Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

LXI.

Hoe paeus Merten die vyfste met hertoghe Janne van Brabant ende vrouwe Jacoppen van Hollant dispenseerde, ende hoe hy die dispensatie wederriep.

Int voorseide Ons Heeren iaer
XIIII^c seventiene, hoort hier naer,
XII in novembri, dat si u cont,
Op Sinte Mertens avont
Des weerden heileghen bisscoppen,
Wert te Constans in der Concilien
Paus Merten die V^ste, en lieghe u niet,
Ghecoren, die te voren Oddo hiet,
Van der Columpnen zekerlijc.
Dus was afgheleeght gheheellijc
Dat iammerlike scisma
Dat gheduert hadde wel na
In der Heilegher Kerken XL iaer.
Opten XX^sten dach daer naer
Der selver maent, met weerdicheit
Wert ghecroont die paus voorseit,
Solempnelijc daert menich sach,
Ende opten XXII^sten dach
Der maent decembris, si u vercleert,
Heeft die paus ghedispenseert
Met hertoghe Janne van Brabant
Ende Vrou Jacoppen van Hollant,
Dat si metten huwelike, sijt seker das,
Dat tusscen hem ghetracteert was,
Voort varen mochten ende volbrenghen,
Niet wederstaende in gheenen dinghen
Dat si van maechscape tien stonden
Malcandren ten tweesten lede bestonden;
Ende van swagherscape bestonden si
Ten derden grade, dat segghic di.
Die bullen daer af in corten stonden
Hebben heimelijc afghesonden
Dambassiatuers al sonder verbeiden.
Van Constans es cort daer na ghesceiden
Meester Jan Bont met snellen keere
Om den hertoghe sinen heere
Zeker saken metten monde te bringhen bi.
Die andere ambassiatuers heeft hi
Te Constans ghelaten, verstaet den sen.
Hertoghe Jans vriende van Beieren
Hebben vernomen claerlijc
Dat die paus tvoorseide huwelijc
Tusscen hertoghe Janne ende Miere Vrouwen
Gheoorlooft heeft om te laten trouwen;
Die welke daer af ter waerheden
Van herten zeere waren tonvreden,
Ende claeghden rechtevoort die dinc
Den Roomscen ende Hongherscen coninc,
Die welke beval sonder cesseren
Dat men die brieve soude aresteren
In der cancelrien altegader,
Tot datti met onsen Heileghen Vader
Den paus, ghesproken hadde van der dinc.
Maer als die voorseide coninc
Vernam, alsoe ict hoorde verclaren,
Dat die brieve henen waren,
Wert hi toornich sunderlinghe,
Ende heeft van sinen lieden gheringhe
Ghesonden na meester Janne Bont
Om [hem] te vanghene, dat si u cont.
Meinende sonder eneghe delatie
Datti die bullen van der dispensatie
Bi hem hadde; des niet en was.
Dus es meester Jan Bont, sijt seker das,
Buten Basele herhaelt ende ghevanghen daer,
Ende weder omme ghevoert, dats waer,
Van den enen slote op dander, segghic di.
Ten lesten soe es ooc hi
Weder te Constans bracht daer nare.
Want alst die paus vernam int clare
Datti ghevanghen was, verstaet die dinc,
Heeft hi den Roomscen coninc
Selve met ionsteliker beden
Om meester Janne Bont ghebeden,
Ende al en deet die coninc, hout u daer an,
Niet gheerne, soe heeft hi nochtan
Ter beden van den paus ghedaen,
Ende los ende quite laten gaen
Meester Janne Bonte, dits waer.
Entie coninc heeft den paus daer naer
Gheinformeert sterkelike
Dat van den voorseiden huwelike
Scande, partijscap, groot orloghen
Sekerlijc soude comen moghen;
Ende mids dien ter waerheden,
Ter ernstegher begheerten ende bedeh
Des Roomscen conincs voor waer,
Wert die dispensatie wederroepen daer
Te alselker meininghen, dit onthoude,
Datti hem opter zaken woude
Ripeliker beraden bat.
Dese revocatie ghesciede int stat
Van Constans opten V^sten dach
Die doe in jannuario ghelach.
Ende hier na al onghewaent
Opten XX^sten dach der selver maent,
Hertoghe Jan van Beieren, sijt seker das,
Die doen elect van Ludeke was,
Wesende te Dordrecht tien stonden
Heeft sijn besloten brieve ghesonden
Aen den ghemeinen raet te hant
Sijns liefs neven van Brabant
Metter copien, verstaet den sen,
Van der voorseider revocatien
Daer inne besloten, hoort na mi;
Ende in der substantien soe screef hi
In sinen brieven, al sonder waen,
Hoe dat hi claerlijc hadde verstaen
Dat die paus, nu hoort mijn dichten,
Met Jacoba sijner liever nichten
Der grevinnen van Hollant
Ende sinen lieven neve van Brabant
Ghedispenseert hadde volcomelijc,
Ende gheoorlooft tvoorseide huwelijc:
Daer hem seker int openbare
Sunderlinghe lieve toe ware;
Maer nu corts weghs ter waerhede
Waer hem een bulle ghetoont, daer mede
Die paus die dispensatie saen
Wederroepen heeft ende te niet ghedaen:
Datti voorwaer niet gheerne en hoorde.
Uut welker bullen met scoonen woorde
Ende met beden ghecreech copie
Entie selve wedergade, die
In sijn brieve besloten hi hem sant.
Hoe wel hertoghe Jan vore ghenant
Van Beieren, elect van Ludeke, tswaer
Sijn liede hadde ghesonden daer
Te Constans, om dat si sonder verhouden
Die dispensatie beletten souden,
Ende dat, ten vervolghe van desen,
Die Roomsce coninc vore ghelesen
Verworven hadde die revocatie
Ende wederroepen die dispensatie:
Soe screef hi nochtan openbare
‘Dat hem sonderlinghe lief ware
Dat voorseide huwelijc, soe mi dochte,
Sekeren voortganc hebben mochte,
Entie revocatie ghenuempt hier vooren
Ware hem seker leet om hooren.’
Dat die heeren, die wise mans
Van den rade hertoghe Jans
Van Brabant, daer hijt aen screef tien stonden,
Te vollen betrouwen niet en conden,
Aenghesien in warer spraken
Ende ghemerct alle herganghen zaken.