Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Hoe die hertoge in Savoyen trac ende die compaengnie halp neder leggen.

XLVIII.

Cort, binnen den selven jare,
Quam den hertoge niemare
Dat regnerde in Savoyen
Een compaignie, die in vernoye
Brachten menegen goeden man;
Want also groot was haer gespan
Vergadert, uut menegen wike,
Dat si al om in Vranckrike
Dlant roefden, dore ende dore,
Tusscen die Seine entie Lore.
Al tot Vendomme ende Montargijs,
Tot Orliens ende tot Parijs
Soe en bleef op dlant, bi noch nare,
Niemen, hi en vloe van vare
Al omme in die vaste steden.
Soe groten overdaet si deden
Dat het wonder ware te horen.
Si hadden onder hen ghecoren
Enen coninc, des sijt wijs,
Van Clermont in Beauvoysijs:
Die quaetste der quadere was hi alomme,
Ende hiet die coninc Jacque Bonhomme.
Dwonder dat si bedreven
Dat en waer u nemmermeer bescreven
Van brande, van rove, van vrouwen crachten.
Menegen edelen man si brachten
Ter doot, met bitterliker smerten.
Het mocht eender steinen herten
Ontfermen, diet hoerde ghewagen,
Dorrible faite die si plagen,
Alsoe dat claerlijc mach bliken
In die vrancsce corniken,
Die meester Jan Froysart maecte,
Die hi te poente wel gheraecte.
Van eenen ridder doet hi cont,
Die si doodden teenre stont,
Ende daer na, herde sciere,
Brieden si dien bi den viere,
In presencien van sier vrouwe,
Diet moest aensien met groten rouwe,
Ende haer kinder des gelike.
Daer na wouden si fortchelike
Der vrouwen doen eten van haren man,
Ende haren kinderen daer na; dan
Doedden si met bitterhede
Die vrouwe, ende haer kinder mede.
Eenen andren ridder met ongemake
Bonden si aen eenen stake,
Ende violerden ginder
Sijn vrouwe, ende sijn kinder
Haerre een groot getal,
Dat die heere moest toe sien al.
Daer na, met pinen groot,
Brachten si die vrouwe ter doot,
Die nochtan ginc groot met kinde,
Ende al haer kinder met elinde
Doedden si, ende daer naer
Den ridder met martiellen swaer.
Dese ondaet, des sijt wijs,
Stont ierst op in Beauvoysijs
Ende multiplierde al soe vort,
Dat si alsoe mechtich wort
Dat si hadden in haer ghespan
Bat dan C^m man,
Ende sprayden hen al omme ende omme,
Haer ende tare, niet teenre somme.
Ic soude hier wel meer af scriven;
Maer dat latic achter bliven,
Om dat tot deser corniken
Niet en hoert, maer om te bliken
Een deel, dat men sal weten mogen
Waerom die hertoge es ghetogen
Tegen dese compaingnien,
Die in Vranckrike tallen siden
Haer verwoedtheit hadden gedreven.
Een groot deel datter doot bleven
Op eenen tijt te Meaus in Brie.
Die coninc van Navarre die
Tracker neder een groot conroot,
Di hi alle sloegh doot,
Ende Jaque Bonhomme den coninc vinc,
Die men vilde ende daer na hinc.
Dus worden si van daer verdreven,
Maer grote hoope, die ontbleven,
Trocken ten Duutscen lande waert aen,
Daer si worden wederstaen
Van den hertoge Wencelijn:
Die trac, metten lieden sijn,
Al tot int graefscap van Savoye,
Om die te brengen in vernoye,
Ghewapenderhant, met sinen scaren,
Met hem die hertoge van den Baren,
Ende die hertoge van Loreine,
Ende meer ander capiteine,
Heeren uut den Duutscen landen.
Daer soe worden wederstanden
Die compaingnies, ende bracht ter doot.
Si hadden ghedaen quaet soe groot
Dats Gode lof moet sijn gheseit,
Dat si neder waren gheleit,
Ende haer quaetheit bracht ten inde;
Want si in groten elinde
Bracht hadden menegen edelen man;
Want haer opset ende haer gespan
Was om al, clein ende groot,
Dedel volc te slane doot.
Noit en was sulcke jaquerie
Ghescien, noch sulcke raserie,
Sint dat Christus was gheboren,
Noch dusent jaer daer te voren.
Maer God en woude hen niet ghehingen
Haer quaetheit langer te volbringen:
Si storven alle quader doot;
Haer overdaet die was te groot.
Als si alle waren onteert
Es die hertoge wederghekeert
In Brabant, entie ander heeren
Elc tot haren lande keeren,
Entie hertoge Wencelijn
Die bleef bi der vrouwen sijn
Johannen, al dien winter lanc,
Tot na Paesschen, dat ontspranc
Dien somer, met sinen saysoene,
Dat alle crude waren groene,
Ende daerna, noch langen termijn,
Tot dat ripe wert den wijn.