Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

LXVII.

Hoe dlant van Brabant met hertoghe Janne hueren heere toghen te Dordrecht waert.

Als hertoghe Jan, soe ghi hebt verstaen,
Van Beieren antwerde heeft ontfaen
Van den drien landen vore ghenant,
Van Henegouwe, Hollant, Zeelant,
Van den edelen ende goeden steden,
Was hi daer met twint te vreden
Noch ghepayt in sijn ghedochte;
Maer vergaderde soe hi eerst mochte
Te Dordrecht ende ten Briele tehant
Die ghene die uut Hollant
Ende uut Zeelant, hoordic verclaren,
Ghebannen ende verdreven waren,
Ende vele uutlendegher daer bi,
In grooten ghetale, daer mede dat hi
Den inghesetenen aen elken cant
Van Hollant ende van Zeelant
Met vanghene, met roove, met brande,
Ende ander manieren menegherhande,
Toevueghde met rade ende met dade
Overtolleghe groote scade;
Ende pijnde hem met moghentheit
Aen hem te slane die lande voorseit.
Om twelke te wederstane, tehant
Die hertoghe Jan van Brabant
Helpe ende troost met wisen ghedochte
Ende raet aen sijn lande sochte
Van Brabant ende van Hollant,
Ende desghelike van Zeelant.
Daer op ten utersten sonder verlaten
Die twee weerlike staten
Des lants van Brabant, ic segghe u dat,
TAntwerpen vergadert sijnde int stat,
Gheantwert hehben, dat hem dochte
Dat mijn heere van Brabant niet en mochte
Van eeren weghen in gheener maten,
Van redenen noch van rechte, ghelaten,
Ende sculdich ware na al besceit
Siere vrouwen palen ende lande voorseit
Met allen ernste, met allen pinen
Te bescuddene ghelijc den sinen;
Ende si wouden hem ooc met coenen ghedachte
Bistaen met al harer machte,
Om te wederstane ionc ende out
Die fortse ende die ghewout
Die van Beieren hertoghe Jan
Bedreef ende hadde ghenomen an
Ende voort keerde aen elken cant,
In Hollant ende in Zeelant,
Jeghen dinghesetene sonder begheven
Van beide den landen voorscreven.
Want, na alle recht, men soude
Wederstaen ghewout met ghewoude.
Ende hoe men best mocht vinden avijs
In wat manieren, in welker wijs,
Dit ghewout te wederstane:
Soe hebben die state der lande voort ane
Van Brabant, Hollant ende Zeelant
Daer op raet ghehat tehant.
Ende eneghe van den wisen vroeden
Die hem des orlooghs best verstoeden,
Rieden voor haer avijs wel houde,
Dat men ierst belegghen soude
Die stat van den Briele ende bewighen,
Bestormen, bevechten ende ghecrighen;
Ende daer na ten inde al met allen
Die stat van Dordrecht bevallen.
Dit avijs, hoort mi verclaren,
Wert van den meesten hoope, die daer waren
Te rade comen, ghehouden voor goet.
Maer daer was een, soe ic verstoet,
Gheheeten Willem Van den Berghe,
Die hadde doen tbeenken metten merghe,
Van Orbeys soe was hi heere,
Tregement ghinc doen aen hem zeere
Van hertoghe Janne ende tbestier:
Hi was sijn overste tresorier.
Dese Willem, alsoe ic hoorde segghen,
Was seere traghe int verlegghen;
Den cost beduchte hi zeere, sijts wijs:
Dies wederriet hi dat advijs,
Soe dat men ten utersten sloot tehande
Dat die hertoghe met sinen lande
Die stat van Dordrecht met ghewoude
Over die zide belegghen soude
Te Brabant waert, ic segghe u dat;
Ende dat die Hollanders die selve stat
Op dander side souden berinnen,
Niet om met machte te winnen,
Maer om dat men alsoe houde
Twater overpalen soude,
Ende dat men op elke side sterke,
Op die dike, sal maken bolwerke,
Dat die van Dordrecht provande
Van buten en creghen gheenerhande;
Ende als dat soe bestelt ware,
Dat die van Brabant dan daer nare
Ende die van Hollant onghespaert
Trecken souden thuuswaert.
Te deser meininghen tehant
Tooch uut tlant van Brabant.
Te Sinte Gheertrudenberghe ende daer omtrint
Versaemden si, si u bekint;
Ende daer bleven si, soe ic ghewaghe,
Omtrint vive oft sesse daghe
Om twee redenen wille, dats bloot:
Dierste was, want daer stoot
Ende ghescille gherees, ic segghe u dat,
Tusscen van Lovene der stat
Ende dien van Antwerpen sciere,
Om der gheender wille van Liere
Met haren bivanghe, dits waer;
Want die van Lovene meinden claer
Dat se hem volghen souden bi,
Ende met hem trecken: want si
Van outs dat alsoe hadden gheploghen
Ende altijt onder hen ghetoghen,
Ende noch sculdich te trecken waren.
Die van Antwerpen, hoordic verclaren,
Die contrarie daer af seiden,
Ende meinden na behoorlicheiden
Dat die van Liere, ic seker ben,
Sculdich waren te volghene hen:
Ghemerct dat si gheseten sijn
Int mercgrevescap, verstaet den fijn,
Daer die stat, des sijt ghewes,
Van Antwerpen thoot af es,
Met meer redenen daer toe, sij u vercleert,
Te beiden siden gheallegheert.
Ende mids des stoots wille, hoordic saghen,
Wort ghesloten ende overdraghen
Dat, behoudelijc die van Lovene doe
Ende die van Antwerpen daer toe,
Ende elcs recht in alder maniere,
Met haren bivanghe die van Liere
Op die palen souden bliven, dat elc versta,
Ligghende in der stat van Breda.
Dander redene, sijt seker des,
Daer theer van Brabant om bleven es
TSinte Geertrudenberghe ligghende stille,
Dat was om dier zaken wille,
Dat si seker weten wouden
Eer si vorder trecken souden,
Oft si bereetscap souden vinden
Van houte om twater te beiden inden
Te overpalene vaste ende sterc,
Ende opten dike dat bolwerc
Te makene als overdraghen was,
Ende hem van den Hollanders, sijt seker das.
Was toegheseit min no meere.
Ten lesten soe quam daer die heere
Van Culenborch, si u bekant,
Tresorier van Hollant,
Die den Brabanters overluut
Toeseide, eer si toghen uut,
Dat si daer, hoort wat ic coute,
Bereetscap vinden souden van houte.
Noch seide hi hem openbare
Dat daer houts ghenoech ware
Ende alle bereetscap na haer ghevoech
Toten palen ende bolwerke ghenoech;
Ende opten troost van desen,
Des heeren van Culenborch vore ghelesen,
Heeft hertoghe Jan, die edel heere,
Ende met hem min no meere
Baenrotsen, edelen, hoort mi bedieden,
Ridderen, knechten ende goede lieden
Van Brabant, als ghetrouwe manne,
Ontseit van Beieren hertoghe Janne,
Ende sijn sine viande worden daer
Met haren openen brieven claer
Ghescreven, soe ic hoorde verclaren,
Die bezeghelt ende ghegheven waren
TSinte Gheertrudenberghe aldaer
XIIII^c ende XVIII Ons Heeren iaer,
Op Sinte Jans Baptisten dach,
Die XXIIII in junio lach.
Des anderdaeghs, ic seker ben,
Sant hertoghe Jan van Beieren
Sijn opene ontsegghebrieve tehant
Aen hertoghe Janne van Brabant.
Doen worden viande sonder begheven
Dese heeren hier na bescreven:
Heer Heinrijc Nothast, sijt seker das,
Die heere tot Wernberch was,
Ende bisdommer van Beieren, dit onthouwe,
Ende die ionghe greve Jan van Nassouwe,
Greve Heinrijc van Oertenberch daer toe,
Ende vele meer andere, die alle doe
Hertoghe Jans van Beieren helpers waren,
Worden viande, hoordic verclaren,
Shertoghen van Brabant met fellen ghedochten,
Ende alle die hem helpen mochten.