Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

V.

Hoe die van Ludick die stat van Tricht belaghen, ende hoe hertoghe Anthonijs te Tricht ontfanghen wert.

Alsmen djaer Ons Heeren ghescreven sach
Veertien honderd sevene, den iersten dach
Van october, met volcke vermoghen
Sijn die van Ludike uut ghetoghen
Tot Woncke ende voort al bi
Omtrent Tricht, aldaer si
Groote scade bebben ghedaen.
Die stat van Tricht heeft herde saen
Vier capiteine gheordineert,
Wiens namen u hier sijn vercleert:
Goderoel van Elderen, in waren dinghen.
Diederick van Mobertinghen,
Janne van Ciney ende Heinric Bovier:
Metten welken capiteinen vier
Si den staet in allen keere
Te besorghene ende die eere
Van der stat wel te bewaren
Bevalen, soe ict hoorde verclaren,
Metten tween borghemeesteren
Te dier tijt sijnde; die namen van hen
Waren: Antonijs Yserman,
Ende Arnt van Heere, houdt u hier an.
Te deser tijt, si u bekant,
Quam hertoghe Anthonijs van Brabant
Met enen hoope seer overgroot
Van lieden van wapenen, dats waerheit bloot,
Op twee milen na Tricht, in lieghe u niet.
Sinen hoop dat hi daer liet,
Ende es ghetoghen met goeder stade
In sijns selfs persoon, met sinen rade
Ende metten ghedeputeerden te hant
Van sinen steden van Brabant,
Tot int heer van Ludike, daer die heere
Om den peis arbeide seere
Tusschen hertoghe Janne van Beieren
Haren heere, ende bat hen
Dat si achter rugghe sonder verhouden
Ende thuuswaert trecken wouden.
Hi hoopte emmer in allen keere
In die sake te arbeiden soe seere,
Dat hise te rasten soude bringhen
Ende te vreden. Na dese dinghen
Es hertoghe Anthonijs, hebbic vernomen,
Weder omme in sinen hoop comen,
Ende want hi te Tricht, sijt seker das,
Als heere noch niet ontfaen en was,
Soe sant hi daer sonder verhouden,
Ende begheerde dat si hem souden
Bereiden om hem daer tontfane
Ende hulde ende eet te doene voort ane,
Als haren gherechten gheboornen heere,
Als ghewoonlijc ende behoorlijc weere:
Daer op die stat sonder begheven
Van Tricht haer antwerde heeft ghegheven:
Dat sine gheerne in souden laten
Ende ontfaen, in selker maten,
Met selker gheselscap, si u bekant,
Als wilen plaghen van Brabant,
Sijn voorseten, die hertoghen
Te doene haer incompst, ongeloghen;
Behoudelec dien, na haer begheren,
Dat hi hen ooc soude sweeren
Sekere poente, die si seere
Begheerden; int ghemeine voort meere
Al haer rechten, vriheiden, en
Costumen, ende previlegien.
Aldus gheviel, ic segghe u dat,
Tusschen den hertoghe ende tstat
Twist, ghescille ende stoot;
Want die van Tricht hilden al bloot
Een sake voor haer recht, sijts wijs,
Die de hertoghe Anthonijs
Hen niet en wilde confirmeeren.
Die steden van Brabant, die daer weeren
Als ghedeputeerde ghesonden,
Hebben die zake te dien stonden
Tusschen den hertoghe entie stat
Van Tricht vereenicht: twelke dat
Wel ende eerlike was ghedaen;
Voort wort overdreghen saen
Dat die hertoghe, verstaet den fijn,
Metten volke ende hoope sijn
Van wapenen, soude comen in
Ende behoorlec, verstaet den sin,
Ende tamelec ontfanghen werden;
Daer in besproken met voorwerden,
Dattie momboir van Ludike, noch die sine,
Her Heynric van Perweis, te ghenen fine
Metten hertoghe meer no min
Te Tricht en soude comen in.
Dus hebben die, doe ic ghewach,
Van Tricht, opten achtsten dach
Van october, des morghens vroe,
Ierstwerf inghelaten doe
Meer dan drie hondert met ghetale
Waghene, met altemale
Haren toebehoorten, sonder verlaten,
Binnen der stat; ende lancs der straten
Hebben sise sonder beiden
Ter poorten van Wijck doen uut gheleiden.
Daerna hebbense, dits waer,
Te twee malen in ghelaten daer
Ende weder uutgheleit als voren,
Omtrent twee dusent, wilt mi horen,
Ghewapende, doe ic ghewach.
Des sondaeghs opten neghensten dach
Van october, hoort na mi,
Van smerghens toter noenen, si
Te Tricht daer met becommert waren
Met vele hoopen ende groote scaren
Van tshertoghen volcke, verstaet den sin,
Aldus te latene uut ende in;
Ende na der noenen, verstaet dat,
Es die clergie entie stat
Met processien, met crucen, met vanen
Oetmoedelijc, hoort mi vermanen,
Jeghen den hertoghe comen daer,
Ende hebbene gheleit daer naer
Te Sinte Servaes, dat segghic di,
In die kerke; daer heeft hi
Die reliquien met grooter lust
Der heileghen weerdichlec ghecust,
Ende sinen behoorliken eet ghedaen;
Entie stat heeft hem weder saen
Ghehult, ghesworen, sonder si,
Als hertoghe van Brabant, ghelijc als si
Sculdich es te sweerne meer no min;
In den welken gheviel, verstaet den sin,
Datter stat clerc, sijt seker das,
Van Tricht, doen hi die poente las,
Die de hertoghe sweren soude,
Een woort veranderde. Herde houde
Wert die hertoghe des gheware,
Dat bi den steden al dare
Van Brabant, ic segghe u dat,
Tusschen hem entie stat
Alsoe niet ghetracteert en was,
Gelijc alsoet die clerc daer las.
Des wilden die hertoghe hebben ghevaen;
Maer hi ontquam ende es ontgaen,
Daer af die hertoghe, ter waerheden,
Herde qualijc was te vreden,
Ende sat ter stont, si u vercleert,
Na der huldinghen op sijn peert
Met sinen edelen, ic segghe u dat,
Ende volke van wapenen, ende die stat
Heeft hi gheruumt onghespaert,
Ende trac te Valkenborch waert.
Des anders daghes, dat segghic di,
Tien daghe in octobri,
Was die stat van Tricht becommert doe,
Van smorgens toten avonde toe,
Metten volcke van wapenen, int ware,
Die den hertoghe volghden nare,
Uut ende in te latene daer.
Bi den welken mach bliken claer,
Dat die hertoghe Antonijs
Hadde soe vele volcs versaemt, sijts wijs.
Dat si cume, derric ghewaghen,
Binnen drien gheheelen daghen
Door die stat van Tricht gheliden en conden.
Nochtan en was te dien stonden
Die greve van Nyvers, wats ghesciet,
Met sinen hoope aen comen niet;
Ende die van Antwerpen, hoordic lien.
Metten mercgrevescape van Ryen
Laghen te Diepenbeke al doe,
Ende die van den Bossche daer toe
Met harer meyerien vermoghen,
Laghen te Sonne: shertoghen
Haers heeren si verbeiden daer.
Die hertoghe quam cort hier naer
Te Valkenborch met meneghen deghen
Daer hi neder es ghesleghen.