Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Van den aenspraken hertoge Willems van Gulick ende trecht van vrou Johannen.

LXIX.

Merct allegader die dit lesen
Wie recht of onrecht hadde in desen.
Millen, Vucht, Gangelt mede
Waren wilen erflichede
Des heren van Heynsberge algader,
Die nu leeft des heeren vader.
Die heere van Heynsberge, dats bekant,
Versette stede, slote ende lant
Aen den hertoge Eduwaert
Van Gelre, dat si u verclaert,
Voer die somme van penningen juist
Ouder scilde xxiiij duist.
Hertoge Eduwaert, dats waerhede,
Versette slote, lant ende stede
Daerna weder, corteleke,
Ende daer toe dlant van Criekenbeke
Aen her Janne van Moirs, sijts vroeder,
Sgreven van Moirs jonge broeder,
Voer die somme also hi wilde
Van xxx dusent ouder scilde.
Hierna ghevielt dat met ghewelde
Heer her Jan van den Velde,
Een ridder vrome ende vermaert,
Her Jans van Moirs viant waert,
Ende heeft hem afghewonnen Vught.
Daer na heeft hem her Jan beducht,
Ende vreesde hem openbare
Dat hi niet mechtich genoech en ware
Dat hi Vucht behouden mocht
Tegen her Janne, ende vercocht
Daeromme den hertoge Wencelijn
Ende vrou Johannen, om penninge fijn.
Hierna, over enen tijt,
Sterf her Jan, des seker sijt,
Van Moers, daer ic af hebbe gescreven.
Dus es Millen ende Gangelt bleven
Op van Moers des greven sone.
Sijns brueder kint, soe was die gone;
Want die vader des kints, sijt seker das,
Voer sinen brueder ghestorven was;
Daerom versterf hem, nemt goem,
Millen ende Gangelt van sinen oem.
Dese jonge greve, in corten termijn,
Quam bi den hertoge Wencelijn,
Ende bi hertoginnen Johannen,
Mids rade van sinen mannen,
Ende vercocht, dats ware sake,
Sijn recht ende alle sijn aensprake,
Die hi hadde, si u bekant,
Op slote, steden ende lant
Van Vucht, van Gangelt, ende van Millen.
Daer voer besegelden hem, moets willen,
Wencelijn ende vrou Johanne,
Bi rade van vele wiser manne,
Een seker jaergulde, mids dat,
Op sijn renten van sier stat
Van Tricht te heffene ende tontfaen,
Alsoe si oyt sint hebben ghedaen,
Hi ende sijn erfghenamen,
Jaerlics, als die tide quamen
Dat die renten waren verscenen,
Ende noch dagelics vast henen
Sijn sijn oire daer in ghericht
Op die renten der stat van Tricht,
Dwelcke si noch int ghemene
Van den hertoge houden te lene.
Hertoge Wencelijn dus behilt
Millen, Gangelt, Vucht in sier ghewelt,
Sijn leven lanc, in der manieren,
Sonder iemans calengieren;
Ende, na hertoge Wencelijns doet,
Meinde Willem van Gulcke al bloot,
Die hertoge doen van Gelre was,
Dat hem toehoren soude, mids das
Dat die heer van Heynsberge hadde verset
Aen sinen oem, ende daer met
Was hem die pantscap aen ghestorven
Van sinen oem (doen hi verworven
Die doot hadde, hertoge Eduwaert)
Hoe wel dat hem ghecondicht waert
Hoe dat sijn oem, binnen sinen leven,
Verset hadde ende overghegeven
Her Janne van Moirs, sijt seker das;
Nochtan hi niet daer met en was
Te vreden te setten, in ghenen sinne,
Van der edelre hertoginne
Vrou Johannen, si u verclaert,
Nochtan dat meneghen dachvaert
Daeraf gheleist was ende ghehouden;
Maer, om dat sijt niet en wouden,
Vrou Johanne, noch haer lant,
Hem overgeven, wort hi te hant
(Doen bat dan een jaer hadde geduert
Die dachvaerden), wert hi beruert
Viant te werden vrou Johannen,
Haers lants ende harer mannen,
Ende sant, met hoverdichede,
Die ontsegge brieve in de stede
Te Bruessele aen der hertoginnen,
Die noch in haer camer binnen
Ye sint dier tijt hadde ghebleven
Dat hertoghe Wencelijn hadde begeven
Die werelt, als ic u dede verclaer,
Dwelc leden was meer dan een jaer
Als die ontsegge brieve waren gelesen.
In haer camer sprac si met desen:
‘Nu eest tijt, als ic versta,
Dat ic uut mier cameren ghae.’
Ende alsoe, in warer dinc,
Si eerst uut harer cameren ginc,
Na die doot van haren heere,
Dat haer was te prisen seere.
Een dachvaert maecte si te hande,
Ende nam raet met haren lande,
Hoe si mochte wederstaen
Den hootmoet, die haer was gedaen
Met onrechte openbare.
Alst hen allen condich ware,
Daer soe overdroegh te hant
Vrou Johanne ende tlant
Van Brabant, alsoe ic vernam,
Dat heere Jan van Witham,
Drossate van Brabant te dien tiden,
Ten Bossche soude inne riden,
Ende hi hem stercken soude te hande
Op die palen van den lande,
Tegen den gelderscen hertoghe.
Dus hilt men een ridende orloge
Tusschen beide, dat es waer,
Bat dan onderhalf jaer,
Ende ten utersten, si u verclaert,
Trac men met gemeinder heervaert,
Ende porde, op Sente Michiels dach,
Die xxix in septembre lach,
Vore den Grave, dat si u cont,
Als XIII^c ghescreven stont
Ende daertoe LXXX ende sesse;
Maer die rechte bediedenesse
Seldi hier tierst horen mogen,
Waeromme dat men es ghetogen
Voer den Grave; trechte fundament
Salic u hier doen bekent,
Bi wat redenen ende wat saken
Salic u hier nu cont maken.