Van 't noorden naar 't zuiden. Schetsen en indrukken van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Deel 1

[p. 121]

Op 't kantoor van den effecten-makelaar.

‘Daar heb je nu een stormy petrel!’ fluisterde een amerikaansch man van zaken mij toe, met wien ik een der grootste effecten-kantoren in New-York was binnengeloopen. Ik had pas die wilde zee-zwaluw op den Atlantischen oceaan gezien, waar ze, als herauten van den orkaan, honderden mijlen van de kust met onstuimigen spoed boven de woeste golven vliegen, en ik was zeer verlangend een dier ontembare vogels van nabij te zien. Ik zag een langen man met een tandenstoker in den mond, de hooge hoed een weinig achterover, de linkerhand in den zak en met de rechter een lang lint, dat met schokken en sprongen door een machinetje als een slang in een mand werd gedraaid en gestuwd, vlak bij zijn oogen brengende. Hij keek eenige cijfers na, die op het lint gedrukt waren, schreef iets op in een zakboekje, gaf in korte woorden een order aan een bediende die aan een lessenaar zat, en verliet de kamer.

Hij zag er buitengewoon tam voor een stormy petrel uit, doch niettemin kwam die naam hem toe, want hij was een speculant die steeds realiseert zoodra hij een paar percent gewonnen heeft. Als de markt onstuimig begint te worden en een rijzing aanstaande schijnt, koopt hij om over een paar dagen weder te verkoopen. Hij wacht dan een nieuwe daling af om, als op de eb de vloed weer schijnt te zullen volgen, opnieuw aan het koopen te gaan.

[p. 122]

Zulk een man ziet men in de hotels of effectenkantoren van tien tot drie uur voortdurend gebogen over die geheimzinnige witte wurmen, die in een hoek van elk kantoor onophoudelijk kronkelen en dwarrelen, onder het eentoonig tik, tik - tik, tik, tik - tik, tik van het telegrapheerwerktuig, dat automatisch de prijzen van de effectenbeurs op het lint drukt. Dit machine heet ‘the gold- and stock-indicator’ en stelt speculanten op verren afstand van de effectenbeurs in staat om minuut aan minuut de variaties der prijzen te volgen en per telephoon of telegraaf onmiddellijk hun orders te seinen.

De ware speculanten zijn daarmede echter niet tevreden en kiezen het kantoor van hun effectenmakelaar als het terrein van den veldslag, wanneer ze begeerte tot den strijd gevoelen. Van daar uit, vlak bij de beurs is hun het werk gemakkelijker. Die kantoren zijn dan ook tegenwoordig ingericht om de patroons in staatsie te ontvangen en het is nog zoo onaangenaam niet om eens een kijkje op zulk een kantoor te gaan nemen. Het kantoor is b.v. in Broadway en strekt zich in de diepte uit tot Exchange court. Men wordt in een prachtig gemeubileerd vertrek gelaten, met ingelegden eikenhouten vloer en een engelschen haard, waarop een paar houtblokken vlammen, terwijl het koperen stoomregister voor de noodige warmte zorgt. De schoorsteenmantel is gestreng van stijl en draagt enkel een bronzen pendule van groote artistieke waarde. Gemakkelijke stoelen en sopha's met bruin leder overtrokken stellen u in staat op uw gemak de courant of uw brieven te lezen of, peinzend en mijmerend aan de gouden toekomst, het witte lint door de vingers te laten glijden.

Uit deze kamer kan men in een andere gaan, waar een paar lessenaars zijn die ge gebruiken kunt, en waar een paar chefs en bedienden zitten. De anderen, bedienden en boekhouders, zitten aan de tegenovergestelde zijde van den gang in een groote zaal.

Om klokke twaalf opent een negerbediende, met witte garen handschoenen aan, de deur van de lunch-zaal, en alle patroons, ja zelfs zij die toevallig aanwezig zijn, worden verzocht zich te bedienen van koud vleesch, stewed oysters, d.i. oesters ge-

[p. 123]

stoofd in melk, kreeftensalade of zoo iets. De tafel blijft van 12 tot 2 uur gespreid daar vele patroons nooit juist weten wanneer ze even vijf minuten kunnen vinden om stoomsnel iets te eten. Ook in die kamer staat een indicator te tikken, wat een speculant gedurende het eten zenuwachtig moet maken.

De Gold and Stock Telegraph Company, bij welke men zich abonneert op deze verklikkers van alles wat op de beurs plaats grijpt, hebben in verschillende hoeken van de beurs hun operators, hun klerken, die de transactiën zooals ze hun worden opgegeven, seinen naar alle oorden van Amerika.

De officieele noteeringen van de beurs worden een paar keer per dag opgegeven. Dan heeft er een call plaats. Dus zijn er twee calls voor stocks; drie voor obligatiën van staten en spoorwegen; drie voor obligatiën der Vereenigde Staten. Getelegrapheerd wordt, voor welk bedrag er verkocht is, de naam van het fonds en de prijs.

Er zijn allerlei soorten van geldbeleggers, handelaars en speculanten die de groote makelaarskantoren gestadig in en uitloopen. Behalve den stormy petrel heeft men den scalper. Deze heeft tot beginsel: een klein winstje is een zoet winstje, en hij verkoopt als hij een kwart of half percentje verdienen kan. Doch men beweert dat deze soort speculanten in den regel geld verliest. Zij die beginnen te spelen, speculeeren meestal à la hausse, of gelijk men het in New-York noemt: on the long side of the market, daar het hun te ingewikkeld schijnt, om op eene daling rekenende, fondsen te verkoopen en ze later goedkooper in te koopen tegen dat zij leveren moeten. Toch verklaarde men aan een redacteur van den Boston Herald, van wien ik de bijzonderheid weer heb, dat er in Wallstreet (d.i. op de beurs) meer geld verdiend wordt on the short dan on the long side of the market.

Onder hen die bij den makelaar binnenloopen, zijn altijd een menigte heeren, die eigen zaken hebben. Doctoren, advocaten, fabrikanten, kantoorbedienden, enz., die liefhebberen en een stuivertje zien te verdienen, door het aas even uit te werpen in de troebele wateren.

Het speculeeren wordt hun in New-York niet moeilijk ge-

[p. 124]

maakt. De eigenaar van een kapitaal van f 2500 kan dit doen. Hij gaat daartoe naar een makelaarskantoor, dat geheel een commission house is, voor provisie koopt en verkoopt, en den patroons krediet geeft door voor hen te betalen als zij 10 pCt. van de waarde storten en laten staan, 6 pCt. betalende voor het geleende geld, als zij het gekochte fonds langer dan drie dagen onverkocht laten. Deze wijze van speculeeren heet buying on a margin, en dergelijke commissionairs willen meestal op dezelfde voorwaarden ook short verkoopen voor hun patroons, als deze bears zijn, d.i. als ze fondsen, die ze niet hebben op tijd verkoopen, in de hoop ze bijtijds goedkooper te zullen inkoopen.

Er zijn echter ook commissionairs, die geen voorschot doen en bij wie de patroons onmiddellijk moeten betalen als ze een fonds gekocht hebben.

Wanneer de adspirant-speculant duizend dollars à deposito gestort heeft, kan hij beginnen en hij seint of zegt aan zijn makelaar b.v. koop 100 aandeelen Erie. De makelaar gaat naar de beurs en rent naar den Eriehoek, waar hij honderd lieden dringen en in massa heen en weder bewegen ziet. Hij houdt zijn hand hoog in de lucht en, hoorende dat allen om hem heen 39⅞ schreeuwen, gilt hij 40. Eensklaps springt het centrum der groep op hem los, brullende verkocht! Dit beteekent dat hij honderd aandeelen Erie voor 40 pCt. gekocht heeft en in alle steden van Amerika, alle kantoren en hotels van New-York wordt per telegraaf op de witte linten gedrukt dat Erie voor 40 pCt. gedaan is.

De nieuwe patroon is dus houder geworden van 100 Erie, en de makelaar die den volgenden dag voor hem een kasbriefje van 4000 dollars betaald heeft, staat hem toe de aandeelen zoo lang te houden als het fonds rijst. Rijst het twee percent, dan heeft hij, zoo hij verkoopt, 200 dollar gewonnen; hiervan gaat af ⅛ pCt. commissieloon voor het koopen en ⅛ pCt. voor het verkoopen, zoodat hij gecrediteerd wordt met slechts 175 dollars. Met dit geld kan hij zijn margin vergrooten, en pogen het langzamerhand op 2000 dollars te brengen, wanneer de makelaar 200 aandeelen Erie voor hem zou willen koopen.

[p. 125]

De commissie op mijn-aandeelen wordt verschillend berekend en wel naar de marktwaarde van het fonds.

Op de effectenbeurs betaalt men 3.12½ dollar voor het koopen van 100 aandeelen als deze niet boven de 5 dollar per aandeel opbrengen, en 12½ dollar per 100 aandeelen als ze voor meer dan 10 dollar verhandeld worden.

Op de Mining-Stock-Exchange, waarin veel meer in verschillende mijnaandeelen wordt handel gedreven, berekent men de commissie als volgt:

Stocks	selling	at and under 50 c.	per sh.,	Com.	of 50 c.	per 100 sh.
Stocks	selling	over 50 c.	per sh. and to $1,	Com.	$1.00	per 100 sh.
Stocks	selling	$1 to $2	per sh.	Com.	2.00	per 100 sh.
Stocks	selling	2 to 10	per sh.	Com.	3.00	per 100 sh.
Stocks	selling	10 to 25	per sh.	Com.	6.25	per 100 sh.
Stocks	selling	25 to 50	per sh.	Com.	12.50	per 100 sh.
Stocks	selling	over 50	per sh.	Com.	25.00	per 100 sh.

Bij het koopen van fondsen op de effectenbeurs kan men bedingen ‘cash’, ‘regular way’, ‘seller three of buyer three’. Een fonds dat tegen comptante betaling verkocht wordt, moet of kan denzelfden dag ontvangen worden; ‘volgens usantie’ wil zeggen dat het den volgenden dag geleverd en betaald wordt. Als niets bedongen wordt bij den koop, beteekent dit ‘regular way’. Wanneer een fonds verkocht wordt seller three, dan wil dit zeggen, dat de verkooper de voorwaarde gesteld heeft van te kunnen leveren binnen drie dagen. Hij mag het doen wanneer hij wil, doch moet het doen vóór twee uur op den derden dag. Wanneer gekocht wordt buyer three, dan kan de kooper het fonds, wanneer hij wil, vragen gedurende drie dagen, maar hij moet ontvangen en betalen voor het einde van den derden dag.

Wanneer die termijn om is en kwart over twee uur het verkochte fonds niet geleverd is, dan kan op de klacht van een makelaar door den vice-president der effectenbeurs de inkoop van het gevraagde fonds voor den klager gelast worden. De kosten en het mogelijk verlies zijn voor rekening van hem die niet geleverd heeft, en die niet geaccepteerd en betaald heeft

[p. 126]

moet eveneens de kosten en het verlies dragen van een gedwongen verkoop.

Eenige der grootste en meest invloedrijke speculanten in het groot, of operators, zijn zelf geen leden van de effectenbeurs. Zij doen zaken door tusschenkomst van een aantal makelaars, terwijl zij niet altijd denzelfden gebruiken. Nu verbergen zij hun spel, dan toonen ze hun hand, door er voor uit te komen dat voor hen gekocht of verkocht wordt, doch hun operaties geschieden zoo snel en vaak zoo onverwacht, dat iedere effectenmakelaar de merkwaardigste anecdotes kan vertellen van de slimme wendingen en stoute ondernemingen van enkele bulls en bears, vooral in de dagen toen de koers van het papieren geld bij het uur veranderde en de groote speculatiekoorts in mijnaandeelen heerschte.

Mijn new-yorksche vrienden brachten mij niet alleen naar de effectenbeurs, maar ook naar de katoenbeurs, waar de handelaars en makelaars in een cirkel geschaard staan om een lief klein vijvertje met goudvisschen, waarin een fontein een kristallen waterstraaltje opspuit. Over die onschuldige, onnoozele visschen, en dat rustige, vreedzame vijvertje gillen, en schreeuwen de makelaars elkander in pijnlijke opwinding de prijzen toe die ze bieden. De goudvisschen zijn daar alleen om te beletten dat ze zich dooddringen. Ik heb vervolgens een kijkje genomen op de graanbeurs of Products Exchange; op de Coal and Iron Exchange en op de Maritime Exchange, doch ik zal mijn lezers nu maar liever Josh! toe roepen. Dit wordt op de effectenbeurs geschreeuwd in het oor van den makelaar, die slaperig is of vermoeid en afgetobt even de oogen sluit. Men mag niets anders roepen dan josh; josh is de geijkte uitdrukking, elke andere is beleedigend, en dus, waarde lezer, die knikkebolt over dit droog verhaal: josh!