Van 't noorden naar 't zuiden. Schetsen en indrukken van de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Deel 1

[p. 22]

Op zee.

Het was den 1^sten December toen het mailschip Republic van de gunstig bekende White Star Line Queenstown verliet. De vlag werd omlaag gehaald, want Her Majesty's mail was aan boord, en onmiddellijk zette het groote schip zich in beweging. De kleine stoomboot, welke de buitengewoon zware mail en eenige passagiers aan boord had gebracht, bleef nog aan zij geklampt van het voortstoomende schip, om den sinaasappelen-venters en tal van ierschen marskramers gelegenheid te geven de Republic te verlaten, en toen ze met een laatst hoerah! ons verliet, stoomden wij den Atlantischen Oceaan in. De Republic is van 4500 tonnen, geheel van staal, met waterdichte afdeelingen en maakt steeds snelle reizen. We waren slechts met ons dertigen passagiers eerste klasse, waaronder eene dame uit Chicago met haar zoon. We hadden een 250 emigranten en andere passagiers derde klasse aan boord, en een tachtig matrozen en machinisten.

Langs het bovendek (te onderscheiden van het nog hoogere salondek) kan men eene goede wandeling maken.

Het dek is juist zoo lang als de Heerengracht tusschen de Huidenstraat en de Leidschegracht, namelijk ongeveer 140 à 150 passen; en vaak dacht ik aan die fraaie amsterdamsche gracht, waar de ochtendzon zoo vriendelijk kan schijnen, als ik mijn wandeling maakte of poogde te maken over het schip, dat juist in die gracht zou passen.

Het salondek voor passagiers 1^ste klasse strekt zich midden-

[p. 23]

scheeps over de helft van het schip uit en is een 72 pas lang, en aan de uiteinden ziet men neer op de landverhuizers, die als het redelijk weder is op de luiken van het ruim of op trossen touw nederzitten, met elkander pratende en met de kinderen spelende.

Wij gingen langs de zuidkust van Ierland, waar de lange atlantische golven de kapen en baaien met wit schuim omkransden en het water deden opspringen tegen de rotsen, van welke het in glinsterende cascades weer in zee viel. Er was niet veel beweging in het schip, dat snel door het water gleed langs de schoone bergkust, waar weldra het eene licht na het andere werd ontstoken. De wachtvuren brandende in de torens waren het laatste wat we van Europa zagen.

In regelmatigen cadans welfden zich de atlantische golven; de zee lichtte en het met paarlemoertinten glanzende zeevuur vonkelde tegen den boeg en de gladde zwarte zijden van de boot aan. Links en rechts gleden cirkels van blauw licht door de donkere golven, die nu en dan opflikkerden met vlammen en spattende vonken van paars vuur, en ons waterwiel liet een schuimend ivoorwit spoor achter zich, dat als mat zilver glansde.

Het was een heerlijke avond en onwillekeurig zocht men naar woorden, om iets weer te geven van het liefelijk gevoel van rust en eerbiedig vertrouwen, dat gewekt werd door de stilte en schoonheid van den nacht op zee.

Het is een geluk om verzen van buiten te kennen. Vooral op reis leert men dat waardeeren, want men vindt dan gemakkelijk een uiting voor menigen indruk.

Rhythmus en rijm en melodie geven zachte voldoening, als men 's avonds op het dek zittende, starende op de zee, Victor Hugo's ballade in herinnering brengt:

Mais surtout, quand la brise

Me touche en voltigeant,

La nuit, j'aime être assise,

Être assise en songeant;

L'oeil sur la mer profonde,
Tandis que, pâle et blonde,
La lune ouvre dans l'onde

Son éventail d'argent.

[p. 24]

Doen eveneens de volgende regels van Shakespeare niet iets van het gevoel, dat een stille nacht inboezemt, in het hart dalen?

How sweet the moonlight sleeps upon this bank!

Here will we sit, and let the sounds of music
Creep in our ears; soft stillness and the night

Becomes the touches of sweet harmony.

Wanneer men langs het dek op en neergaande, den cirkeldans der sterrenbeelden opmerkt, die de Groote Beer volgen, welke met den kop beneden onder de Poolstar duikt, terwijl de verdere sterren zeewaarts zich neigen, dan herhaalt men op nieuw met Victor Hugo:

Ainsi je rêve, ainsi je songe,

Tandis qu'aux yeux des matelots

La nuit sombre à chaque instant plonge

Des groupes d'astres dans les flots.

Dit zijn schoone verzen en ik geef dit zangerig rijm niet in ruil voor de knarsende, zware rijmlooze verzen, welke op hun hengsels kraken aan het eind van elken regel, en welke men ons in het Hollandsch wil opdringen in onmogelijke nabootsing van het Grieksch of Engelsch.

Opmerkelijk is het hoe zelfs in het zangerigst rijm een schildering kan gegeven worden van de grauwe verlatenheid en doodsche eenzaamheid der zee onder een lagen December-hemel, gelijk wij dien den volgenden morgen zagen. Men hoore Swinburne's lied by the North Sea:

Thy pastures are herdless and sheepless,

No pasture or shelter for herds:

The wind is relentless and sleepless,

And restless and songless the birds;

Their cries from afar fall breathless,

Their wings are as lightnings that flee;

For the land has two lords that are deathless:

Death's self, and the sea.

These twain, as a king with his fellow,

Hold converse of desolate speech:

And her waters are haggard and yellow

[p. 25]

 

And crass with the scurf of the beach:

 

And his garments are gray as the hoary

 

Wan sky where the day lies dim;

 

And his power is to her, and his glory,

 

As hers unto him.

 

 

 

In the pride of his power she rejoices,

 

In her glory he glows and is glad:

 

In her darkness the sound of his voice is,

 

With his breath she dilates and is mad:

 

‘If thou slay me, O death, and outlive me,

 

Yet thy love hath fulfilled me of thee.’

 

‘Shall I give thee not back if thou give me

 

O sister, O sea?’

Ja, de grauwe ontkleurde zee deed aan haar zuster de dood denken; zoo somber en droefgeestig en machtig zag ze er uit. Geen bleek schijnsel van de zon was zelfs te onderkennen; een grijze nevel hangt loodzwaar op de zee niettegenstaande de wind opsteekt, de matrozen hebben hun oliepak aan en zuidwester op, en er is niemand op dek. Er komt een vreemd soort van beweging in het schip, dat nu en dan onder mijn voeten wegvalt, neerstortende in de diepte. Zware zeeën donker water rollen onder en langs het schip, en zware wolken stormen over ons hoofd; de zeilen zijn ingenomen en de spichtige toppen der masten trekken als met een vinger cirkels en kronkelende achten tegen de zwarte lucht. Telkens bonsen groote watermassa's tegen den boeg van het schip, en met majestueuse, honderd mijlen lange golven zwaait de zee langs onze boot, of onze boot langs de zee, of de hemel langs en over en onder me, want een wondere duizeling doet in draaienden, wervelenden rondedans schip en wolken en golven om mij cirkelen en zweven en zinken.

Het schip struikelde en stortte voorwaarts, maar bedacht zich en plompte op zij; het van regen glinsterende dek ging recht over einde staan, het steigerde en dreigde op mij te vallen; ik zag acht, twaalf, zestien masten en zwiepende, draaiende ra's; stomp na stomp tegen den boeg deed het schip suisebollen en dan dof en dom neervallen in de loeiende zee.... ik liep tegen de steile planken omhoog, mij vastklampende aan alles wat niet viel

[p. 26]

en nog weerstand bood, omdat ik een onbestemd, verward denkbeeld had, dat mijn hut kalmer en rustiger zou zijn dan dit dwarrelende, zinkende dek, en ofschoon de deur van mijn hut omhoog gezwaaid was tegen het bovendek, en van daar mij aangaapte, liep ik, naar het schijnt, als een vlieg tegen de zoldering mijn hut binnen en kroop in bed, waar een soort van opium-verdooving mij overviel. Als dit nu zeeziekte is, dan is die nog zoo onaangenaam niet! Men moet dan maar stil liggen en de oogen sluiten.... Welk een rust! Werp mij maar op en neer, stoot mij maar, laat mij maar vallen, het kan mij niets schelen, ik lig hier goed, ik zal niets terug doen, beuk er maar op los.

Ik ben nu op zee, en de zee gelijkt het meeste op slaap. De dag, wanneer men wakker is, gelijkt op een schip omringd door de zee, dat is door den slaap, en als het eens vergaat - wat nu maar spoedig moge gebeuren - dan wint de zee en dan wint de slaap, want de dood is een eeuwig verlengde slaap - de dood is de oceaan.

What are the days but islands,

So many little islands,

And sleep the sea of silence

That flows about them all?

En deze regels half mompelende, half zuchtende, viel ik in slaap.... doch de terugkomst op het schip was niet vroolijk!