Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

XLI.

Van den ambassiate dat hertoghe Anthonijs te Narbonen sant aen den Roemschen coninc.

Int iaer voorscreven, doe ic ghewach,
In iunio den XII^sten dach,
Heeft die hertoghe met grooter lieven
Ghemechticht, met sinen openen brieven
Van procuratien herde schoon,
Den edelen heere Janne van Loon
Heere van Heinsberch, ende meere
Van Leeuwenberch gheweldich heere,
Ende heere Heinrike van Imbermont,
Canonic der kerken te diere stont
Van Aken; ende ooc met hem
Reet daer Jan van Rijnshem
Sijn raet, ende meester Emont
Van Dynter, dat si u cont,
Des hertoghen secretarijs;
Ende trocken dus in deser wijs
Bi den alre doorluchstichsten ter stont
Vorste, heere Zeghemont,
Roomsch ende Honghersch coninc mede.
Dambassiatuers, die ic voorsede,
Quamen den XXVIII^sten dach
Van oeghste, doe ic u ghewach,
Te Narbone, dats ware dinc,
Ende die Roomsche coninc
Was metten eerdschen bisscop
Van Narbone ghetoghen op
Tslot Cygau, twelke scoone
Vier milen stont van Narbone:
Daer was om solaes ghetoghen
Ende om ghenuechte die heere vermoghen.
Des selfs daeghs, dies seker sijt,
Recht omtrent der vespertijt,
Dambassiatuers sonder erch,
Metten greve van Mombliart ende Wirtemberch,
Reden den voorseiden coninc teghen,
Daerse die coninc heeft beieghen
In den velde. Zeer minnichlijc
Ontfinc hise, zeere guetelijc,
Ende namse vriendelijc metter hant.
Van daer voort moest die heere vaillant
Van Heinsberghe neven des conincs ziden
Tot voor des conincs herberghe riden
Te Narbone; ende si spraken
Tsamen van alre hande zaken.
Des anderdaeghs, ter goeder ure,
Hebben die selve ambassadure
Voor den coninc, wilt verstaen,
Van shertoghen weghen opghedaen
Haer bootschap, na haer begheert,
Ende zunderlinghe ghepresenteert
Des hertoghen dienst; ende voort aen
Sijn onschout notabelijc ghedaen,
Dat hi in sinen persoon aldaer
Te deser tijt niet comen en waer,
Hoewel hi was bereet om comen.
Maer mids dat hi hadde vernomen
Dat dlnghelsche hen reiden mechtelike
Om over te comene in Vrankerike:
Moeste die hertoghe sonder sparen
Sijn steden besetten, sijn slote verwaren
In den lande van Pickardien,
Die hi al omme moest bevrien,
Ende zunderlinghe opter zee
Ende bi den frontieren, die min no mee
Sinen kindren ane ghestorven weeren
Bi dode des edelen heeren
Sgraven van Saintpol, haers oudervader.
Ende baden daer omme altegader
Den coninc door shertoghen houde,
Dat hijt in danke nemen woude,
Ende voort sinen lieven sone voort aen
Den hertoghe houden ende ontfaen,
Ende hem plaetse ende tijt besceiden
Daer hi bi siere moghentheiden
Ende siere ghenaden comen moghe;
Ende dan sal hem die hertoghe
Oft hem ghelieft, sijt seker des,
Van al dat hi sculdich es
Van hem te houdene, als baroen
Vriendelike manscap doen,
Ende voort ooc doen al tgone,
Dat een goet ghetrouwe sone
Ende man van leene sinen heere
Van rechte te doene sculdich weere,
Alsoe verre, verstaet die dinc,
Als hem die voorseide coninc
Selke brieve confirmeerde, ghelijc
Als die keiseren des Roomschen rijc
Des hertoghen voorderen vore ende na
Verleent hadden, et cetera.
Daerop die coninc voorscreven
Sijn antwerde dus heeft ghegeven:
‘Dat selke zaken niet behooren
Ghedaen te sine van ambassatooren,
Noch ghetracteert en mocht sijn wale
Sonder die persone principale:
Ende mids dien begheerde hi
Dat hertoghe Anthonijs selve bi
Hem comen woude, in goeder wijs,
In Savoyen of te Parijs;
Want hi woude houden, in allen keere,
Dat van Savoyen die heere
Ghededinght hadde met onderscheit;
Ende liever haddi ende was bereit
Bi middel des graven, sijt seker das,
Die des hertoghen swagher was,
Dan bi iement anders in enegher wijs
Metten hertoghe Anthonijs
Te overdraghene met bescheide.’
Die coninc voort dese woorde seide:
‘Als wi bi mallijc anderen comen,
Moghen wi guetelic overcomen
In Gods namen: wel dat si;
En es des niet, soe en willen wi
Hem nochtan doen gheen onghelijc.
Wi betrouwen hem desghelijc;
Ende hets sijn scade entie mine
Dat wi niet minlijc, dats in schine,
Deen bi dander en hebben ghecomen.’
Maer dach ende plaetse tovercomen
Van der vergaderinghen, wats ghesciet,
En const die coninc beteekenen niet;
Want waert dat Benedictus
De Luna ter obedientien dus
Comen woude: soe moeste hi thans,
Die coninc, keeren te Constans.
Of Benedictus, daer ic af telde,
Die zaken in vertrec stelde:
Soe trocke die coninc, des sijt wijs,
Om peis te makene, te Parijs,
Tusschen die coninghe vaillant
Van Vrankerike ende van Inghelant.
Ende als hi hier af sekers iet
Wiste, sonder te lettene iet,
Soude hi den hertoghe sonder respijt
Plaetse teekenen ende tijt
Bi sinen brieven, hebbic vernomen,
Waer si bi een souden comen.
Om sekerheit daer af te gheven
Es meester Emont daer ghebleven.
Die heere van Heinsberghe, desghelijc
Van Imbermont heere her Heinrijc,
Ende Jan van Rijnshem voorseit
Namen na behoorlicheit
Aen den voorschreven coninc oorlof.
Des zondaeghs ruumden si sijn hof,
Prima septembris, met grooten love;
Met des conincs oorlove
Ende sijnre gracien sijn si ghesceiden.
Die coninc deedse gheleiden,
Ende sant met hen heer Miska.
Ende des anderdaeghs daer na
Hoorde messe die coninc tier stonde,
In de kerke van Sinte Seghemonde.
Na der missen volghde dier stont
Van Dynter meester Emont
Sijn brieve te hebbene, dats waerhede,
Van zekeren daghen ende plaetse mede.
Die coninc antwerde gaf al doen:
Dat sconincs raet van Arragoen
Bi hem gheweest was, ongheloghen,
Ende weder bi haren heere ghetoghen
Den coninc, ende souden weder comen
Bi hem, aldus hebbict vernomen,
Ende die ambassatuers aldus
Van den paeus Benedictus.
Ende waren si weder comen an,
Soe soude men hem ontcommeren dan.
Binnen desen quam heer Miska
Bi den coninc, als ic versta,
Die metten heere van Heinsberch voren
Ende den andren ambassiatoren
Des hertoghen, sijt seker das,
Bi sconincs bevele ghereden was;
Die seide den coninc tier stonde,
In presentien van meester Emonde,
Dat hi metten voorscreven heeren,
Die shertoghen ambassiatoren weeren,
Vele woorde ghehat hadde ende tale;
Ende, soe hem dochte, beteemde wale
Den coninc emmer zunderlinghe,
Dat hi den hertoghe ontfinghe
In sijnre gracien volcomelijc.
Daer op antwerde die coninc rijc:
‘Wanneer mijn sone furghenumpt
Und zwager van Brabant by mier cumpt,
Wier en bedruffen niet zeere
Zu dedinghen; wair yr saget: Heere,
Hab ich uch ertzornt oder verscult,
Ich buten uch datsz ier mir vergeben wult.’
Des woensdaeghs, opten IIII^den dach
Van september, men comen sach
Omtrent der vespertijt, verstaet,
Paus Benedicti ambassiaet
Te Narbone, doe ic u cont.
Die coninc riep tot hem ter stont
Meester Emonde, dien hi beval:
Dat hi sanderdaeghs comen sal
Ende hooren des paeus ambassiaet
Spreken. Meester Emont zonder verlaet
Heeft des donderdaeghs soe ghedaen,
Ende heeft ghehoort ende verstaen
Die propositie wel ter cuere
Der voorscreven ambassiatuere.
Als si haer bootscap hadden ghedaen,
Heeft hem die coninc vertoghen saen
Met sinen raede eerbaerlike
In een camere heimelike.
Daer dede die coninc te dier stonde
Incomen meester Emonde.
Daer wert ghesloten ende overdraghen,
Dat die coninc sonder verdraghen
Des naesten sondaeghs porren soude
Van Narbone, ende alsoe houde
Des dijnsdaeghs comen te Perpiniaen,
Bi Benedictum, wilt verstaen,
Entien coninc van Arragoen met weerden,
Op gheleide, met XV^c peerden.
Als dese conclusie ghesloten was,
Nam die coninc, sijt seker das,
Meester Emonde tot hem rechtvoort:
‘Dat ghi ghesien hebt ende ghehoort,
Dat saltu saghen dinen heere,
Ende dat ic hope herde zeere
Dat hier die zaken herde saen
Te goeden inde zelen vergaen.
Ic hoop eendracht voor alle zaken
In die Heileghe Kerke te maken.
Wanneer ic hier ontcommert si,
Willic met hem ende hi met mi,
Ende met siere helpen zunderlinghe,
Peis maken tusschen die coninghe
Van Vrankerike ende van Inghelant;
Ende desghelijc, si u bekant,
Tusschen sinen brueder, den prince hoghe,
Van Bourgognen den hertoghe,
Ende al sijn wederpartien.’
Voort seide die coninc te dien tien
Tot meester Emonde daer na,
Tghene dat hem heer Miska
Van sinen weghen voort segghen soude,
Dat hi des ghelooven woude.
Hier met die coninc es uut ghegaen,
Ende heer Miska seide saen,
‘Dat die coninc hadde vernomen
Dat dInghelsche Herfluer hadden ghenomen
Ende ghewonnen, ongheloghen,
Ende waren voor Ruwaen ghetoghen.
Dus soude die coninc sonder verlaet
Senden notabel ambassiaet
Aen den coninc van Vrankerijc,
Ende van Inghelant desghelijc,
Dat si bestant onderhilden
Tot sijnder comst, op dat si wilden.
Dus en waer gheen twivel in gheender wijs,
Die coninc en soude te Parijs
Comen. Dus begheerdi zeere
Dat Anthonijs in gheenen keere
En liete, hi en quame voor alle dinc
Te Parijs bi den coninc.
- Ende en twivelt niet aen tgone,
Hi salne voor sinen lieven sone
Ontfanghen sonder enich sparen. -
Ende ocht enighe bi hem waren
Van sinen rade, van sinen lieden,
Die hem dit te doene ontrieden,
Oft hem pijnden in eneghen keeren
In contrarien te informeeren:
Dat hise en gheloofde te gheender stont.’
Aldus heeft meester Emont
Aen heer Miska oorlof ghenomen,
Ende es binnen Lovene comen
Des sondaeghs, dat segghic di,
Neghenentwintich in septembri.
Die van Heinsberghe ende dander heeren
Des daeghs te voren comen waren;
Aldus hebben si, wilt verstaen,
Haer relatie tzamen ghedaen.