Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Van den nastride ende hoe hertoge Wencelijn ghevanghen wart.

LIV.

Als dus die Gulicsche met haren scaren
In den strijt vergadert waren,
Soe hadt die hertoge Wencelijn
Te swaer, ende die lieden sijn
Worden gedrongen achterwaert,
Die nochtan met vromer aert
Hem gerne hadden ter were gestelt;
Maer haren vianden ghewelt
Was te groot; si moesten wiken.
Maer daer was soe ridderliken
Ghevochten, met soe groter ghewelt,
Dat u dat qualijc mocht sijn vertelt
Hoe manlijc die Brabantre vochten,
Ende hoe diere si hen vercochten.
Ende hoe menich in der noet
Harer vianden daer bleef doot,
Eer si hem lieten sceiden daer;
Maer die macht was hem te swaer
Van haren vianden int ghevecht.
Dit sach al toe her Robbrecht
Van Namen, die al stille helt,
Verre besiden op dat velt,
Metten sinen wel ghescaert,
Hoe hertoghe Wenceline waert
Achter ghedrongen daer met crachte;
Ende als men hem die botscap brachte
Dat die hertoge Wencelijn
Verlast was, ende die liede sijn
Ghesceiden ende tonder gingen,
Al sach hi dus ghescien die dingen
Ende den hertoge dus verlast,
Soe bleef hi stille houden vast,
Seggende, int openbare,
Dat menegen strijt verloren ware
Mids dat men dordinancie brac.
Dese worde dat hi sprac
Ten ghenen, die hem die niemare seden,
Ende bleef houdende tsijnre steden,
Ende ter plaetsen daer hi was
Gheordenert, ende mids das
En quam hi den hertoge niet te staden,
Hoe wel dat hine sach verladen,
Ende tonder gaen die sine.
Dus moest den hertoghe Wenceline
Die dachvaert daer gaen contrare,
Ende moeste hem ghevangen dare
Uut node geven, of bliven doot;
Want doer liden, noch doer noot,
Van des hem daer af mocht ghescien,
En woude hi rugge geven no vlien,
Hi en bleef hem liever vele gevangen.
Dus moeste hi in hant ganghen
Den mercgreve van Gulke, ende meest al
Die bi hem waren, groot ende smal,
Baroenen, riddren, ende knechten,
Die vromelijc in dien ghevechte
In dien daghe hadden ghestreden,
Ende met haerre manlicheden
Haren vianden beraden noot.
Daer bleef in dier porssen doot
Her Heinric van Cuyck, die vrome heere,
Die ghestreden hadde soe seere,
Heere van Hoeghstraten, die vrome man;
Van Dieghem mijn her Jan
Bleef ghevangen oec aldaer,
Die quijt moest scelden, seide men voerwaer,
Mercgreve Willeme van Gulkerlant
Die ghelofte ende die bant,
Die hem hadde geloeft die heere;
Ende daer toe moest hi geloven meere
Nemmermeer te doen vermaen
Dat hi den mercgreve hadde gevaen.
Alsoe men seide te dier tijt
Was hi daer met sijns rantsoens quijt.
Terstont, rechtvort na dit ghevecht,
Bleef ghevanghen her Robbrecht,
Ende met hem dat meeste deel
Sijnre bataillen al gheheel,
Die ter avontueren niet
Een noch gheen en ware ghesciet,
Hadde van Namen her Robbrecht
Den hertoghe in dat ghevecht
Ghesorcoerst ende bi ghestaen,
Als hinen met node sach bevaen.
Dus was die hertoge Wencelijn,
Ende almeest die liede sijn,
Die bloeme van ridderscape ghevangen
Van al Brabant, des in langen
Dlant van Brabant en verwan;
Maer eer dese vrome man
Hier aldus ghevangen bleven,
Moeste die meneghe voer hen sneven
Ende besueren die bitter doot.
Die scade was onna alsoe groot
Van dooden in hertogen Wencelijns side
Als in sier wederpartie;
Want daer bleef hertoghe Edewaert doot
Van Gelre, ende menich heere groot,
Ende menich ridder, menich knecht
Van wapenen bleef, in dat ghevecht,
Van tshertogen wedersaken doot.
Daer bleef verslagen in der noot
Heer Gherard Rolibuc, ende met hem
Her Jan, heere van Releghem,
Twee riddren, vrome utermaten;
Oec moeste daer sijn leven laten
Her Heinric van Cuyck, als ic voerseide,
Dat scade was ende jammerheide:
Van vroemheiden was hi uutvercoren,
Ende menich van den scilde geboren
Bleef, over hertoghe Wencelijns side,
Daer verslaghen in den stride;
Maer anders van groten heeren twint,
Daer die name af was bekint,
Soe en bleef daer verslagen meere
Dan van Saint Pol die heere,
Die vermort was jammerlike,
Dat Gode ontferme van hemelrike!
Als die strijt dus was gheendt,
Ende van den velde ghewendt
Die mercgreve van Gulike, blide ende vro
Dat hem was vergaen alsoe,
Ende die hertoge Wencelijn
Aldus was die ghevangen sijn,
Dede hi hem eere ende werdichede,
Als dat betaemt der edelhede;
Ende een iegelijc aldare
Nam tot sinen ghevangen ware,
Ende toghen met goeden staden
Daer si hem ontwapenen daden,
Ende die ghewonde vermaken,
Ende versien van allen saken.
Nu waert tijt dat ware bescreven
Hoe jammerlijc dat doot es bleven
Vermort die edel grave Gwy
Van Saint Pol, die heere vri.
Des anderen daegs, al was ghedaen
Den strijt, liepen die scumers saen,
Die boeven, ende die quade knechten,
Die de doode ontwapenen ende onthechten,
Daer si wapenen menichvout
Vonden, selver oec ende gout,
Soe iegelijc, in sijns heeren dienste
Hem ghechiert [had] op sijn sienste,
Dat si hebben aen hem gesaect,
Ende hebben die dode ontcleedt al naect.
Onder die dode lach tier stont
Die grave van Saint Poel, die gewondt
Al luttel was, maer niet seere.
Ontfarmelike riep die heere:
Saint Pol! Saint Pol! soe hi best mochte,
Hopende dat dat gerochte
Van Saint Pol, dien hoghen cri
Iemant horen soude, bi dien dat hi
Verlost mocht sijn uut sijnre node,
Daer hi lach, onder die dode,
Ende hi hem mocht gevangen geven.
Een boeve, die daer quam beneven,
Heeft den greve daer ghehoort
Saint Pol roepen, ende rechtevort
Heeft hi sijn machuwe verheven
Ende heeftse hem int hoot gedreven,
Ende heeft dien edelen greve rike
Aldaer vermort jammerlike,
Daer hi ende al sijn maghe
Bi hadden gheleeft al haer dage
In weelde, ende in groter eere,
Hadde hi gherantsonert den heere,
Ende haddene te live ghelaten;
Maer die boeven, die altoes haten
Dat edel bloet, waer dat si wesen!
Hi meinde te beter sijn van desen,
Tedelre, ende te meer gheacht.
Als hine dus ter doot hadde bracht,
Die onnutte boeve (die vuul brigaut!)
Soe woude hi sijn sijns selfs hyraut,
Ende es aldus haesteleken
Voer mercgreve Willeme ghestreken,
Ende seide hem hoe hi, te hant,
Eenen alsoe liggende vant,
Die altoes riep Saint Poel, Saint Poel!
Ende vertellet voer een caboel
Dat hine hadde gheslegen doot,
Ende meinde te hebben groot bodebroot,
Ende van den mercgreve groten danc;
Maer mercgreve Willem, eer iet lanc,
Alsoe scier als hi dat hadde verstaen,
Dede hi de hant aen hem slaen,
Ende terstont, des nemt goem,
Dede hine hangen aen enen boem,
Daer hi Gode lieve aen dede,
Ende sijns selfs edelhede.
Ghelijc alsoe ghi hebt ghehoort
Bleef die greve Gwy vermort:
Sijn sonden wille hem God vergeven,
Ende hen allen die daer bleven!
Dit pijnde hem sint te wreken seere
Her Waelraven, die edel heere,
Sijn sone, als ghi sult horen vort,
Hier na, ter plaetsen daert behoert.
Die hertoge Wencelijn wort van daer
Ghevoert te Nyegghe, dat es waer,
Op den slote, entie ander heeren
Worden gheleight na tbegeren
Harer meesters, diese hadden ghevaen,
Tot dat haer rantsoen was ghedaen.
Desen strijt gheviel, si u bekant,
Voer Baeswildere, in Guulkerlant,
Als men screef int openbaer
XIII^c ende LXXI jaer,
Op S^t Simphoriaens dach,
Die xxij in oeghst lach.