Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Hoe die coninc ende die hertoghe elc den anderen ontseiden, ende hoe die hertoghe Valkenborch echter belach met ridderen ende met knapen.

21.

Die hertoghe die al sine dinghe
Met rechter trouwen woude minghen,
Dede den coninc grote ere,
Alse betaemt al selken here,
Met costeliken hoveerne
Ende met sonderlinghen festeerne;
Oec dede hi hem, saen na dat,
Al tote Brusele in die stat,
Sijn kint heffen ter kerstenheide,
Dat oec bediedde vriendelicheide;
Maer, dit en halp al gader niet:
Die tijt leet, alsoe hijs pliet,
Dat die coninc emmer vertrac
Sijn segghen, ende niet uut en sprac.
Oec en heeftmen niet te broken
Porten noch mure, alsoe besproken
Te voren was van der poert;
Maer men sterckese emmer voert,
Des den hertoghe seer verdroet.
Dicke sant hi ende ontboet
Den coninc, dat hi der saken
Een cort einde wilde maken;
Want hi hadde, lude ende stille,
Ghedaen al gader sinen wille.
Die coninc seide: hi soude, hi soude;
Maer altoes soe en woude
Hi niet uten sijn segghen;
Nochtan dedi daer toe legghen
Dach ende stede, te menegher tijt;
Maer tsegghen bleef al onverlijt.
Doen dit segghen al ongheint
Een half jaer, of daer ontrint,
Hadde ghestaen, wies een discoert
Tusschen Valkenborch die poert
Ende van Heinsberghe sheren sone,
Soe dat eens quam die gone,
Ende een deel liede mede,
Eens marghens vroech, in die stede,
Ende worpent neder met allen,
Des lichte niet en ware ghevallen
Hadde die coninc ghedaen wijsheit,
Ende sijn segghen te tide gheseit.
Alse die coninc dus, voerwaer,
Sijn segghen meer dan een jaer
Den hertoghe hadde voregedragen,
Begonstet hem qualijc te behaghen,
Ende begaerde, al sonder beiden,
Dat die coninc sijn segghen seide,
Soe dat, bi desen dinghen, wart
Bi Nivele gheleit een dachvart,
Daer die coninc ende die hertoghe tsamen
Beide ten parlamente quamen.
Die hertoghe waende tsegghen horen,
Ende die coninc leide hem te voren
Dat hi Valkenborch maecte weder,
Dat gheworpen was ter neder,
Eer hi sijn segghen hadde gheseit,
Daer met men hem lelicheit
Ende blame hadde ghedaen,
Hi soude, daer tenden, saen
Sijn segghen uten ter vaert,
Ende dat hi hem qualic verwaert
Hadde in desen dinghen dan.
Doen antwoerde hertoghe Jan:
‘Heer coninc, verstaet ende versint,
Dat ic versuumt en hebbe twint,
Ende dat ic wel hebbe verwaert mi,
Hoe oec die dinc ghevallen si.’
Die coninc sprac: ‘Hi en dade.’
Die hertoghe, met corten rade,
Antwoerde: ‘Heer coninc, ic doe,
Des moetti mi lien toe.
Ghedenct u des iet nu
Dat ic te Lovene sprac tot u,
Daer ic u allene nam buten,
Na dien dat ghi niet wout uten
Tsegghen, dat ic langhe hadde ghevolght.
Dat ghijs u dan niet en bolghet,
Ic soude dan selve daer na staen
Dats ics bate soude ontfaen.
Nu lijt, ofte dit niet waer en es?’
Die coninc sprac: ‘Ic lie u des.’
Die hertoghe sprac: ‘Want ghijs siet
Soe en hebbic versumet niet;
Ende voert sal ic staen daer na
Dat ics mire bate ontfa,
Soe ic eersten can ende mach.’
Dus soe sciet daer die dach
Met evelen moede in beiden siden,
Ende saten op, ende ghinghen riden.
Maer die coninc heeft te hant
Enen bode na ghesant,
Die den hertoghe ontseide;
Ende die hertoghe, sonder beiden,
Ontboet den coninc tselve weder.
Nu hoert wat ghesciede seder.
Doen die hertoghe sach, openbare,
Dat hi niet wel beleit en ware
Van hem, die hem trouwe was sculdich,
Was hi gram ende onverduldich:
Hi peinsde hi sout soe wreken
Men souder ewelic af spreken,
Ofte hi blever selve vore doot.
Ende om dat die winter was soe groot
Soe beide hi, ter selver stont,
Tote omtrent vastelavont.
Doen ghereide hi hem ten wapen,
Al met ridderen ende met knapen,
Ende es, als een here vermoghen,
Echt over Mase ghetoghen,
Ende belach die sterke borch dan,
Die niet ghewinnen en conste man.
Si waren binnen, sonder faelien,
Beide van lieden ende van vitaelien,
Wel versien, dat es waer.
Reinout en was selve niet daer,
Want hi duchte, in sinen waen,
Dat hem af souden gaen
Alle sine maghe, des sijt vroet,
Die hem ghemaect hadden den moet,
Des hi was onghewone.
Op die borch lach sijn sone,
Ende goets volcs met hem wale;
Omtrent drie hondert bi ghetale,
Wel versien van allen dinghen,
Die alselker borch ane ghinghen.