Boek van de wraak Gods

8 Hoe de Romeinen te weten kwamen waarom ze de strijd hadden verloren

's Morgens arriveerden ze al vroeg bij de oostpoort en vonden daar met grote, versierde letters precies negen woorden geschreven. Elk daarvan begon met een ‘c’. De eerste drie luidden als volgt: ‘caritas, castitas, cotnpassio’. De hele tekst luidt in het Nederlands: ‘Naastenliefde, zuiverheid en medelijden. Deze drie laten u koud. In plaats daarvan loopt u warm voor geld, onkuisheid en ongevoeligheid. Deze nemen bij u die plaats in. Overleg, eendracht en waarheidsliefde zijn bij u thans geheel verdwenen.’

Vervolgens bereikten ze de tweede poort. Daar troffen ze de woorden aan die in het Latijn met een ‘f’ beginnen, die in het Nederlands als volgt vertaald zouden kunnen worden: ‘Degenen die sterk, trouw en welsprekend waren, regeerden indertijd met u. In plaats van dezen regeren nu dwaze en zotte huichelaars, dieven, vleiers en verraders.’

Op de derde poort vonden ze negen woorden in het Latijn, op mooie wijze gegrift, en elk ervan begon met een ‘l’. Die luiden in het Nederlands als volgt: ‘Het licht der wereld, dat verering en heiligheid begeert, gaat schuil onder haat en afgunst, onder smart en geweld. Verwijt het geheimhouden van

[p. 81]

de plaats waar dat licht zich bevindt aan degenen die de waarde ervan zouden moeten tonen.’

Toen kwamen ze bij de vierde poort. Daarop vonden ze negen woorden gegrift die met een ‘u’ begonnen, die ik u hier zal meedelen: ‘Deugdzaamheid, nederigheid en waardigheid zijn huns weegs gegaan. In plaats daarvan resteren nu weelderig, overdadig leven, ondeugd die men in de stad begaat, woeker, ongebreideldheid en allerlei vormen van loszinnigheid. Deze zullen er zeker de oorzaak van zijn dat stad en land te gronde gaan en dat uw geluk en aanzien hoe langer hoe meeiv verdwijnen.’

Gij burgers, gij heren, hieruit kunt u leren hoe men met buitengewone wijsheid een stad dient te besturen. Wie hebzuchtig is en kwaadaardig zal het nooit goed doen. Want hebzucht werpt het stadsrecht omver. De aangeboren neiging van zo iemand is zo groot, dat hij alles van zijn eer beroofd wil zien waar hij zijn haat op richt, of dat nu terecht is of niet. Dit heeft menige stad te gronde gericht. Een wijs filosoof zegt het volgende: ‘Wanneer een raadsman ontbreekt, dient men in zijn plaats iemand te nemen die niet op voet van oorlog leeft met iemand anders en die niet tot een partij behoort die ruzie heeft of onenigheid. Want door vriendschap en ongeoorloofd gunstbetoon aan familieleden bestaat de kans dat hij de balans minder goed in evenwicht weet te houden.’ Daardoor zou de stad zich veel onheil en de nodige rampen op de hals halen.