Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Hoe hertoge Jan van Brabant allet recht ende ghedeilte, dat die greve in Mechelen hadde, jegen hem cochte, ende hoe die paus die eede quijt schout, ende daermede dispenseerde.

XXX.

Als dus die heeren vereenicht sijn,
Hielden sijt dus, eenen termijn,
Onder hem beiden, al te samen;
Mer namaels dat si overquamen
Dat hertoge Jan van Brabant,
De helicht, dat si u bekant,
Soude mogen lossen sekerlike
Aen den grave Lodewike,
Ende quiten met eenre sommen juist
Van v^c ende lxxxvj duist
Gulden penningen, gheheeten riale,
Met vorwarden, verstaet dit wale,
Dat hertoge Jan te sijnre cost
Werven soude dat worde ghelost,
Aen den paus, met besceede,
Die greve Lodewijc van den eede
Die hi wilen, soe ghi hebt verstaen,
Der kerken van Ludicke hadde gedaen,
Daer hi swoer, met dieren eiden,
Mechelen nemmermeer te scheiden
Van Vlaendren, soe ict hebbe vernomen.
Als si dus waren overcomen,
Ende hertoge Jan, die wise heere,
Vore die summe, ghenoemet eere,
Te sekeren dagen, dat ghijt wet,
Ghisele ende borgen hadde gheset
Den grave van Vlaendren, dede die heere
Aen den paus arbeiden seere
Om absolucie, wilt verstaen,
Van den eede, die ghedaen
Greve Lodewijc hadde daer te voren.
Als die bisscop ende die kerke dat horen
Van Ludeke, vervolghden si daer jegen,
Ende hebben, met someger hulpen, gecregen
Van cardinalen, hoerdic verclaren,
Die archediaken te Ludicke waren,
Dat die hertoge niet ghewerven en conde
Die absolutie, te dier stonde.
Dus viel die hertoge sekerlijc
Aen den coninc van Vrancrijc,
Die hem gheloefde, met trouwen fijn,
Met allen wegen, die mogelijc sijn,
Dat hi hem sal verwerven tgone,
Dat hi, ocht Heinric sijn sone,
Over hebben sullen los ende vri
Allet recht dat, verre ocht bi,
Greve Lodewijc hadde, weder of vort,
In Mechelen, metter toehehoert.
Om dese gheloften te volbringen
Heeft coninc Philips, verstaet die dingen,
Sijn notabel ambassiaet ghesent
Aen den VI^sten paus Clement,
Die daer worven, te tien stonden,
Dat die paus sijn bullen heeft gesonden
Aen drie bisscoppen, des sijt wijs,
Lauwen, Terwane ende Parijs,
Bevelende hen ernstelijc in dien,
Dat si, of die twee van ,
Den bisscop van Ludicke daden daghen
Voer hen, dus hoerdic ghewagen,
Ende anderen, dien de sake aen ginc,
Ende informatie van der dinc,
Volcomelijc namen, te dien stonden;
Ende waert alsoe dat sijt bevonden
Soe hem ghedaen was te verstane,
Van sconincs wegen, dat si vort ane,
Van des stoels wegen van Rome
Met greve Lodewike (dit ghome!)
Soe verre als hijt versueken dede,
Dispenseren souden daer mede,
Ende hem orlof gheven slecht,
Dat hi die heerlijcheit ende trecht,
Dat hi hadde, weder ende vort,
Te Mechelen, metter toebehoert,
Soude mogen opdragen ter vaerde
Met wat titule hi beghaerde,
Heinrike, den outsten sone vaillant
Hertoge Jans van Brabant,
Om die heerlijcheit ende trecht
Bi hem ghehouden te wesen echt,
Voer hem ende sijn nacomelingen,
Hertogen van Brabant, in allen dingen,
Die te besitten paisselike,
Ende te ghebruken eewelike.
Dese bulle wort ghegeven dus
TAvenjoen opte vijste ydus
Van februario, dit was waer,
In paus Clements iiij^e jaer
Int jaer Ons Heeren, soe ic u scrive,
Dertien hondert veertich ende vive,
Als men mocht tellen, doe ic gewach,
In februario den negenden dach.
Dese iij bisscoppen, voreghenant,
Hebben doen dagen al te hant
Bisscop Ingelbrechte, dats waerhede,
Den deken ende tCapittel mede
Van Ludicke, dat der ic u orconden,
Die welke daer hebben gesonden
Drie canonicke, wilt verstaen,
Met hen eenen capelaen
Van der kerken van Ludicke, tswaer:
Dese quamen, dat was waer,
Ten daghe, die hem gheteekent was
In de kerke van Louwen, sijt seker das,
Voer die bisscoppen, in trouwen,
Van Parijs ende van Louwen,
Ende daer heeft heer Jan van Riemen
Van sijns heeren wegen sniemen
Versocht te siene altemale
Haer bullen, haer brieven principale
Van commissien, ende die copie
Daer jegen te collacioneerne, die
Sinen heeren overghesonden was.
Beide die bisscoppe, sijt seker das,
Hebbent hem lichtelijc doen ghescien.
Die selve her Jan versocht na dien
Te hebbene enen langen termijn,
Te beradene met den heeren sijn.
Daer jeghen wort, onghecesseert,
Van sconincs wegen ghealegeert
Dat dat niet sculdich te sine en waer,
Bi vele scoender redenen claer;
Want int vertrec sunderlinge
Alsoe grote sorge hinghe
Van orlogen, van twiste swaer,
Die daer risen mochte naer,
Soe dat die bisscoppen, soe mi docht,
Van sconincs wegen worden versocht
Metter informacien, sonder sparen,
Na tbegrip der bulle, vort te varen,
Die hen die paus hadde ghesandt.
Dus hebben die bisscoppe te hant
Informacien ghedaen rechtvort,
Ende vele ghetugen daer ghehoert,
Opte pointen ende articulen
Begrepen in harer commissien,
Bi den welken si vonden ter waerhede
Dat darticulen, ende die pointen mede,
Die de coninc van desen dingen
Den paus hadde doen bi bringen,
Waerechtich waren, ende dat si
Den greve van Vlaendren wel daer bi
Volcomelijc mochten absolveren,
Ende metten eede dispenseeren.
Als dit aldus was ghedaen
En wilde die greve niet, wilt verstaen,
Die dispensacie begheeren;
Ende alsoe verhielden die heeren
Vort te vaerne, tien stonden.
Dus heeft anderwerf ghesonden
Die coninc, dat si u bekent,
Aen den vorseiden paus Clement,
Ende alsoe vele gheworven daer
Dattie paus screef daer naer
Aen die bisscoppen, sonder sparen,
Dat si souden vort varen
Metten dispensacien, ter vaerde,
Al waert soe dats niet en beghaerde
Die grave van Vlaendren, noch en versochte,
Op dat wettelijc gheproeft sijn mochte
Bi sgraven lettren, si u bekent,
Dat gheweest hadde sijn consent,
Dat verwerven was ghedaen
Der dispensacien, wilt verstaen.
Ende na dien, sijt seker das,
Dat wettelijc dat ghethoent was
Bi sgraven brieven, ende anders met,
Soe hebben si, al onghelet,
In den name des stoels van Rome
Ghedispenseert, elc hier op ghoeme,
Niet wederstaende den eeden
Als van Mechelen niet te scheeden
Van Vlaenderen, nu noch echt,
Die heerlijcheit ende allet recht,
Dat hi hadde, weder ende vort,
In Mechelen metter toebehoert,
Met sulken titule als hem goet dochte,
Dat hi dat over geven mochte
Heinricke, den oudsten sone vri
Hertogen Jans, alsoe dat hi,
Ende alle sijn nacomelingen,
Mechelen, sonder weder dringen,
Besitten soude, si u bekant;
Ende alle hertogen van Brabant,
Vortaen, teeweliken dagen.
Dese dispensatie, hoerdic ghewagen,
Ghesciede te Louwen in de stede,
Int jaer Ons Heeren, dats waerhede,
XIII^c XLVI, doe ic ghewach,
In junio den xxix^sten dach.