Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

LXVIII.

Hoe hertoghe Jan van Brabant voor Dordrecht lach ende hoe hy van daer schiet.

Als nu die heeren vore verclaert
Te beiden siden hadden haer eere verwaert,
Ende haer ontsegghebrieve ghesonden
Ende ontfanghen, es na dien stonden
Hertoghe Jan met heere vermoghen
Van Sinte Gheertrudenberghe ghetoghen
Te Dordrecht waert met grooter spoet
In ordinantien fijn ende goet.
Die ionker van Wesemale hielt met moede,
Als maerscalc van Brabant, die voorhoede,
Ende hem volghde met grooter soorten
Bruessele met harer toebehoorten.
Daer na volgde met grooten gheere
Hertoghe Jan, die edel heere,
In sijnre gheselscap achemant,
Baenrotsen ende edelen van Brabant.
Daer na volghden wel bedacht
Die van Lovene met harer macht.
Daer na Antwerpen eerbaerlijc,
Ende na hen vermoghentlijc
Die van sHertoghenbossche, dits waer,
Ende ten lesten volghde hen naer
Ghreve Inghelbrecht, hoordic vermanen,
Te Nassouwe ende te Vianen,
Heere te Lecke ende te Breda,
Als heere van Grimberghen, dit versta;
Met scoonen hoope, met ghewelt
Hi die achterhoede helt.
Ende als si quamen in dier ghelike
Tot bi Dordrecht opten dike,
Daer si meinden, alst voorseit es,
Een bolwerc te maken, sijts ghewes:
Die van Bruessele al ongheviert
Sijn naest der stat vore ghelogiert,
Daer na die hertoghe, ic seker ben,
Metten baenrotsen enten edelen,
Dan die van Lovene, ende alsoe voort
Die van Antwerpen, als behoort,
Die van den Bossche ten utersten;
Ende als si meer ende men
Ghelogiert waren, begonden si tsamen
Om den oorbore te sprekene daer si om quamen:
Te wetene es, leght hier op merc,
Om te makene een bolwerc,
Daer si wat houts toe al daer vonden;
Maer niet ghenoech, hoordic oorconden.
Ooc en vonden si hout noch boom te halen
Om twater met te overpalen,
Daer af die heere van Culenborch
Hadde ghelooft te doene besorch,
Dat men van houte na al ghevoech
Behoefte vinden soude ghenoech;
Want hi was doen van Hollant
Tresorier, si u bekant.
Want Willem van den Berghe, sijt seker das,
Die tresorier van Brabant was,
Traech ende onwillich was al doe
Om tghelt te verlegghene daer toe,
Daer men met hout hadde moghen werven
Om te dienene ter bederven,
Segghende, dat hadde min ende meere
Ghelooft van Culenborch die heere
Des te doene ware, als voorseit es:
Bi desen vertrecke ende mids des
Heeft heer Heinric van Berghen die heere fijn,
Heere van Grimberghen ende van Melijn,
Palen ende houts ghenoech doen halen
Om twater mede te overpalen.
Dus wert daer twater overpaelt,
Ende een vast bollewerc onverhaelt
Wert daer ghemaect ende ghericht,
Ende daer toe, verstaet tghedicht,
Van bussen, ghescut, vitaelgien,
Ende ander engiene meer ende men,
Ende ghewere, alst hoort tot dien,
Wel besorght ende versien.
Dit bollewerc, segghic u bloot,
Was alsoe hooghe, wijt ende groot,
Dat men tot der bewaernissen
Wel hondert manne moeste ghissen;
Ende als men die sochte, wats ghesciet,
En vantmenne boven dertich niet,
Die aenveerden wilden den last;
Niet wederstaende dat men hem vast
Toeseide, gheloofde, hoordic verclaren,
Opdat zi bevallen waren,
Datse die hertoghe ende tlant
Ontsetten souden altehant.
Waer op si antwoorden, dat de pas
Uut Brabant toten bolwerke was
Enghe ende broecachtich zeere,
Ende oft dan inghesteken were
Die dijc, alst wel mochte, wats ghesciet,
Soe en mocht men hen uut Brabant niet
Te helpen comen meer noch min.
Binnen dien tide, verstaet den sin,
Dat die hertoghe voor Dordrecht lach,
Quamen die van binnen, doe ic ghewach,
Scermutsen daghelijcs buten
Jeghen die Brabanters. Daer sach men ruten
Die jonghe ghesellen, tocken ende vlien;
Somwile bleef er, alst mocht ghescien,
Van buten ghevanghen, somtijts van binnen:
Deen moest verliesen ende dander winnen,
Alsoe alst daventuere ghean.
Ten utersten, als die hertoghe Jan
Van Brabant voor Dordrecht sonder wanc
Gheleghen hadde VI weken lanc
Oft daer omtrint, ende hi tier stonde
Tbolwerc niet besetten en conde,
Mids datter niement was ghepast
Die aenveerden wilde den last,
Mids der redenen wille voorseit:
Soe sloot men daer sonder verbeit
Tbolleberc te verbrandene houde,
Ende dat dan theer opbreken soude.
Aldus wert dit ghedaen tehant.
Doe die van Dordrecht den brant
Ende den rooc saghen opslaen,
Hebben si daer bi wel verstaen
Dat opbreken des heers, ende trocken tehande
Uut te watere ende te lande,
Ende hebben theer met grooter niden
Bevochten van achter ende van beziden;
Daer ieghen dat met vroomen moede
Die van Antwerpen, die dachterhoede
Al doen daden, hem hebben verweert,
Soe dat se bleven onghedeert,
Ende theer, sonder scade of scande
Van die uut Dortrecht, quam(en) te lande.
Maer someghe des hertoghen dieneren
Ende zieke die ghequetst weren,
Stelden hem te watere zekerlike.
Ooc hadden die edele desghelike
Wapene ende wapenrocke, wilt verstaen,
Ende ander gherec te scepe ghedaen.
Die van Dordrecht met gherute
Die met baergien quamen ute,
Hebben deser vele ghevaen;
Onder de welke, wilt verstaen,
Wert ghevanghen alsoe scier
Hertoghe Jans aelmoesenier
Ende capellaen, een tidich man -
Van der Roest hiet hi, heer Jan,
Hi was out, ziec ende cranc -
Heer Jan van Beieren eer iet lanc
Lieten quite gaen altehant.
Bi hem hi hertoghe Janne sant
Van Brabant sinen zeghel tien stonden
Die over enen knecht was vonden,
Die toebehoorde, sijt seker das,
Den ionker van Gaesbeke, die was
Segheler van Brabant tier tijt.
Aen twelke dede, des zeker sijt,
Hertoghe Jan van Beieren voorseit
Grootelike sijn edelheit.
Maer dander bleven ghevanghen twaren
Die int scepe vonden waren,
Ende die wapenrocke tehant
Van vele edelen uut Brabant,
Die ooc int scepe waren vonden,
Hebben die van Dordrecht tien stonden
Aldaer doen hanghen in der kerken,
Ghelijc ocht si met vromen werken
Die edele manne met ghewelde
Vechtender hant in den velde
Ghevanghen hadden eerlike:
Twelke, mi dunct, sekerlike
Niet en beteemde na al besceit,
Na der zaken gheleghentheit.
In deser selver manieren voorsproken
Es hertoghe Jan opghebroken
Van voor Dordrecht, doe ic u cont,
Op S^t Lauwereis avont
Met sinen heere. Sonder vieren
Quam hi des selfs nachts logieren
Te Sinte Gheertrudenberghe ongheloghen.
Van daer es theer thuuswaert ghetoghen
Te Brabant waert, elc int sijn;
Ende hertoghe Jan, verstaet den fijn,
Van Brabant, die es twee daghe bleven
Te Sinte Gheertrudenbergh voorscreven.
Doen trac hi int heer, doe ic ghewach,
Van Hollant, dat van der side lach
Der stat van Dordrecht voorscreven.
Metten Hollanders es hi daer bleven
Tot dat si haer bollewerc
Volmaect hadden groot ende sterc,
Ende van vitaelgien ende alle engien
Ende van ghewere wel voorsien;
Ende Adriaen, de bastaert certein
Van Hollant, werter af capitein.
Die hertoghe brac op daer na tehant
Met sinen heere van Hollant.
Na dat hi van daer was ghesceiden,
Hebben die van Dordrecht met wreetheiden
Tbollewerc aenvochten, bestormt, beleghen,
Ende ten leste met crachte ghecreghen,
Ende verbrandent al onghespaert;
Ende Adriane den bastaert
Ende die met hem daer waren al
Hebben si ghedoot groot ende smal.