter- | |
| |
fanten met ydele klappernijen, de handen onder de ocksels, met femelen in d'asschen, de scheen branden ende naghel-droogen op den heert, oft al reckende ende morssende in't bedde te ligghen, dat en wordense niet ghewaer: Ende wanneerse eens een urken wel besteden, daer stoffense terstondt op: meynen dat het wonder veel ghedaen is: ja soude gheerne hebben dat het al de wereldt wiste ende groot achte, hoe wel dat haren meesten tijdt niet anders besteedt en wordt, dan om vuyligheyt te vergaderen. Dese quade ghewoonte is in haer alsoo ghewortelt, dat: Wanneer de sommighe van armoede over-vallen worden, soo en konnense haer even-wel niet tot wercken begheven, want sy zijn als stijf ofte lam, ende alsoo volght dan dickwils den bedelsack, oft noch erghers, quaet doen, stelen ende rooven.
Willemijnken. Maer suster, souden sy dan oock beginnen te wercken, die dat van te voren in langhen tijdt niet ghedaen en hebben. Dat soude immers al te grooten schande ende onghewoonte zijn.
Duyfken. 'Tis schande in een quade ghewoonte te blijven: Maer wat schande is't den eenen mensch meer dan den anderen te wercken als't soo te pas comt? En is't niet duysent-mael meer schande ende
| |
| |
schade, soo luy-ledigh te gaen druyppen, den tijt te verquisten, dan met neerstigheyt wel te besteden? sich selver lustigh eerlijck door te rederen, oft wat goedts te doen tot profijt vande ghemeynte, ende behoeftighe menschen? Maer de luyigheyt doet, datse hert noch sin en hebben: de luyigheydt plaeght ende renghel-oort haer soo, datse selver niet en weten wat haer let. Eerst maecktse haer eenen verdrietighen schroom teghen de moeyte, oft teghen het wercken, met een lamme onlust? daer na laetse haer belast, ja bijcans verrotten, soo dat de sulcke somtijts eenen af-keer van haer selven hebben, waer door dan de sommige teghen haren wille onder het jock van de benaude magere armoede gheperst, ende de sommighe (al is't datse rijck blijven) voor onnutte menschen inde wereldt gherekent worden, met droefheydt in haer hert, ende schimp by de menschen. Maer hier teghen de edele neerstigheydt die ontlast, die maect ruym, rijckelijck, eerlijck, loflijck, helder, wacker[,] gerust ende vrolijck. Dit sult ghy seker ghewaer worden, Suster, gaet maer aen de Riviere, maeckt u desen vuylen luyen last quijt, ende proeft dan eens de soetigheydt van de voorsichtighe neerstigheydt.
| |
| |
| |
Gheestelijcke uyt-legginghe.
Ondersoecker. Dit is oock een vremt ongheval dat Willemijnken soo onnoosel haer voeten inde sporen komt te krabben.
Verclaerder. 'Tsy een bewijs, dat de sonde van luyigheydt wel dapper ghestraft sal worden. De luyigheydt is oorsaeck van veel quaets, van veel sonden, soo dat een luy ledigh mensch eenen mest-hoop van sonden, ende oorkussen van den Duyvel genoemt wordt.
|
|