Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

CXLVIII.

Hoe die tweeste hertoghe Philips in Brabant over heere ontfanghen es.

Cort hier na, si u bekant,
Sijn die staten van Brabant
Ende slants van over Mase derghelijc
Vergadert herde notabelijc
Te Lovene int stat, doe ic u cont,
Daer noch onbegraven stont
Die lichame van haren dooden heere,
Dien si beclaeghden herde zeere.
Ende aldaer es comen bi hen
Vrouwe Margriete van Bourgongien
Dochter wilen, soe wi u leeren,
Hertoghen Philips des wisen heeren
Van Bourgongien seere vermoghen
Ende weduwe wilen shertoghen
Willems van Beieren wide bekant,
Greve van Henegouwe, van Hollant
Ende van Zeelant, dit es waer.
Dese Vrouwe Margriete meinde claer
Dat tlant van Brabant op hare
Als naest levende verstorven ware,
Ghemerct dat tselve hertoghedom
Van Brabant gheheel, ende niet som,
Tanderen tiden, toonde si scoone,
Comen ware op vrouwen persoone;
Ende na die privilegien mede
Van den lande, alsoe si sede,
Mocht wel ghescien, meinde si clare;
Ende want si die naeste ware
Levende: dat blijcte wel mids das
Dat si shertoghen suster was
Anthonijs van Brabant dedel man;
Ende also was si moye dan
Van hertoghe Philipse openbare
Die nu aflivich worden ware.
Ter ander side notabelike
Quamen die bisscop van Dornike,
Van Atrecht, van Amiens met eeren,
Met vele andren grooter heeren,
Gheestelike, weerlike, tehande
Ende seiden dat die selve lande
Van Brabant, van Limborch, dat wet,
Ende van over Mase daer met,
Verscenen waren meer ende men
Opten hertoghe van Bourgongien
Haren heere, van rechts weghen;
Ende oft iement woude daer ieghen
Segghen stille oft openbare,
Dat hi die naeste niet en ware
Levende nu opter eerden:
Dat wouden si verantwerden.
Ende seiden daer die wise manne,
Dat die hertoghinne Johanne
Recht erfvrouwe was van Brabant,
Ende dat dat voorseide lant
Bi harer doot verscenen ware
Op hertoghe Janne, dats openbare,
Van Bourgongnen van rechts weghen.
Ende dat hi dat hadde verteghen
Ende overghegheven met goeden avise
Sinen brueder hertoghe Anthonise,
Met voorwaerden, verstaet die zake,
Soe wanneer als sijns ghebrake
Oft sijns oors, hout u daer an,
Sonder mans gheboorte: dat dan
Die voorseide lande, dat wet,
Van Brabant, van Limborch, ende met
Tlant van over Mase houde
Op sijn gheboorte keeren soude.
Ende dese voorwaerden, ic seker ben,
Waren ghevesticht tusscen hen
Met zeghelen ende met brieven goet
Bi wetene, bi rade, sijt des vroet,
Ende bi consente samentlike
Des conincs van Vrankerike
Ende hertoghe[n] Philips haers vader
Van Bourgongnen, ende mids gader
Vrouwe Johanne van Brabant
Harer moyen wide bekant.
Ende daer af deden si bliken
Met Vidimus volcomeliken
Uten principalen brieven, sijts wijs.
Ende want dan hertoghe Anthonijs
Ende beide sijn sonen, hoort mi verclaren,
Alle aflivich worden waren
Sonder wetteghe gheboorte van hen
Achter te latene meer no men:
Soe seiden si dat die lande voorseit
Sculdich waren, sonder ondersceit,
Weder te keerne min ende meere
Opten hertoghe haren heere
Van Bourgongnen, sijt seker das,
Hertoghen Jans sone wilen was
Van Bourgongnen des heeren voorbaer.
Jeghen twelke dede segghen daer
Die vrouwe Margriete sonder verbeit
Dat alle die voorwaerden voorseit
Wilen eer ghemaect, hout u daer an,
Tusscen den voorseiden hertoghe Jan
Ende hertoghe Anthonijs ter waerheide,
Die welke waren haer brueders beide,
Haer gheen onstade doen en mochten iet;
Want si bi den keiser niet
Gheconfirmeert en waren twint,
Daer af die lande, dat ghijt versint,
Hertoghedomme ende heerlicheiden
In leene ruerden ter waerheiden.
Daer op antwerden altehant
Die ambaxatuers vore ghenant
Ende raetsliede, nu hoort den sen,
Des hertoghen van Bourgongien,
Dat tovergheven ghedaen waert
Op die voorwaerden vore verclaert.
Ende na dien seiden si houde
Als vore; ende oft men segghen woude
Dat dat van gheenre weerden waer,
Soe moeste daer uut volghen naer
Dat hertoghe Anthonijs, verstaet den fijn.
Ende alle beide die kinderen sijn
Tlant tonrechte hadden beseten,
Ende dat bi der doot, wilt weten,
Van hertoghinne Johannen claer,
Op hertoghe Janne bleven waer
Van Bourgongnen, ende na tgone
Waert verstorven op sinen sone,
Daer vore dat si spraken vri.
Ende mits desen sloten si
Haer redenen op dien dach:
Weder tvoorscreven overdrach
Tusscen hertoghe Janne, sijts vroeder,
Ende hertoghe Anthonise sinen broeder
Van weerden ware ofte niet,
Emmer waren, dits claer bediet,
Die lande van Brabant sonder belet,
Van Limborch, van over Mase met,
Opten hertoghe haren heere
Comen, verscenen, min ende meere.
Dese ende meer andere tien tiden
Redenen van beide siden
Ende aenhoort alle den sen
Met goeder deliberatien,
Wel ghewoghen met ernsticheit,
Hebben die state der lande voorseit
Overdraghen eendrechtichlijc
Ende ghesloten samentlijc
Dat si hertoghen Philips, die was
Sone hertoghen Jans, sijt seker das,
Van Bourgongnen tsijnre eere
Voor haren prince, voor haren heere
Sculdich waren tontfane tervaert.
Ende dat alsoe sijnde verclaert,
Es Vrouwe Margriete ongheloghen
Van Bourgongnen weder omme ghetoghen
Tot Keynoot in Henegouwe tehant;
Ende die drie staten van Brabant,
Van Limborch, ende van over Mase,
Hebben wiselijc, niet als dwase,
Metten raetslieden onghecesseert
Van Bourgongnen ghetracteert
Van den rechten, ende vriheiden met,
Die de hertoghe, dat wet,
Van Bourgongnen, dit onthoude,
Vesteghen ende verleenen soude,
Ende in sijnre incomst confirmeeren.
Ende tghene dat bi dien heeren
Daer op gheraemt wert samentlike,
Vuerden die raetsliede wiselike
Te Mechelen met snellen keere
Bi den hertoghe haren heere,
Ende brachten weder sonder verlaten
Te Lovene bi den drien staten
Tshertoghen gheliefte ende wille.
Ende als men daer lude ende stille
Eens worden was ende overcomen
In der vueghen, soe ict hebbe vernomen,
Ghelijc die brieve daer op ghemaect te waren
Dat uutwisen ende verclaren,
Overdroech men den dach wel houde
Dat die hertoghe incomen soude
Te Lovene, ende els daer nare.
Twelc ghesciede in den selven iare
XIIII^c XXX, doe ic ghewach,
Des donderdaeghs opten vijfsten dach
Der maent octobris, sijt seker das,
Ende als die hertoghe ontfanghen was
Te Lovene, soe ict hebbe bescreven,
Es hi daer in die herberghe bleven,
Sonder sijn logis oft besorch
Aldaer te nemene op die borch,
Tot saterdaeghs smorghens bequame.
Doen vuerde men tdoode lichame
Wilen hertoghen Philips sijns neven
Ter Vueren, daer hijt sonder sneven
Statelijc met grooter weerdicheit
Met sunderlingher solempniteit
Van vigilien, messen, exequien,
Begraven dede, ic seker ben,
Bi hertoghe Anthonise sinen vader
Ende bi sijnre moeder beide gader,
Ende bi hertoghe Janne den brueder sijn.
Des anderdaeghs, verstaet den fijn,
Des sondaeghs, opten VIII^en dach
Die in die maent octobris ghelach,
Soe quam hi te Bruessele binnen;
Daer hi was ontfaen met minnen
Met bliscapen, feesten, met grooter eere
Solemnelijc als prince ende heere.
Van Bruessele trac hi tAntwerpen
Daer hi waert, ic seker ben,
Ontfanghen met grooter solempniteit.
Van daer trac hi, voor waer gheseit,
Om ontfanghen tsine na dat
TsHertoghenbossche al in die stat,
Daer men hem groote eere dede
Als eenen prince, ende het es zede.