Brabantsche yeesten. Les gestes des ducs-de-Brabant par Jean de Klerk d'Anvers (3 delen)

Van drien wonderen die te dien tiden ghescieden.

Dat VII Capittel.

In des selfs hertoghen tiden,
Dien wi hier overliden,
Soe ghescieden drie wonder,
Die meeste die onder
Des hemels throne waren,
Hier te voren in hondert jaren.
Deerste wonder dat was dat,
Dat die ghemeente in elke stat
Boven den heren hadden doverhant,
Ende dat ghesciede in elc lant,
Dat die ghemeente deden houden
In elke stat wat si wouden,
Ende waren scepen ende raetsmanne,
Ende die heren moesten danne
Quite sijn van al dien,
Ende moesten die ghemeente seer ontsien;
Want om een clein ocsuun, in dien daghen,
Haddense die heren al verslaghen.
Dat ander wonder dat ghesciede,
Dats dat quamen eenrehande liede,
Ende daden dat openbaren
Dat si die selve heren waren
Die te Cortrike bleven doot.
Dit was emmer wonder groot
Dat vroede liede dus verdoefden,
Dat si selcs baraets gheloefden.
Deen die seide, openbare,
Dat hi mijn heer Jan van Viersoen ware,
Mijns heer Godevaerts sone van Brabant;
Dander die dede becant
Dat hi ware die grave van Hu;
Die derde seide, dat segghic u,
Dat hi van Crayhem here ware.
Dit was ene selsene mare.
Nochtan wast vi jaer na dien tijt
Dat te Cortrike gheviel den strijt.
Soe wel ghinct hem in hant,
Dat men ghemeenlike in Brabant
Over die selve heren hilt,
Dat men mijns heer Jans scilt,
Die te Brusele ten broederen hinc,
Af dede om die selve dinc,
Ende dat men rechters ende scepenen mede
In sinen lande af dede,
Ende andere van sinen weghen maecte.
Ieghen enen dies messaecte
Si vijf seiden dat waer ware;
Ja sijn wijf lietene bi hare
Ligghen, over haren man,
Soe sere was si bedroghen dan.
Maer doe men gheware wart das,
Dat al triwancie was,
Scaemden sijs hem sonderlinghe
Die gheloeft hadden dese dinghe,
Ende selve hadden sijs scamenisse groot,
Ende bleven int prisoen doot.
Ic woude al haer saken dus inden
Die hem beraets onderwinden,
Ende in valscheit willen voert gaen,
Ende anders dan si meinen doen verstaen.
Dat darde wonder daer naer,
Dat gheviel int selve jaer,
Ende mach ic u segghen wat dat was.
Eenrehande volxkijn dat las
Hem selven ute alle staden,
Ende worden alsoe beraden
Dat si winnen wouden theilich graf;
Nochtan dat men hem en gaf
Gheen cruce, ende sonder hoot
(Dit was emmer wonder groot),
Ja doedeleecste ende darmste mede
Die men vant in elke stede,
In Almanien, in Brabant,
In Vlaendren, in Hollant,
In Henegouwe, in Vrancrike,
In andren landen die ghelike,
Ende maecten coenrote groot.
Oec sloeghen si die joden doot
Onder weghen, waer sise vonden,
Soe dat die hertoghe, tien stonden,
Te Genapie leende den casteel
Den joden een groot deel,
Om dat si hem daer in souden
Ieghen dat volc wel onthouden.
Dat domme volc, al ombestiert,
Viel daer voren al ongheviert
Ende wouden dien casteel winnen,
Ende verslaen dier waren binnen.
Die hertoghe ontboet hen dat si af
Trocken; maer een caf
En achten si niet om dat;
Soe dat die hertoghe selve op sat,
Ende bat hen sere uter maten
Dat si voeren haerre straten.
Ghene bede soe en bescoet,
Soe dat die hertoghe, doer die noot,
Met luttel lieden, tien tiden,
Op dat volc moeste striden
Dat soe odelijc wart gheacht;
Want hi en was niet bedacht
Van stride, doen hi quam daer,
Al viel die dinc soe swaer.
Dat hi vacht ieghen alselke knechte,
Die besiet die dinc te rechte,
Dat was te nauwe soe groten here.
Soe misselijc soe sijn die kere
Die toenen can die aventure
Den mensche, te menegher ure.
Doch bleef dat volc verwonnen,
Dat si met pinen ontronnen,
Ende een deel bleeffer doot daer.
Doen trocken si, dats waer,
Tote in die stede van Avenioen,
Daer die paus lach aldoen,
Die hem beval dat si ter vaert
Weder trocken thuuswaert.
Doen trocken thuuswaert die dwase,
Die met ghepipe ende met gheblase
Henen trocken, met joyen groot,
Ende quamen thuus soe bloot
Dat si en brachten gheen goet,
Noch enen scoe an haren voet.
Nu hebdi wonders vele ghehoert
Hoe dat volxkijn, weder ende voert,
Vechten, werren, ende manghelen ghinc,
Ende hoe som einde die dinc.
Dit wonder wide ende side
Ghesciede al in dien tide
Dat was here dese man,
Dander hertoghe, die men Jan
In Brabant bi namen hiet,
Dien die goede Jan na hem liet.
In desen tijt sterf menschelijc
Die goede vedelare Lodewijc,
Die de beste was die voer dien
In de werelt ie was ghesien,
Van makene ende metter hant,
Van Vaelbeke in Brabant:
Alsoe was hi ghenant:
Hi was deerste die vant
Van stampien die manieren,
Die men noch hoert antieren.