|
| |
| |
| |
| |
| |
| |
Het XII. Capittel.
Willemijnken en vvilt den Stier niet vvijcken, soo crijght sy een clopken voor haer scheen.
Willemijnken. Helpt my Suster, siet hier is't al weder te doen. Hier staet eenen stompen Stier recht in mijnen wech, ick stoot hem op zijn pensen. Hy treedt my op den voedt.
Duyfken. Maer zijt ghy oock ghequetst?
Willemijnken. Neen ick, maer't doet my seer, jae tot 'tbinnenste van mijn bloedt. Ick mete zijnen stijven neck met desen stock: Hy dreyght my met zijnen hoornen, ende slaet achter uyt dattet my wel dapper voor de schenen springht. Ick sal dien rekel zijnen botten muyl wat slijpen, soo sal hy weten uyt den wech te gaen.
Duyf-ken. Ghy soudt selver wat ter zijden ghegaen hebben, indien ghy wijser dan den Stier wilde zijn: Wat hebt ghy u doch teghen een onverstandigh schepsel te
| |
| |
stellen? 'tis veel beter alsser soo wat quaets ontmoet, dat ghy dan al stillekens wat wijckt, ter zijden om gaet, ofte verdraeght het, ende treckt het u niet eens aen, op dat u gheen meerder leedt en gheschiede: Want ghy siet wel dat desen Stier hoornen heeft om te quetsen.
willemijnken. En oft hy hoornen heeft, ick heb eenen stock: sal ick verdraghen dat sulcken hart-neckighen Bul, my in den wech blijft staen, ofte sal ick hem moeten wijcken? sal hy my op den teen treden? hy, soude ick hem de eere gheven, dat hy my vermeestere? sal ick my laten verbrullen van hem? ofte sal ick de minste zijn? en ben ick soo goet niet als hy is? als hy? Wat laet hy hem duncken? men weet immers wel wie dat hy is, ende men kendt zijn gheslachte wel.
Duyfken. Maer siet eens, hoe zijt ghy daer nu op de rol gheraekt? Waer is nu u wijsselijck bestieren, daer ghy vlus oock van geroemt hebt? Merckt, hoe dat Lucifers blaesbalck u nu op-vult, van verstant berooft, verwert ende ongherust maeckt.
Willemijnken. Is't mijn schuldt? 'tis immers den Stier, die uyt den wegh niet en wilt gaen.
Duyfken. 'Tis u hooverdije dat ghy hem oock niet wijcken en wilt.
| |
| |
Willemijnken. Soude ick sulcke domme stijve koppen wijcken, ende hen toegeven, dan soudense noch trotser zijn, ende dan souden andere meynen dat ick groot onghelijck, ofte gheenen moedt en hadde: neen, dat en sal ick nimmermeer doen, maer liever ben wat in den neus wrijven, ende thoonen dat ick oock herssenen hebbe, soo wetense oft soo leerense datse misdoen.
Duyfken. Ghy en merckt selver niet, dat ghy misdoet, hoe veel datmen u seyt, siet met wat een blauwen mis-verstant dat ghy u hooverdije noch wilt verbloemen: Het hadde immers veel wijsselijcker ghedaen gheweest, dat ghy den onverstandighen wat hadde toe ghegheven, hoe eerlijck ende deghelijck soude 'tgheweest hebben, dat ghy zijn stijve sinnen, met saechtmoedigheydt wat in't ghemoedt haddet ghecomen, hoe vredighe ende gherust, dat ghy met oodtmoedigheydt zijn trots wat gheweken haddet, soo en soudt ghy oock niet op den teen ghetreden, noch voor den scheen geslagen geweest hebben. Ende het hadde immers veel grooter eere gheweest, dat ghy met u beleeftheydt ende cloecken moedt u selfs hooveerdige driften, u gramschap, ende des Stiers bottigheydt haddet commen verwinnen.
| |
| |
Willemijnken. Iae, by den beleefden kanmen met beleeftheydt wel eere ende prijs behalen: maer de onverstandighe en verstaen gheen beleeftheydt, noch de trotse gheen oodtmoedigheydt.
Duyfken. Wel, de sotte en verstaen oock gheen wijsheydt: wilt ghy daerom teghen hen al even sot zijn? ende altijdt ghelijcke personagie spelen? Wat eere ofte kunst is't, dat ghy den gheenen die u goedt doet, met goetheyt wederom by egent, ofte wie soude u dat danck weten? maer dat ghy den onbeleefden met wijsheyt ende deught ontmoet, dat is't punt van eere ende wijsheyt: maer om dat ghy soo niet en doet, soo maeckt ghy u selven vuyl, halende al weder dese moeyte ende schande op uwen hals, want nu ghy u tegen den Stier stelt, soo beghint hy leelijck te brullen, waer door de boeren nu mercken, dat ghy van hem gheraeckt zijt, daer sy om lacchen, dus laet hem noch met vreden, ende gaet met my voorts. Aenmerckt eens hoe dat ghy nu ghestelt zijt, als oft ghy de hell' opgheblasen haddet, met 'thayr om 'thooft, besweet ende bemoddert.
willemijnken. Ick sweer by ganssackebrocke potten, ick sal dien botten dickkop zijnen breeden beck voordt opscheuren: dat hem duysent katte-klauwen
| |
| |
op zijnen penssack moeten varen, om zijn scheurft-huydt wat te krabben.
Duyfken. Ay Suster, en vloeckt noch en sweert doch soo niet: want het is een grouwel voor deghelijcke menschen te hooren? sy schricken ende schroomen van alsulcke woorden, ende ghy hebtse soo gereedt in den mondt, ja soo voor een ghewoonte dat ghyse al gheseydt hebt, al eer dat ghy't selve rmerckt. Ay laet u tonghe soo vol-mondigh, soo los, soo leelijck niet over-vloeyen met vloecken ende sweyren, noch en spreeckt doch soo bot niet. Zijt ghy edelder dan hy is, danckt Godt, ende thoont u edelheydt, ofte anders moet ghy bekennen, dat ghy alsoo grooten bottigheyt doet, als den Stier selver. Ick bid u peyst als ghy sulcke ongheschick[t]e manieren ofte woorden hebt, dat deghelijcke menschen terstondt daer uyt konnen oordeelen, dat ghy seer qualijck ende onghereghelt op-ghevoedt zijt. Daer-en-boven peyst oock, hoe qualijck dat 'tkrackeelen, ongheschickt spreken, ende alle alsulcke onghetemde manieren, een vrouwe-persoon, maer besonder een dochter betamen. Hoe wordense bespot, ende wat eenen grooten schand is't, als een dochter soo onvredelijck, stuer, kribbel-achtigh, uyt-berstende van ongheschickte woorden, ofte daden
| |
| |
is? maer daer te[g]hen (ghelijck wy seker weten) soo is de grootste eere ende 'tmeeste cieraet van een dochter, schaemte, beleeftheydt, miltheydt, stilligheydt, ootmoedigheydt, suyvere nettigheydt, ende alsulcke goede seden: hier door wordtse gheacht, ghe-eert, ghepresen, bemindt, ende grootelijcks verheven.
Willemijnken. Iae ick hoore wel wat ghy segghen wilt, datmen al stil swijghen ende verdragen sal. Maer neen, ick houwe meer van sulcke manieren, daermen hem niet en laet op't hooft trararen, maer datmen lustigh stof wederom geeft: ofte oock altemet yemant proeft, oft hy wel wederom kampen, ende den beck roeren can.
Duyfken. Su[s]ter, dat zijn wel manieren van ijdele, quade helleveghen, maer niet van eerbare, stille, seeghbare Meyskens. Ende sulcke ongheschickte manieren en sonden niet over-een komen, met dat stil vredigh hof-ghesin van onsen Beminden, daer wy gheerne by souden woonen: Want hy als Prince, ende zijn waerde Moeder als Koninghinne, van alle heusche goede manieren, en souden dat soo niet verstaen. Daerom ick bidde, laet ons inde gedachten drucken de edele, vriendelijcke manieren, van onsen lieven Prince, van zijn Hof gheselschap, van zijn lieve
| |
| |
Moeder ende haer staedt-vrouwen: Want dese weerdige Moeder is, om haer uytstekende goede manieren, om hare groote deughden, soo groot ende soo edel gheworden, een voorbeelt van alle voruwen, eenen spieghel voor alle dochters. O eerweerdige vrouwe, onse voorganghster, onse leermeestersse! hoe behooren wy onse ooghen op u te houden, ende u manieren te volghen! Hoe zijt ghy gepresen, och wat lof zijt ghy weerdigh! Hoe dienen u alle dienaers, van onse Beminden: Met wat een vrientschap omcingelen u alle vrouwen ende dochters van Ierusalem, hoe omhelsen sy u, als hunne Moeder, hoe verheffen sy u, als hunne Koninginne, ende hoe eeren sy u, als hunne Meestersse, hoe gaet ghy hen voor, Hoe volgen sy u naer. Met wat een liefde, met wat een soetigheyt, ende met wat een vreucht: Weet ghy hen alle te onderhouden? och wat een eere: Wat een Edelheyt ghenieten sy, die uwe goede manieren volghen, die uwe volmaeckte lessen (welcke ghy met levende, dadelijcke exemplen leert) onderhouden? och wat een aenghename meestersse zijt ghy! bemerckt eens lieve Suster, al de Wereldt weet van dese meestersse der goeder manieren, van dese groote vrouwe te spreken? al de wereldt heeft de ooghen op haer: al de ghene
| |
| |
die wilt, leert ende ontfanght, goede manieren, groote deughden ende vrientschappen van haer. Daeromme is al de wereldt soetelijck ghedwongen, haer te beminnen: maer besonder de ghene die tot Ierusalem gheneghentheydt hebben. Somma het is on-uyt-sprekelijck, hoe dat de Moeder van onsen Beminden verheven, gheacht, ghe-eert ende bemindt is: Wat een glorie meynt ghy: Dat dit inde borst van onsen Beminden is! Hoe aenghenaem soude hem dan wesen, dat wy oock haer edele, deughedelijcke, vriendelijcke manieren ter herten trocken, leerden, ende bewaerden, soo en souden wy dan oock niet beschaemt worden, inde teghenwoordigheyt van onsen Beminden, met zijn lieve Moeder, ende haer edel gheselschap te comen: Daer niet dan vrede, vrientschap, ende beleeftheydt en is. Komt goede Suster. Waer zijt ghy? Waerom gaet ghy daer nu soo verre uyt den wech da[e]r achter om?
| |
Gheestelijcke uyt-legginghe.
Ondersoecker. Dit vecht-spel teghen den Stier, is dat oock al gheestlijcke te verstaen?
Verclaerder. Ick verstaen dat ghelijck als't daer staet, datmen den onverstandighen oft stijf-sinnighen (als't eenighsins Godtvruchtigheydt kan bybrenghen) wat behoort te wijcken ofte toe te ghe- | |
| |
ven, ende soo de hatelijcke troste sonde van hooverdije, door oodtmoedigheydt, de uytsinnighe sonde van gramschap, door saechtmoedigheydt te schouwen: naer-volghende de goede manieren ende exemplen van onsen Christus, onse Lieve Vrouwe, ende andere Heylighen.
|
|
Auteursrechtvrij
