CXXXII.
Vanden geschille tusschen der stad van Antwerpen ter eenre ende
den heere van Berghen opten boem ter ander zyden.
Binnen den voorseiden iare
Rees een twist, een groot debat
Tusscen van Antwerpen die stat
16145
Ende
Janne van Glimes, neemt des goom,
Ende sijn stat van Berghen opten Zoom,
Daer af in den lande, soe wi vernamen,
Vele dachvaerden ende onleden quamen.
Ende dese stoot, daer wi af lesen,
16150
Es in deser vueghen gheresen.
Het gheviel in den selven iare:
Omtrent Sinte Mertensmesse, hoorter nare,
In de Berghen merct, in lieghe u niet,
Quam een die
Jan de Luutsleghere hiet,
16155
Die een ingheseten poortere was
Van Antwerpen, sijt seker das,
Ende die cochte te Berghen sniemen
Tesscen, lakene ende spanriemen,
Die hi met valscen ghelde quaet
16160
Betaelde, ende metter verscer daet
Wert hi ghevanghen sonder cesseren,
Ende metten dieneeren des heeren
Wert hi daer na cortelike
Ghepijnt, ghearbeit swaerlike.
16165
Ende daer na quamen, soe ic bediede,
Van Antwerpen goede coopliede
Ende presenteerden te verborghen ghereit
Janne den Luutsleghere voorseit
Voor dusent noble, met corten woorde,
16170
Te rechte te bringhene daer hi behoorde.
Des en mocht hen ghescien meer noch men.
Daer na screef die stat van Antwerpen
Aen den drossate van Berghen ende ooc mede
Aen den scouthet van der stede,
16175
Dat dinghesetene poortere, dats waer,
Van Antwerpen behoorde claer
Van live van goede openbare
TAntwerpen voor die vierscare,
Ende nerghens el te rechte tstane
16180
Binnen den mercgreefscape voortane.
Overmids dien versueken daer bi,
Ende van rechts weghen, dat si
Haren voorseiden poortere ontslaen souden
Ende, oft si hem iet optien wouden,
16185
Quamen tAntwerpen: hen soude van dien
Onvertoghen goet recht ghescien.
Twelc die drossate, wats ghesciet,
Noch die scouthet en daden niet;
Maer hielden den portere ghevanghen daer.
16190
Dan heeft die stat van Antwerpen, dats waer,
Den drossate ende scouthet vore vercleert
Van Berghen daer omme ghecorrigeert.
Boven welke correctie, neemt goom,
Die heere van Berghen opten Zoom
16195
Dien selven ghebannenen hielt na dat
Openbaerlijc binnen sijnre stat
Gaende, verkeerende blikelike,
Ende binnen sinen lande desghelike.
Die van Antwerpen meinden, soe mi docht,
16200
Dat hi des niet doen en mocht,
Segghende dat die correctien
Over tmercgreefscap meer ende men
Sloeghen alomme harentare,
Ende tstat en lant van Berghen ware
16205
Van den mercgreefscape een let, dats claer,
Daer tstat van Antwerpen thoot af waer.
Hier op antwerde met ondersceide
Die heere van Berghen ende seide:
Dat die stat van Berghen ende tlant
16210
Ware gheleghen in Brabant,
Ende daer met verbonden ghemeene,
Ende dat hi die hielde te leene
Van den hertoghe van Brabant, wilt verstaen,
Alsoe sijn voorderen hadden ghedaen
16215
Heeren van Berghen, meer no men,
Met meer anderen redenen,
Die elc der partien vore vercleert
Daer op hebben gheallegheert.
Desen voorghenoemden stoot
16220
Es ghewassen ende worden groot.
Die van Antwerpen met desen gheworre
Hebben
den bastaert van Berghen Hectorre
Ende meer andere manne goet
Gherasteert, des sijt vroet,
16225
Ende desghelijc hielt meer no men
Die heere van Berghen op Antwerpen;
Soe dat ten utersten met ondersceit
Bi elken van den partien voorseit
Die zake wert bracht, si u bekant,
16230
Bi hertoghe Janne van Brabant
Harer beider heere ende prince, dits waer.
Die heeft den partien versocht aldaer
Dat si van haren ghescillen voorseit
Hen keeren wouden tsiere heerlicheit
16235
Ende submitteren, dit vernem,
Ten goedunken ende ordinantien van hem
Ende van den drien staten tehant
Van sinen lande van Brabant.
Daer af die van Antwerpen, segghic di,
16240
Hen ontsculdichden, segghende dat si
Van haren rechte in gheenre vouden,
Die si ghesworen hadden te houden,
Engheensins te bliven en dochten,
Noch hen submitteren en mochten.
16245
Daer af die hertoghe, nu hoort,
Te vreden was; ende versocht voort
Beide den partien, dit vernem,
Dat si van haren ghescillen voor hem
Als voor haren prince ende heere
16250
Met haren betoone, verstaet die leere,
Jeghen malcandren, dit onthoude,
Te rechte quamen: ende hi soude,
Elcs redene ghehoort int allen maten,
Bi rade van sinen drien staten
16255
Behoorlijc ordineeren op dat.
Dat hebben die van Antwerpen die stat
Wederseit te doene, met corten spraken
Segghende dat si van zaken
Die blootelijc der stat aenghinghen
16260
Niet sculdich en waren van dien dinghen,
Noch en mochten haer privilegien,
Costumen, herbringhenen meer noch men,
Noch rechten iegherincs ghemeene
Toonen, dan binnen der stat alleene
16265
Van Antwerpen, wats ghesciet.
Hier inne en was die hertoghe niet
Van dien van Antwerpen, dats waer,
Te vreden, meinende dat si claer
Voor hem, als haren prince ende heere,
16270
Comen souden te rechte in allen keere
Daert hem gheliefde, si u bekant,
Binnen sinen lande van Brabant.
Die van Antwerpen hier na cortelike
Versochten haren scouthet ernstelike
16275
Opten heere van Berghen, verstaet den fijn,
Pandinghe te doene, ende sijn
Omtrent twee dusent sterc vermoghen
Metten scouthet uitghetoghen
Ghewapenderhant, onverholen,
16280
Int lant van Berghen, daer si een molen
Nederworpen met harer roten
Ende [hebben] die huse opghestoten
Die liede ghesekert, ghevanghen na das.
Om twelke meer die hertoghe was
16285
Verbolghen dan vore sonder waen,
Soe dat hi haer goede dede beslaen;
Ende die buten quamen, sonder cesseren
Dede hi vanghen ende rasteren.
Hi verboot dat men hen door sijn houde
16290
Gheenerhande goet toe vueren en soude.
Nu hebben van Brabant die goede stede
Met grooten coste ende moyten mede
Bruederlijc ghearbeit in dien dinghen,
Om die van Antwerpen te bringhen
16295
Ter gonsten van den hertoghe vri
Haren heere, alsoe dat si,
Die zake bededinghden ten utersten, dat
Van Antwerpen die voorseide stat
Haer ghedeputeerde raetsliede
16300
Teenen ghesetten daghe, soe ic bediede,
Sinden souden te Bruessele, dats waer,
Ende den hertoghe haren heere al daer
Van sinen drien staten vorseit
16305
Opdoen, toonen ende bringhen bi
Dat poent van haren rechte, dat si
Haer privilegien, costumen, te waren,
Herbringhen, rechten, niet sculdich en waren
Te toonen buten harer stat.
Si daer af bi ghebringhen conden,
Souden si voort, hoort mi vermonden,
Jeghen den heere van Berghen daer naer
Te rechte comen voor den hertoghe, daer
16315
Dat behoorlijc soude wesen;
Ende achtervolghende desen
Hebben die van Antwerpen dat
Van den voorseiden poente binnen der stat
Van Bruessele voor den hertoghe gheacht
16320
Ende sinen drien staten bi bracht,
Ende tghene ghetoont, dat seggic di,
Dat si daer af hadden, ende dat si
Meinden dat hen mocht dienen, sijts vroet.
Hier na heeft die hertoghe goet,
16325
Ter beden van den drien staten voorseit,
Gheconsenteert met guetlicheit
Dat die zaken daer wi af scriven
Tusscen hem staende souden bliven
Ende die van Antwerpen voorseit,
16330
Behoudelijc hem siere heerlicheit
Men ierst voortvaren soude te male
16335
Tusscen die van Antwerpen sonder sneven
Enten heere van Berghen voorscreven,
In der manieren verclaert hier bi.
Voor des hertoghen heerlicheit
16340
Ende den drien staten voorseit,
Daert gheliefde den hertoghe vaillant,
Binnen sinen lande van Brabant
Comen souden, hoort mi ghewaghen,
Tot vueghliken beteekenden daghen,
16345
Om aensprake, verantwerden, redene, besceit
Op te doene van den ghescille voorseit,
Ende al tghene dat si wouden
Daer toe segghen, dat si dat souden
In ghescrifte overgheven.
16350
Ende oft die selve partien voorscreven
Enich betoon doen wouden, hoort den sen,
Met privilegien, carthen, registren,
Met brieven ocht met ghetughenessen:
Soe soude die hertoghe sonder messen
16355
Uut sinen rade vroede ende wise,
Ende die state haer commissarise
Senden in elke van den steden
Om tvoorseide betoon met wijsheden
Met brieven, privilegien, alst mocht gheboren,
16360
Voort conde ende waerheit, te verhooren,
Ende anders hen claerlike
Te informeren volcomelike.
Opter partien cost, sijt seker des,
Daer dat gheboert. Ende soe wes
16365
Voor die commissarise voorghelesen,
Ghetoont oft bi bracht soude wesen,
Dat souden si bescreven, ende niet el,
Onder haer zeghele besloten wel,
Overbringhen den hertoghe tehande
16370
Ende den drien staten van den lande,
Om daer op bi hem met goeder stade
Gheordeneert te wordene met ripen rade,
Alsoe dat na allet gheboren
Van rechts weghen soude behooren.
16375
Om welke ordinanancie, die ic vermane,
Ende overdraghe na te gane
Hebben die van Antwerpen tien tiden,
Ende die heere van Berghen ter ander siden,
Hare ghebreke, clachten sonder begheven
16380
Ende eisscen al overghegheven,
Ende weder daer op gheantwert al
Met ghescrifte groot ende smal,
Ende ten utersten, bi onderwise,
Hebben si hem als die wise
16385
Bi rade van vrienden tien tiden
Ghesubmitteert in beiden ziden
Van alle den ghescille voorseit,
Ende verbonden te houden met sekerheit
Tghene dat daer af, si u bekant,
16390
Die heere van Edinghen greve van
Conversant,
Ende die ioncheere van Montjouwe desghelijc
Uutspreken souden samentlijc
Om te bevellene desen twist,
Ende al sonder arghelist,
16395
Elken van den partien behouden daer in
Haren rechten meer ende min.
Tghene dat deze segghers, sijts ghewes,
Hier af ordeneerden, dat en es
Niet ghebracht tot mijnre conden;
16400
Maer ghemeinlijc seide men tien stonden
Dat die hertoghe sekerlijc
Van der siden van Antwerpen grootelijc
Daer af ghedient wert tsinen wille.
Ende hoe wel dat dese ghescille
16405
Porden in den iare, dat segghic di,
Nochtan hanghende, met woorden clare,
Tot omtrent den inde van den iare
16410
Eer die voorseide partien hen
Daer af submitteerden, sijts ghewes,
Ghelijc als dat voorscreven es.
|
|