|
| |
| |
| |
| |
| |
| |
Het II. Capittel.
Duyfkens vvackeren Gheest ghelooft, hoopt ende vlamt, door liefde tot haer lief: maer Willemijnken koel ende traegh, is onachtsaem, spottigh, ende spijtigh.
Duyfken.Komt Suster, laet ons nu onse leyre mantelkens aendoen, ende onse reys-hoeden op-setten, met onse palster-stocken inde handt, als pelgrims beghinnen te reysen, ende te haesten naer onsen Beminden liefhebber die ons voorghegaen is. Siet eens hoe stillekens, hoe heughelijck, hoe blosende, hoe schoon, hoe ghepurpert, ende hoe wonder aenghenaem dat nu den dagheraet is op ghegaen hoe klaer beginnen de stralen vande goude Sonne te lichten, hoe soe[t], hoe versch, hoe vriendelijck riecken dese bloemen ende cruydekens?
Willemijnken. Dat is geassureert Masseur soo soet als een Vijghe, neen als Muskens, ofte eene Muskaet note wil ick segghen.
Duyfken. Ay Suster, en spotter doch niet mede, noch en brabbelt soo gheene vremde
| |
| |
woorden onder uwe redenen, laet ons suyver onvervalscht onse eyghen-landts ofte Moeders tale spreken. Ende merckt eens hoe vrolijck hoe lieffelijck, hoe neerstigh dat alle dese Voghelkens besigh zijn om haren schepper te dancken, met huppelen, quickelen, ende door de locht te sweiren, met singen, schitteren, tiere-lieren, verheugen, ende verwecken alle menschen. Lieve laet ons oock Godt dancken ende bidden dat hy ons wil geleyden. Och ofte onse wegen geschickt ende onse gangen volmaeckt worden inde rechte paden! ende dat onse voedt-stappen niet beroert en worden tot quade wegen! Hoort lieve beminde Suster nu hebben wy sommighe saken te bemercken, ende wel ter herten te nemen. Dat is, ten eersten: dat wy doch in gheenderley maniere eenighsins en moghen twijfelen aende sekerheydt vande deught, ghetrouwigheydt, liefde, ende beloften van onsen Beminden vrijer, noch aen eenighe zijne woorden: want die twijfelen, soude ons een onghenuchte, een luyigheyt, een groot verlet, jae een perijckel van buyten te blijven aenbrenghen: Oock wy en hebben gheene reden om te twijfelen: want naer dien dat hy (die sulcken grooten Heere is) selver in persoon, sulcken swaren wegh aenghenomen (ende sulcken grooten moeyte gedaen
| |
| |
heeft, om ons by hem te roepen, soo is't wel versekert dat hy ons grootelijckx bemindt, ende dat hy een oprecht goedt ghetrouw hert heeft, ghelijck als van hem ghetuyght wordt.
Willemijnken. Suster zijt ghy oock soo slecht, dat ghy alles soo vast wilt gelooven dat de vrijers segghen? daer houde ick mijnen geck mede: want dat hebbe ick meermael gheproeft. Sy stoffen ende roemen, sy swetsen ende blasen, sy bouwen soo veel Casteelen inde locht, gelijck oft sy't al vermochten) so maken sy de Meyskens wonder fluytkens wijs: sy love ende prijsen de Meyskens, als oft het Goddinnen waren: sy stuypen ende neyghen, t'is al Matresse voor ende na, ja dienen de solen uyt de schoen: maer wel verstaende, tot dat syse vast hebben: Sy seynden giftkens ende gheschencken, liedekens ende minnebriefkens, met goudt ende zijde toe gepalleert, vol clachten ende vriendelijcke bewegingen Sy gheven violonsen, bancketten, tournoyen, ende kamer-spelen. Sy doen schilderen sinnebeelden, ende conter-feytselen, die sy in goude ofte yvoire kaskens aenden hals draghen: sijde bandekens, die sy faveurkens ende levereyen noemen, aenden hoedt, aen't rappier, oft aenden arm: Sy suchten, claghen, loncken, en de
| |
| |
wencken, gebruycken duysent derley listen ende moeyten, jae konnen tranen laten, al oft sy smolten van liefde, besonder alsser by het Meysken wat te vanghen is, willen dan de slechte schaepkens lichtelijck ghelooven, ho, ho, soo is't vischken haest in't net, ende dickwils deyrlijck bedrogen. Maer my en sullen sy soo haest niet hebben, want ick weet het al lustigh wederom te kaetsen. Ick houde de Ionghmans al wel aen, thoonende hen een seer vriendelijck ghelaet, maer dat al om tijt verdrijft, om te weten wat daer al inde stadt omme gaet, om te lacchen, te jocken, te spelen, te danssen, ende dierghelijcke genuchten, ofte om altemets een bancketken, eens spelen rijden, oft een lacker droncksken gesuyckerden wijn te crijghen. Indien dan ick mercke dat sommighe aen my wat beginnen te vrijen ende dat hun liefde begint te vallen, soo hebbe ick dobbel ghenueghte, want dan ghelaet ick my, aen elck een besonder, ghelijck oft elck de lief[s]te in mijn herte ware. Hier zijn sy dan soo schoon mede, ende loopen dan dat sy sweeten, elck om het seerste, soecken listen ende laghen om in mijn goede jonste te blijven. Alsoo onderhoude ickse alle, gevende elck een soo een vriendelijck behaghen, waer door ick onder-tusschen al schoone giftkens crijge: maer laet
| |
| |
my eens ghehoudt wesen, soo wil ick wel beloven dat ick noch veel meerder vryigheydt, ghemack, ende ghenueghte sal ghebruycken. Ghy hebt my nu vroegh wacker ghemaeckt, ende op-gheroepen, maer dan dencke ick mijnen vollen lust, met slapen te blusschen; latende my dienen, ende vieren van man ende maert; eysschen 'smorghens op mijn bedde een warm kommeken suypen tot mijnen ontbijt, daer op dan noch wat sluymeren, ende passen dat ick effen teghen het Noen mael ghekleet, ende ghepalleert ben: gaen des achternoens wandelen, ofte wat kouten by mijn ghebuerkens, laten alsoo de sorge van 'thuys, ende kinderen aen mijnen man, ende het keuken-besorgh aen de dienstmaert: seynden oock mijnen man altemet eens met eenighen list, vleyende ghelaet ofte blauwe boodtschap uyter stadt, ende wesen dan met mijne kameraetkens lustigh vrolijck, want de mans altoos 'thuys zijnde, willen sulckx altijdt begrimmen, ende alles met den duym besetten. Siet dit ende noch meer andere wellustighe ghenueghelijcke saken (hier te langhe om te verhalen) hebbe ick voor ghenomen. Maer nu ondertusschen leve ick met de vrijers ghelijck ick gheseydt hebbe, ende worde van veel Iongh-mans voor eene ghenueghelijcke
| |
| |
wel-levende Dochter ghepresen.
Duyfken. Maer als gy soo doet Suster, dunckt u dat dat van eene eerlijcke derghelijcke Dochter wel gedaen is? en weet ghy niet, dat sulcx doen een leelijcke schandige op-sprake volght? dat een goet houwelijck dickwils daer door geheel achter-gelaten wort? en merckt ghy niet, dat veel Ionghmans (al is't dat sy u prijsen, ende voor tijt verdrijf gheerne in u gheselschap zijn) nochtans om die oorsake niet geerne met u houwen en willen? maer achter rugge den spot met u houden? want een Dochter die soo heel gemeynsaem met alderhande Ionghmans is, ofte ghiften, ende gaven van Iongh-mans ontfanght: daer heeftmen ghemeynlijck al vremde ghedachten aff, ende vermoeden dat sy (ghehouwet zijnde) seer qualijck dat gheselschap soude konnen af-snijden. Maer als ghy gehouwt wesende, soo weelderigh, luy, ende onbesorght wildet leven, sonder op u man, op u kinderen, ende huys-houdinghe te passen, wat ongheregelde sloefachtige lasterlijcke manieren souden dat doch zijn? wie soude sulcken vrouwe konnen lief hebben, oft in weerden konnen houden? Ghy meught dan wel van gheluck spreken, dat ghy noch van desen onsen goeden getrouwen Minnaer, soo oprechtelijck bemint ende versocht wordt:
| |
| |
Want dese en is niet ghelijck de sulcke daer ghy af geseydt hebt; als die licht-hoof[d]ighe, wulpsche ontrouwe gasten, die de Dochters valschelijck veel wijs maken, uyt-strijcken, ende onteeren. Ofte ghelijck sommighe die alleen een Dochter om haren rijckdom, vrijen ofte trouwen, daer sy dan den slempenden Ioncker op spelen, laten het suchten, treuren: ende de droeve tranen aen de na-klagende vrouwe. Ofte wel, als andere die alleen trouwen, om na hunnen sin ghemackelijck gedient te worden, die dwinghen, ende achten de vrouwen dan by-kans als voedt-wissen: Sy thoonen haer wel een vriendelijck ghelaet inden teghenwoordigheyt van andere menschen, maer daer na niet anders dan een stuere af-keerigheydt, met grauwen, ende snauwen: welck een weemoedighe vrouwe al moet op-kroppen: ende even vlijtigh den gemackelijcken grimmer dienen. Siet alle dese saken strijden plat teghen de suyvere liefde, teghen de soete eendrachtigheydt, ende teghen de trouwe beloften. Daerom doen de Meyskens (ghelijck ghy wel gheseyt hebt) seer qualijck ende onvoorsichtigh, dat sy dicwils soo haest (sonder vaste ghetrouwe ghetuyghenisse van des vrijers deught, ende op-rechtigheydt) soo lichtveerdigh ghelooven, maer (om tot ons
| |
| |
voor-gaende redene te comen) alsoo wy waerachtigh dit gheluck hebben, ende dat wy weten door sekere getuygen, dat desen onsen vrijer van sulcken grooten princelijcke macht ende middelen is, waer tegen wy van soo cleynen staet zijn, ghelijck hem oock wel bekent is, soo is te claer genoegh dat hy ons niet en soeckt ofte begheert om zijn profijt, maer alleen uyt oprechte liefde tot ons voordeel. Wederom, aenghesien dat zijne groot achtbaerheydt van deught, ende trouwhertigheydt soo groot, soo vermaert ende soo seker is dat het niet moghelijck en is, eene de alderminste faute van hem te hooren (gelijck de getrouwe getuygen ons versekeren) soo gaen wy wederom vast, ende mogen vastelijck ghelooven, dat alles soo is, als hy ons geopenbaert, ende belooft heeft: want oock zijne lastige verre reys om hier te comen (welck hem soo veel arbeyt, sweet, ende bloet gecost heeft) dat en is voorwaer gheen kinder-spel, ofte sot-spel gheweest, om ons te bedrieghen, maer wel een seker teecken van oprechte goedtheydt ende liefde tot ons.
willemijnken. Het mach wel wesen, dat hy om ons soo veel moeyte ghedaen heeft, ende dat alles soo groot is, als hy roemt oft wel opgheeft. Ick hebt oock eensdeels soo wel ghelooft, om datter soo veel af ge- | |
| |
seyt wort, maer wie can't seker weten? als ick het sien, dan sal ick't noch beter ghelooven: want hy hier by ons zijnde, en heeft niet anders gheweest dan flecht ende recht, ghelijck onse ghebueren, Ioseph den timmerman? ende Peeter den visscher, daer hy mede verkeert heeft, veel die hem wel ghesien, hebben en hebben hem niet vele geacht.
Duyfken. Suster en twijfelt doch niet, ten is geen roemen van desen vrijer, want onsen ghetrouwen Peter den visscher, die veel met hem verkeert heeft, ende alle zijne gheleghentheydt wel heeft leeren kennen, geeft selver oock (behalven alle de andere) sulcken stercken ghetuyghenisse van zijne wonderlijcke heerschappije, ende uyt-stekende edele ghetrouwe nature, dat het niet moghelijck en is sekerder te krijghen, maer dat hy hem soo slecht ghehouden heeft, dat is alleen gheweest om ghemackelijcker tot ons te comen, waer toe hem de liefde alsoo ghedwonghen heeft. Dit moghen wy nu seker ghelooven, maer als wy het sien, dan en isser gheen gheloof van noode. Ten tweeden, op dese sekerheyt van zijne liefde, zijne macht ende goetheydt, ende daer by, indien dat wy onse neerstigheydt thoonen, om door zijnen roep op zijn woort tot hem te comen, soo moghen wy oock wel met reden, grootelijck ende sekerlijck hopen,
| |
| |
dat hy ons eenighe hulpe, in dese lastighe pelgrimagie te ghemoet sal seynden, ende dat hy zijne goede belofte sal onderhouden:want tis onmoghelijck dat hy zijne groote beleeftheydt niet voort en soude thoonen, oft zijne groote achtbaerheydt soo soude te buyten gaen, dat hy ons op sulcken maniere (in onse hopen, beschaemt soude laten: welcke wy oock sekerlijck connen bevroeden, uyt dese goede versterckende Confituren die hy ons gelaten heeft. Dus laet ons grootelijckx hopen, ende na hem verlangen, want dat sullen sporen ende vleughels zijn, om ons dapper voort te haesten.
Willemijnken. Ick hope dat u predicatie haest uyt sal zijn, dat ick haest wat ontbijten sal, belanghende daer ghy af spreeckt, daer hebbe ick weynigh verstandt van, want ick en sien dat niet: t'is oock soo vremt ende soo verre, wie weet wat daer noch tusschen beyde can komen.
Duyfken. Maer Suster hoe is't moghelijck dat ghy dit niet treffelijcker ter herten en neemt! daer ons soo grooten geluck aen gelegen is. Ten derden oock: alsoo wy seker weten ende beyde belijden, dat hy ons soo hertelijck gevrijt ende gheroepen heeft, 'twelck (soo wy gheseyt hebben) een seker teecken van zijne ghetrouwe liefde tot ons is, hoe seer zijn wy dan schuldigh hem
| |
| |
wederom lief te hebben: Daeromme, och Suster, laet ons doch nu onse herten openen op dat onse vlammen der liefden mogen uyt-bersten ende vlickeren tot hem gelijck hy tot ons doet. Laet ons alsoo door desen alder-edelsten graet van liefde, door het beroeren van dit aldersuyverste bloedt, door desen alder-uytnemensten smaeck, door dese alder-gheneughelijckste sake, beweeght, gedreven, getrocken, ende ghelockt worden, tot hem die alles weerdigh is. Ende bemerckt eens, wat een groote onbeleefde herte bottigheyt het wesen soude, dat wy sulcken edelen sake, als zijne liefde, is, niet wederomme naer ons vermoghen, met liefde en souden vergelden. Ay edele teedere liefde: tot sulcken eenen: tot hem, onsen hertelijcken, heerlijcken minnaer! maer dit alles alleen, om zijn eyghen selfs wille, niet om ons profijt.
Willemijnken. Hola Suster, sal ick hem lief hebben, soo moest ick daer profijt ende voordeel af ghenieten: want daerom is't my te doen, oock om tot staet te gheraken.
Duyfken. En is't niet voordeel genoech, dat ghy van sulcken een bemint wort, ende dat gy hem wederomme meught lief hebben! ghenietende alsoo dese onuytsprekelijcke vreught in u herte? Daer-en-boven als wy hem om zijne eygen selfs wille, op- | |
| |
rechtelijck beminnen, meynt ghy dat dat ongheloont sal blijven? Tis immers seker, hoe dat ghy hem meer bemindt, hoe dat u vreught grooter is, en is dat dan alreede gheenen loon, ende voordeel ghenoegh? Soo behoort dan dese oorsake ons seer te beweghen. Ende wat sake isser ter wereldt, die ons meer soude konnen vermaken, dan suyvere liefde? in Hemel noch op aerden, en isser niet aenghenamer, niet edelder, niet heerlijcker, noch crachtigher, dan de liefde, peyst wat ghy wilt, de liefde sal't all' overwinnen. En sien wy dat hier niet klaerlijck aen dit ons groot geluck? dat sulcken grooten, sulcken over-grooten Prince, door de liefde overwonnen, ende beweeght zijnde, selver in persoon ons arme wichters komt vrijen? isser wel oyt in de wereldt wonderlijcker saecke gheschiedt, dan de liefde hier heeft uyt-gherecht? souden wy dese liefde dan noch weynigh achten? ofte niet ter herten nemen? wat onbeleeftheyt soude dat zijn? dat moet verre van ons wesen, beminde Suster. Och laet ons alle onse krachten, all' onse verstandt, ende gheheel onse herte te wercke stellen, om dese suyvere liefde (die ons soo gheluckigh, ende hoogh wilt op-voeren) aen onsen beminden ghetrouwelijck weder-om te bewijsen? waer door
| |
| |
wy dan die honigh-vloeyende soete gheneuchte, in ons herte oock sullen genieten.
| |
Gheestelijcke uyt-legginghe.
Ondersoeker. Ghy seyde van Gheestelijck, daer hoor dy nu wel datter niet anders en is, dan dat aende sotte vrijagie, aen't houwen, ende trouwen vast is.
Verclaerder. Ick soude noch al Gheestelijck segghen. Dat door den beghinnenden dagheraet Duyfkens verstant beghint wacker te worden. Dat sy oock haer Suster het heyligh gheloove, hope, ende liefde Christi wilt aenprijsen; waer in Duyfken heel schijnt verslonden te zijn.
Ondersoecker. Ghy leght het naer uwen sin uyt, dat hoore ick wel.
Verclaerder. Ick legghe't doch naer mijnen sin uyt, ende dat alleen voor de Dochters, die dit toegheeyghent is, want voor de gheleerde, noch oock voor de neus-wijsen en is't niet.
|
|
Auteursrechtvrij
