Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

XXVII.

Hoe hertoghe Anthonijs Elteren heeft afgheworpen ende vele ander slote ghewonnen.

Als nu hertoghe Anthonijs sach
Dat hi met gheenen ghelimpe en mach
Heer Huwaerde noch sijn helperen
Tot gheenre ghehoorsaemheit ghekeeren:
Heeft hi ghedacht in derre wisen
Hem met machte tonderwisen,
Ende heeft beleit, met corten woorde,
Tslot Ter Vaez, dat toebehoorde
Janne van Orley, ende beronnen,
Neder gheworpen ende ghewonnen.
Van daer es hi seere vermoghen
Voor Eltere anderwerf ghetoghen,
Daer heer Huwaert was, sijts wijs;
Dat heeft die hertoghe Anthonijs
Te gronde gheslecht, gheworpen neder:
In langhen en waest ghebouwet weder.
Voor tslot van Lintzer trac hi na dat
Ende hevet beleghen; twelke dat
Alsoe wiselijc was beraden,
Dat hem opgaf in der ghenaden
Ende ter obediencien metter spoet
Van den edelen hertoghe goet.
Doen trac die hertoghe voor Mersy,
Dat Verduyn lach herde bi,
Twelke een keiserlijc slot was.
Al die wile, zijt zeker das,
Dat hi daer vore lach met riveele,
Quamen hem vele slote ende casteele
In handen ende te ghenaden -
Die waren wiselec beraden;
Ooc en conden sijt wederdringhen -
Als Hoelveltz, Visbach, Everlinghen,
Putslinghen, Formon, an haren danc,
Lare ende Chevery le Franck.
Ooc was ghewonnen, segghic dy,
Ende na verbrant tslot Rolley.
Dat dal van Scripenich was soe beraden,
Dat hem opgaf te ghenaden;
Die hertoghe gaeft doen ter vaert
Van Gimmich heeren Erhart,
Die hadde ghetrouwet, dats waerheit fijn,
Heer Huwaerts van Eltre dochterkijn.
Met crachte wan hertoghe Anthonijs
Tslot van Mersy, des sijt wijs,
Dat hi verbrande in corter stonde
Ende werpt af al toten gronde:
Int welke hi vele ghevanghen vant
Van diversen steden, die hi te hant
Los ende quijt liet trecken tzwaer;
Ende onder dander soe waren daer
Seker coopliede van Straesborch,
Die daer langhe in groot besorch
Gheleghen hadden, in zwaer verdriet,
Ghevanghen, alsoe dat si niet
Gheriden en consten noch ghegaen.
Die edel hertoghe deedse saen
Te Straesborch vueren sonder merren
Op waghene oft op kerren,
Ende ooc tot someghen andren steden,
Van daer zi waren, uut doegdlijcheden,
Op sijns selfs cost in waren zaken:
Des hem die stede groot eere spraken,
Ende seidens hem lof ende danc.
Van daer soe trac hi eer iet lanc
Voor tslot van Clerve gheweldichlike,
Dat toebehoerde Frederike
Van Brandenborch, des sijt wijs;
Dat heeft hertoghe Anthonijs
Te wille ghecreghen, si u bekant;
Ende daerna wert een bestant
Voor Clerve ghemaect, doe ic ghewach,
Op Sinte Bartholomeus dach,
Als tiaer Ons Heeren stont te siene
Dusent vierhondert ende dertiene,
In deser voeghen te dien tide,
Dat hertoghe Anthonijs ter eender zide,
Ende ter andere, hoort dit vercleeren,
Her Huwaert ende sijn helpeeren,
Tusschen dat ende Sinte Mertensmesse,
Ende namelijc, des siit ghewesse,
Opter elf dusent maegden dach
Naest comende, des avonts, sonder verdrach,
Selve comen oft sinden, dits waer dinc,
Haer machtboden toten coninc
Van Behem, te Praghe, oft daer hi dan
Wesen soude; ende wes hi daer van
Met sinen heeren ende rade
Ordeneerde ende dade,
Na verantwoorden ende na sprake,
Ende na alle herganghen sake,
Soude elc partie, sonder berueren,
Den andren doen ende volvueren,
Binnen vier weken in allen zaken,
Na des conincs uutspraken.
Na dit bestant zeere cortelijc
Wert Jan, Godert ende Frederijc
Van Brandenborch in goeder wise
Versoent met hertoghe Anthonise.
Als dese vrede ende bestant
Ghemaect was, besette te hant
Die hertoghe in goet besorch,
In den lande van Lutzenborch,
Stede ende slote aen elken cant,
Ende toogh weder in Brabant.
Maer om te achtervolghen, dat verstaet,
Tbestant voorseit ende den tractaet,
Sant hi Janne van Rineshem,
Sinen huusmaerscalc in Behem,
Toten coninc met volcomender macht
Van sinen wegen, ende heeft verwacht
Den dach voorsproken, dits ware dinc;
De welke voor den coninc
Sijn bootscap heeft ghedaen, verstaet,
Voor sconincs lantsheeren ende sinen raet,
Ende toonde sijn volcomen machte,
Die hi van tshertoghen weghen brachte,
Ende presenteerde alles te voren
Des conincs uutsprake te aenhooren.
Over dander side, merct dat gone,
Quam daer heer Hughe, heer Huwaerts sone,
In den name van sinen vader
Ende sinen metplechteren te gader,
Die welke den coninc toonde daer
Ende sinen rade, hoewel, twas waer,
Dat hi van sijns vader weghen,
Noch van den andren die met hem pleghen,
Gheen macht en hadde in der zaken voren
Des conincs uutsprake te aenhooren:
Twelk billics soude hebben ghewesen
Na inhout des bestants voor ghelesen.
Want van Eltere heer Huwaert
Noch sijn metplechteren op die vaert
Haer machtboden niet en sonden,
Soe en conste die coninc te dien stonden
Gheen uutsprake ghedoen met bescheide;
Maer heeft die partien beide
Ghescreven, bevolen, sonder saghe,
Dat zi toten naesten Sinte Iacobs daghe
In vreden bleven sonder twiste,
Sonder gheveerde oft ergheren liste;
Ende binnen den tide van den vrede
Soude die coninc met wijshede
Te Lutzenborch sinden sonder vermyen,
Om te verhoorne die partyen,
Ende die zaken te beslechten
Met goeder minnen ocht met rechten;
Alsoe begrepen es al dese dinc
In den openen brieven van den coninc
Van Behem, die doen waren ghegheven,
Opten Nuwenhuse bi Praghe ghescreven,
Des sondaeghs na Sinte Catherinen dach,
Als men tiaer Ons Heeren sach
Dusent vierhondert staen bescreven,
Ende derthiene daer beneven.