Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

XL.

Van den ambaxiate dat hertoghe Anthonijs tot Constans sant.

Doe over veel iaren hadde ghestaen
Tscisma, soe ic u dede vermaen,
In die Heileghe Kerke, mids deser dinc
Soe hadde die Roomsche coninc
Een consilie generael
Te Constans ghemaect, soe ghi wael
Indechtich sijt, om enicheit
In der Heilegher Kerken voorseit;
Ende alle vorsten ende princen waren
Daer bescreven, hoordic verclaren,
Te comene selve, ochte haer
Ambassadeurs te sindene daer.
Desghelijc soe hadde begheert
Die Roomsche coninc voor vercleert
Te Covelens, hoort mi bedieden,
Doen shertoghen liede van hem scieden,
Dat hertoghe Anthonijs woude sijn
Teenegher plaetsen opten Rijn
In sinen persoon, des sijt ghewes,
Binnen eenre maent, als voorseit es;
Ende ocht hi dat te dier stonde
Alsoe niet ghedoen en conde:
Dat hi sijn vriende alsoe houde
Te Constans bi hem schicken woude.
Mids deser redenen voor ghenant
Die hertoghe te Constans sant
Den grave van Sarwaerden, dit wet,
Ende heer Petren daer met,
De welke abdt was ghestelt
Van Sinte Bernaerts, opter Scelt,
Der ordenen van Sistiaus; alsoe
Heere Janne van Tongherloe,
Der ordenen van Premonstreit,
Abdt, dat si u gheseit,
Ende Jan van Rijnshem; met hen
Meester Goerde van Sichenen,
Deken, nu hoort wat ic spreke,
Der kerken Sinte Peters te Beke,
In loyen ghelicencieert, wilt weten,
Ende bacheleer in decreten;
Ende meester Jan Bont met hen,
Canonic tSinte Goedelen
Te Bruessele, dat si u vercleert,
In beiden den rechten ghelicencieert,
Sijn raetsliede, dat segghic di,
Ende meester Anselmum Fabri,
Deken der kerken, seldi weten,
Van Antwerpen, in decreten
Ghelicencieert, doe ic u cont,
Ende Van Dynter meester Emont,
Beide sijn secretarise goet;
Ende gaf hem tsamen, des sijt vroet,
Ocht den meesten deele voorseit,
Macht ende auctoriteit
Sijn bootscap te doene algader
Aen den paeus onsen Heileghen Vader,
Ende desghelijc, verstaet die dinc,
Aen den Roomschen ende Hongherschen coninc;
Ende op die IIII poente voorscreven,
Die de coninc te kennen had ghegheven
Ende opghedaen den vrienden sijn
Te Covelens, als ic in mijn
Redene gheruert hebbe wilen eere,
Te verantwerdene; ende voort meere,
Metten voorseiden coninc voor ghenomen
Te slutene ende ooc te volcomen
Van allen zaken, van vore tot na,
Van Lutzenborch, et cetera;
Daer af dat claerlijk blijct de sen
Uten brieven van procuratien,
Die hertoghe Anthonijs te voren
Verleende sinen ambassiatoren,
Int stat van Bruessele, dats waer,
Int voorseide Ons Heeren iaer,
Den X^sten dach, dat segghic di,
Der maent van ianuarij,
Na costume des scrivens, si u bekant,
In den voorseiden hove van Brabant,
Ende des scrivens ooc ghelijc
Van den stichte van Camerijc.
Dambassiatuers met corten warden,
Sonder die greve van Sarwarden,
Ende Jan van Rijnshem, hebbic vernomen,
Die noch niet aen en waren comen,
Daden haer bootschap onder hen
Aen paeus Janne den XXIII^sten
Van shertoghen weghen, van alder dinc.
Guetlijc datse die paeus ontfinc
Ende bedancten herde zeere
Van den hertoghe haren heere;
Ende daer na dat sij doen spraken
Van hertoghe Anthonijs zaken,
Die hi metten Roomschen coninc
Uut hadde staende; van welker dinc
Si hem bespraken in alder wijs
Metten heere van Sinte Jorijs.
Ooc berieden si hen ter cuere
Met hertoghen Jans ambassiatuere
Ende des greven desghelijc
Van Savoyen, die trouwelijc
Hen hebben gheraden in allen dinghen.
Den hertoghe van Lotheringhen
Baden si, met zueter spraken
Tbeste te proevene in der zaken;
Als hi volcomelike dede.
Desghelijcs baden si mede
Den heere van Wijnsberch, den borchgreve
Van Nurenberch, die hen hier ave
Guetlijc antwerden teser dinc,
Ende tbeste daden bi den coninc,
Den hertoghe te danke en te love;
Ende meer andere van sconincs hove,
De welke, alsoe ict hoorde verclaren,
Des hertoghen goede vriende waren.
Ende na dat die coninc voor gheprijst
Met behoorliken middele [was] onderwijst
Van den heeren ghenoemt hier voren,
Quamen shertoghen ambassiatoren
Bi sijnre conincliker ghenaden,
Ende presenteerden met goeder staden
Haer brieve aldaer, des sijt wijs,
Van den hertoghe Anthonijs,
Ende daden haer laste op na das,
Alsoe hen bevolen was.
Entie coninc altehant
Namse guetlijc metter hant,
Ende seide hem daer na saen,
Dat hi haer bootscap hadde verstaen;
Ende heeft hem met minlicheiden
Enen zekeren dach bescheiden
Sijn antwoorde te hoorne met bescheide.
Tot welken daghe die coninc seide,
Dat haer procuratie niet
Volcomen en ware, wats ghesciet;
Want al hadde die hertoghe ghepleghen
Hen ghemechticht van sinen weghen
Met hem te dedinghen van vore tot na,
Tovercomene, te slutene, et cetera:
Soe en hadde die hertoghe niet, in trouwen,
Dat vast ende stede ghelooft te houwen,
Tghene dat bi hen van sinentweghen
Ghededinght worde ende overdreghen.
Ende mids dat niet soe wel en conden
Die saken, die tusschen hen uutstonden,
Ontcommert gheworden, dits waerhede,
Met brieven of met boden mede,
Als bi hem selven, of zi quamen
Ergent onder hem beiden tzamen:
Soe gaf die coninc, wilt versinnen,
Den ambassiatoren te kinnen,
Dat hi in de maent iunij
Naest comende, alsoe hoopte hi,
Tot Nijssen trecken soude na,
Tot Petrumme de Luna,
Die hem noemde tsinen siensten
Paeus Benedictus den XIII^sten,
Ende toten coninc van Arragoen;
Ende dat hi trecken soude als doen
Door Savoyen, dit vernem;
Ende daer soude dan bi hem
Comen die hooghgheboorne man,
Van Bourgognen hertoghe Jan.
Aldus begheerde die coninc wijs,
Dat die hertoghe Anthonijs
Daer ooc quame bi sinen broeder
Ende sinen zwagher, des sijt vroeder;
Wanttem die coninc te dien daghe
Sunderlinghe gheerne saghe.
‘Hi hoopte emmer eintelijc
Van allen zaken lichtelijc
Te overcomene, wanneer als zi
Deen dander mochten comen bi.
Ende ocht die zaken nootlijc weeren,
Hi en gheerde gheen ander middeleeren
Dan hertoghe Janne, verstaet den fijn,
Van Bourgognen, den bruder sijn,
Ende van Savoyen ooc daer na
Sinen zwagher,’ et cetera.
Ende alle dese zaken, dits waer dinc,
Seide de voorscreven coninc
In presentien onghespaert
Van Eltere heeren Huwaert,
Ende heer Heinrics van Rolley,
Die daer beide waren by.
Doen die coninc sijn spreken liet,
Heer Huwaert en vergat sijns niet,
Hi en hief sijn clachte ane, sijts wijs,
Over den hertoghe Anthonijs,
Te vernuwene zunderlinghen
Van sijnder schaden. Op welke dinghen
Des hertoghen ambassiatuere
Verantwerden wel ter cuere;
Ende heer Huwaert sonder cesseren
Woude daer ieghen repliceren;
Maer die coninc beval tien tiden
Dat si sweghen in beiden siden.
Die ambassiatuers oetmoedelijc
Hebben ghebeden den coninc rijc
Sijn goede begheerte, sonder waen,
Die hi hen hadde opghedaen
(Van hertoghe Anthonijs haren heere
Ende hertoghe Janne volder eere
Van Bourgognen, ende derghelijc
Van Savoyen den greve rijc
Bi hem te comene in dier wise),
Dat hi dat hertoghe Anthonise
Beteekenen wille met sinen brieve.
Twelc die coninc met groter lieve
Consenteerde, ende beval
Ghedaen te werden; ende hevet al
Den voorseiden hertoghe ghescreven,
Ende heeft sijn woorde dus aen ghegheven
In sijn plackaet, sijt seker das,
Twelc ic principalijc las,
Ende screef aldus in deser wise:
‘Den hooghgheboornen Anthonise
Van Bourgognen, dit versta,
Hertoghe, et cetera,
Sinen lieven sone ende vorste.’
Welke brieve, als dat bedorste,
Waren te Constans ghegheven
Int iaer Ons Heeren, als ghescreven
Stont XIIII^c XV, doe ic ghewach,
Des vridaechs na paeschdach.
Ende na allen desen sprekene
Sijn die voorgenoemde dekene
Van Beke, van Antwerpen, des sijt wijs,
In den name van hertoghe Anthonijs
Te Constans ghebleven daer,
Ter consilien; ende daer naer
Sijn die andere, hebbic vernomen,
Ambassiatuers in Brabant comen,
Ende hebben relatie daer na saen
Voor hertoghe Anthonijs ghedaen.