Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

LXXIV.

Hoe den staet van tshertoghen Hove verandert wert, daer af de hertoginne qualyc te vreden was.

Int iaer Ons Heeren, als stont ghescreven
XIIII^c, neghentiene daer neven,
Na Paesscen in den mei tehant,
Quamen Mijn Heere van Brabant
Ende die hertoghinne Mijn Vrouwe
Met haren state uut Henegouwe
In Brabant, des seker sijt;
Ende Mijn Heere tooch somtijt
In Sonien iaghen, dit versenne,
Ende bi wilen over Senne.
Bi wilen soe lach hi ter Vueren,
Dicwile te Vilvorden, hoordic rueren,
Ende ondertusscen lach hi na dat
TAntwerpen; want hi op sijn stat
Van Bruessele zeere was ghestoort,
Mits dat si Willemme van Assche noch voort
Over amman niet kinnen en wilden,
Maer noch altoos ghevanghen hilden.
Hierna ghevielt, verstaet den sen,
Dat van sHertoghenbossche die scepenen
Oetmoedelijc baden haren heere
Hertoghe Janne met herten zerre,
Dat hi in sinen persoone na dat
Comen woude in sijnre stat
Van den Bossche, ende troosten aldaer
Sijn goede liede van den scaden swaer,
Overtollich ende onverwinlike,
Die si met brande ende derghelike
Met watere gheleden hadden tswaer.
Ende aldus tooch die hertoghe daer
Ten Bossche ende, soe ict hoorde bedieden,
Beteekende hi daer den goeden lieden
Dach ende ure, dit onthoude,
Wanneer als hise hooren woude.
Ten welken daghe sonder verlaet,
Des morghens voor die dagheraet,
Reet heimelijc, si u bekant,
Hertoghe Jan van Brabant
Metten ionker van Wesemale van daer,
Sonder weten sheeren van Rotselaer,
Die doen was sijn tresorier;
Ende een ieghelijc officier
Van sinen hove samentlijc
Waren daer in bescaemt grootelijc,
Ende soe waren ooc alle mids dat
Die goede liede van der stat.
Dus es die hertoghe met verdicheden
Metten ionker van Wesemale ghereden
Tot Grobbendonck, met corten woorde,
Dat heer Aernde van Craeyenhem toe hoorde,
Ende heeft daer ghehat in trouwen
Gaesbeke, Wesemale, Montjouwen;
Ende die hebben daer, dit versent,
Ghemaect een nuwe regement,
Ende in sier herberghen onghecesseert
Eenen nuwen staet gheordineert.
Die heere van Rotselaer waert onghelet
Van den tresorierscape ontset;
Meester Lodewijc Boete, hoordic vercleren
Wert clerc ghemaect om te regeren
Die officie, si u bekant,
Van den ontfanghe van Brabant;
Ende men gaf int shertoghen hof
Alle vrouwen ende juffrouwen oorlof,
Die bi Mijnre Vrouwen min no mee
Waren, uutghenomen twee,
Ende in die stede, si u vercleert,
Werden andere gheordineert
Bi Mier Vrouwen der hertoghinnen:
Die grevinne van Merre, wilt versinnen,
De welke vrouwe van Duffle was
Ende van Gheele, sijt seker das;
Die vrouwe van Wesemale, sijts vroeder,
Des ioncheren van Wesemale moeder,
Die ioffer van Wesemale, versinne,
Mijns ioncheeren ghesellinne,
Die vrouwe van Assche, dits waerheit fijn,
Ende die ioncfrouwe van Berghen, haer dochterkijn,
Die si hadde, hout u daer an,
Van Gheerde van Berghen, haren iersten man;
Ende joffrouwe Laurentie, sijt seker das,
Die heer Everaerts Tserclaes dochter was,
Ende daertoe noch andere meere.
Ende aldus soe quam Mijn Heere
Metten heeren ende ioncheren, met corten woorden,
Van Grobbendonck tot Vilvoorden,
Daer lach Mijn Vrouwe te dier tijt.
Daer wert ghelesen sonder respijt
Die niewe staet ende ghepubliceert.
Dat ghedaen, tooch onghecesseert
Hertoghe Jan terstont sonder duren
Van Vilvoorden tot der Vueren;
Ende Mijn Vrouwe, weet voor waer,
Reet hem met vijf peerden naer
Met eenre ioffrouwen herde zeere,
Ende III knechten ende niet meere.
Ter stont, als mense af sette,
Ghinc si sonder eneghe lette
In Mijns Heeren camere, doe ic u cont,
Daer Mijn Heere te rade stont.
Daer si claghelijc onvertoghen
Vraeghde met screienden ooghen
Die redene, waer omme ende waer af,
Men haren ioffrouwen oorlof gaf,
Die edel waren ende eerbaer
Ende van goeder famen voorwaer:
Die al meest met haer te waren
Ghevoet ende opghehouden waren.
Si seide ooc openbaer ende hoghe,
Dat Mijn Heere die hertoghe
Van haren weghen soe vele in alder mate
Heerlicheiden ende lande besate,
Dat hise in state met haren vrouwen
Wel houden mochte ende haren ioffrouwen,
In alder wijs als hise vant.
Hier op antwerde men haer tehant
Van shertoghen weghen, ic seker ben:
Dat hi om seker redenen
Sinen staet veranderde, si u vercleert,
Ende bi haer waren gheordineert
Van den edelsten ende eerbaersten vrouwen
Sijns lants van Brabant ende ioffrouwen;
Daer op Mijn Vrouwe die hertoghinne
Repliceerde met erren sinne.
Maer emmer die staet, sijt seker das,
Bleef soe hi gheordineert was,
Behoudelijc dien, dit versinne,
Dat Mijn Vrouwe die hertoghinne
Eneghe van haren vrouwen
Bi haer behielt in goeder trouwen.
Ende tot deser selver tijt
Hadde Mijn Heere, des seker sijt.
Ende Mijn Vrouwe, dit der ic saghen,
Alsoe zeere wel overdraghen
Ende gheweest, dits waerheit fijn,
Als man ende wijf behooren te sijn;
Maer van deser tijt voortmeere
Vercuelde die minne herde zeere
Tusscen hen beiden in allen zinne;
Die minlike vrientscap ende minne
Wort verandert groot ende smal
Als hier naermaels bliken sal.