Boek van de wraak Gods
(1994)–Jan van Boendale– Auteursrechtelijk beschermdJan van Boendale, Boek van de wraak Gods (vert. Wim van Anrooij). Querido, Amsterdam 1994
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Boek van de wraak Gods van Jan van Boendale, in een vertaling van Wim van Anrooij uit 1994. Het originele handschrift dateert van ca. 1350.
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: 10, 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (112, 114, 152) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[pagina 1]
Boek van de wraak Gods
[pagina 2]
Griffioen
Redactie: prof. dr. W. van den Berg, prof. dr. E.K. Grootes, prof. dr. F.P. van Oostrom, prof. dr. H. Pleij, prof. dr. M.A. Schenkeveld-van der Dussen, prof. dr. J. Stouten. Voor dit deel: prof. dr. F.P. van Oostrom en prof. dr. H. Pleij.
[pagina 3]
Boek van de wraak Gods
Vertaling Wim van Anrooij
Amsterdam Em. Querido's Uitgeverij b.v. 1994
[pagina 4]
Deze uitgave is mede tot stand gekomen op initiatief en met subsidie van het Prins Bernhard Fonds.
Copyright © 1994 by Wim van Anrooij and Em. Querido's Uitgeverij b.v., Amsterdam. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Em. Querido's Uitgeverij b.v., Singel 262, 1016 ac Amsterdam. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from Em. Querido's Uitgeverij b.v., Singel 262, 1016 ac Amsterdam.
isbn 90 214 0580 6 / cip / nugi 300
[pagina 5]
Inhoud
Hier begint het Boek van de wraak Gods | 9 | |
deel 1 | ||
1 | Over de eerste straf van Onze Heer | 11 |
2 | Hoe een heerser de joden onderwierp vanwege hun zonde | 12 |
3 | Hoe God Zijn eigen dood strafte en hoe prelaten en priesters zouden moeten leven | 13 |
4 | Hoe de prelaten en priesters het toeleggen op aards bezit | 15 |
5 | Over de paus en over de keizer | 16 |
6 | Hoe de macht van de paus en die van de keizer niet gescheiden zullen zijn | 17 |
7 | Hoe God de keizer heeft geëerd | 18 |
8 | Over degenen die zich tegen het Roomse Rijk verzetten | 19 |
9 | Een straf voor Babylonië, voor Carthago en voor koning Alexander [de Grote] | 21 |
10 | Hoe die van Limburg bij Woeringen stierven en vele andere heren bij Kortrijk | 22 |
11 | Over straffen die vele landsheren getroffen hebben | 23 |
12 | Over het stedelijk bestuur en over gemeenschappelijk bezit | 26 |
13 | Over vijf zonden die God zwaar straft en over bezit dat aan de geestelijke stand toebehoort | 28 |
14 | Nog iets over gemeenschappelijk bezit | 30 |
15 | Dat raadslieden geen onenigheid moeten hebben, maar dat ze het gemeenschappelijk bezit moeten besteden voor het algemeen belang | 31 |
16 | Dat men zijn vader en moeder zal eren en geen valse eed zal afleggen tegenover God | 33 |
[pagina 6]
17 | Dat men de arme onschuldigen niet moet onderdrukken | 35 |
18 | Over acht sibillen | 37 |
19 | Over negen zonnen | 38 |
20 | Hoe Sibilla de negen zonnen uitlegt | 39 |
21 | Nogmaals over hetzelfde | 42 |
22 | Over twee koningen die zullen regeren | 44 |
deel ii | ||
1 | Hoe de eerste landsheren werden aangesteld | 46 |
2 | Over een macht die het Christendom nog tot voordeel zal strekken | 48 |
3 | Dat het Roomse Rijk veel rijken in het verderf heeft gestort en heeft overwonnen | 50 |
4 | Hoe de tijd in zessen of in zevenen gedeeld is vanaf dat hij begon totdat hij zal eindigen | 51 |
5 | Over de slechtheid van de wereld | 52 |
6 | Hoe de Ismaëlieten op de voorgrond zullen treden tot onheil van de wereld | 54 |
7 | Dat de bisschop van Luik met andere, elders woonachtige heren tegen zijn onderdanen streed | 55 |
8 | Hoe de wereld door kwaadaardige lieden gestraft zal worden met onzedelijkheid | 56 |
9 | Dat veel mensen nog afstand zullen doen van het christelijk geloof en Onze Heer zullen afvallen | 58 |
10 | Hoe en door wie de Ismaëlieten op hun beurt overwonnen zullen worden en waar dat zal gebeuren | 59 |
11 | Hoe de joden die Alexander [de Grote] opsloot op de voorgrond zullen treden en de wereld opnieuw zullen verwoesten | 61 |
12 | Hoe en door wie de heidenen en de joden op hun beurt overwonnen zullen worden en over de geboorte van de antichrist | 63 |
[pagina 7]
13 | Uit welk geslacht de antichrist geboren zal worden en waar het dansen vandaan kwam | 64 |
14 | Hoe de koning van Frankrijk een veldslag tegen de koning van Engeland verloor, en over drie goede eigenschappen | 65 |
deel iii | ||
1 | Dat de mens zelf niet zal straffen en hoe de rechter recht zal doen | 69 |
2 | Hoe God wil dat men de straf aan Hem overlaat | 70 |
3 | Een vertelling over een heer die een klooster overlast bezorgde | 73 |
4 | Hoe keizer Constantijn [de Grote] bewees dat wie God niet trouw is, niemand trouw zal zijn | 74 |
5 | Dat men de uiterste wilsbeschikking nauwgezet ten uitvoer zal brengen. Een voorbeeld daarvan | 75 |
6 | Dat rechters noch schepenen zich zullen laten omkopen op het punt van de rechtspraak. Een leerzaam verhaal daarover | 76 |
7 | Dat men woekeraars en hebzuchtigen zal vveren uit de raad en het bestuur. Voorbeelden van de Romeinen | 78 |
8 | Hoe de Romeinen te weten kwamen waarom ze de strijd hadden verloren | 80 |
9 | Over jammerlijke rampen die een monnik werden geopenbaard | 81 |
10 | Over veel verwoestingen en opzienbarende zaken die binnen Rome en in andere landen zullen plaatsvinden | 84 |
11 | Over de goedertierenheid van God en dat de mens zichzelf moet kennen | 88 |
12 | Over tien punten waarmee men Gods genade kan verwerven en een leerzaam verhaal over een vrouw | 89 |
deel iii [vervolg] | ||
13 | Over een strijd die zich voordeed in het land van Luik | 97 |
[pagina 8]
14 | Over vele rampen ten gevolge van grote epidemieën in menig land | 97 |
15 | Hoe de geselbroeders rondtrokken en hoe het volk zich kastijdde | 102 |
16 | Nogmaals over de geselingen en hoe de joden de waterputten vergiftigd hadden | 105 |
17 | Over een strijd die in Zeeland plaatsvond en wat de mens is en wat hij worden zal | 106 |
[Epiloog] 113 | ||
Nawoord 115 | ||
Verantwoording 134 | ||
Aantekeningen 137 | ||
Literatuur 144 | ||
Register 147 |