Vier-honderd-jaerig jubilé. Eerste deel

[p. 71]

III. Hoofd-stuk.

Jonathas den Godt der Christenen in handen hebbende gekregen, bespot en lastert de H. Hostien in de tegenwoordigheyd van syne Huys-vrouwe, Zône, en eenige Joden.

Vierde zinne-beeld.

Posuerunt in Coelam Os suum. Psalm. 72. ℣. 9.

Sy spouwen hun vergift en spot,
Tot in den Hemel, zelfs tot Godt.

Verklaeringe van 't zinne-beeld.

DEn Basiliscus is den Koning der Serpenten,
Hy spouwt syn vuyl vergift tot d'hooge Elementen;

Hy kruypt op d'Aerde niet, gelyk syn mede-maet,

Maer recht en over-eynd hy als met voeten gaet.

[p. 72]

 

't Is kleyn; syn grootheyd kan geen halve ell' uytmaeken;

 

Maer't is zeer groot, om syn vergiftigt slym te braeken:

 

Hy zoo in bosschen, als in wildernissen swiert,

 

En ook doods vyand is van alderley Gediert.

 

Door syne schuyffeling en ysselyk verzuchten,

 

Hy de Serpenten doet en ander Dieren vluchten:

 

Al wat hy raekt,oft waer hy synen adem wend,

 

Word al vergiftigt en ook doodelyk geschend.

 

De Vogels in de locht, niet wyd van hem gevlogen,

 

Zelfs voelen syn vergift met haesten in gezogen,

 

En vallen dood ter aerd: al wat hy ziet oft raekt,

 

Word door syn sterk vergift, van levend dood gemaekt.

 

Syn oogen zyn bloed rood, en in den kop als branden,

 

Wat hy hier mé aenziet, word aes voor syne tanden;

 

Zoo hy eerst ziet den Mensch, door kracht van syn gezicht,

 

Schiet hy hem in syn lyf een doodelyken schicht.

 

Hy naer den Hemel spouwt syn boos vergift en galle,

 

Al oft hy Jupiter wou in syn Throon aenvalle:

 

Hy als een Koning, zelfs geen hooger macht ontziet,

 

Hy syn vergift tot Godt recht naer den Hemel schiet.

 

 

 

DEn Basiliscus hier, toont aen Gods-lasteraeren

 

Die met het boos vergift, van hun tong niet spaeren

 

Den over grooten Godt! die over al regeert,

 

Word van hun booze tong gelastert en onteert!

 

Ziet deez' bespottingen in Jesus bitter lyden,

 

Wanneer de Joden hem god'loos vermaledyden:

 

Hem spouwen in 't gezicht, en slaegen onverwacht,

 

En hem bespottende den heelen droeven nacht.

 

En ook Herodes, om Heer Jesus te bespotten,

 

Hem heeft in 't wit gekleed, als eenen sot der sotten,

 

Met syn heel Leger ook heeft smaedelyk bespot;

 

Den Basiliscus spoog syn vuyl vergift op Godt!

 

Maer hangende aen 't Cruys, heeft hy het meerst geleden,

 

Daer was hy als het wit van hun versmaedlykheden:

[p. 73]

 

Want buyten 't schandig Cruys, wierd hy geblasphemeert,

 

Van Priesters, Joden, Beuls, en van al 't Volk onteert !

 

Maer ah! naer dees syn dood; in 't Sacrament verholen,

 

Door Jan van Loven; hy is uyt syn Huys gestolen,

 

Die hem aen Jonathas gaf, om te zyn bespot:

 

O Basiliscus schuym! beschimpt gy uwen Godt?

 

Ja, dêzen Jonathas, met ander booze Joden,

 

Die hy tot schimp en spot van Jesus had ontboden,

 

Veel dagen achter een, met bitterlyken haet,

 

En booze tongen heeft den Christen Godt versmaet.

Toe-passinge.

HEt Latyns woord Basiliscus staet maer eens, met dêzen, naem uytgedrukt in de H. Schrifture: Super Aspidem & Basiliscum ambulabis. Psalm. 90. ℣. 13. ‘Over den Adder en den Basiliscus zult gy wandelen.’ Nogtans word den Basiliscus aldaer zomtyds uytgedrukt door den naem van Regulus, het welk eygentlyk een Koningsken beteekent; maer ook verstaen word van den Basiliscus. Aldus leest men Proverb. C. 23. ℣. 32. Sed in novisimo mordebit ut Coluber, & sicut Regulus venena diffundet. ‘maer op 't leste zal hy byten als een Slang, en vergift uytspouwen als eenen Basiliscus.’ Aldus word ook door Regulus den Basiliscus verstaen, by Isaïas (C. 11. ℣. 8.) en by Jeremias (C. 8.℣. 17. &c.) Als om te kennen te geven, dat den Basi-

[p. 74]

liscus den Koning der Serpenten is, gelyk Lucanus schryft Lib. 9.

Plinius schryft van den Basiliscus (Lib. 8. C. 21.) ‘Dat hy zig aldermeerst onthoud in de wildernissen van Affryken, in 't Landschap van Cyrenen: syne lengte is niet grooter als twelf vingeren, hy is met een witte vlecke op syn hooft, als met een Croon verciert, hy heeft eenen zeer scherpen kop, roode oogen, als vuer glinsterende, en syn couleur naer het swert treckende. Door syn ysselyk geschuyffel dryft hy alle andere Serpenten op de vlucht, op dat hy alleen, als Koning, zoude schynen Heerschappy te voeren: daer-en-boven, hy kruypt niet langs den grond, gelyk andere Serpenten doen; maer recht zig over-eynd, en in 't midden om hoog verheven, gaet hy, over al ziende, geduerig voort. De kruyden, groene spruyten en bloemen verzengelt en vernielt hy, niet alleen door de aenraekinge; maer ook door synen vergiftigen Adem: hy en heeft geenen vyand, die hem meerder quaed doet, als het Wezelke: want dit kleyn Dierke, gewapent zynde met Wyn-ruyt, overwint en vernielt den Basiliscus.’ Tot hier toe Plinius [Supra.]

Isidorus (Lib. 12. C. 4.) schryft met Plinius, het zelve van den Basiliscus, daer nog by voegende, dat hy de Vogelen, ontrent hem vliegende oft naederende, met synen

[p. 75]

venynigen Adem dusdaenig weet te treffen, dat sy dood ter Aerde vallen: als ook dat hy de waters vergiftigt, die hy aenraekt; en iemand hem met een Spies ofte Lancie aenvallende, zal hy den Aenvaller dooden en de Lancie vernietigen. Andere zeggen, dat als den Basiliscus eerst den Mensch ziet, dan is het de dood voor dien Mensch: maer ziet den Mensch eerst den Basiliscus, dan moet den Basiliscus sterven: als ook, dat hy geenen Vyand ziende, die hy kan hinderen, als dan zyn vergift tegen den Hemel uytbraekt.

Den geleerden Picinelli, (Mund. Symbol. Tom. 1. Lib. 7. C. 3. Verb. Basiliscus n. 15.) zegt, dat den Basiliscus een Zinne-Beeld is van eenen goddeloozen Gods-lasteraer: want, zegt hy den Basiliscus braekt uyt syn ingewand eenen dusdaenigen venynigen damp, dat hy niet alleen de lucht, maer zelfs den hoogen Hemel daer mede vergiftigt. Waer toe dient dit Onder-schrift:

Virus in AEthera Vomit.

Het welk ik aldus vertaele:

Hy braekt zyn vuyl Venyn,
Tot 's Hemels hoog aenschyn.

't Zyn de woorden, de welcke uyt de Tragedie van Causinus ontleent zyn, alwaer den Engel tegen Nabuchodonosor, eenen Godt-las-

[p. 76]

terenden Koning, met gramschap aldus uytvaert: (Causin. in Traged. Nabuch. Act. 5.)

Senile Monstrum, Virus in Coelum vomis!

Het welk ik aldus over-stelle!

O boos oud wan-gedrocht en goddeloozen Guyt,
Gy braekt uw vuyl Vergift tot in den Hemel uyt!

Dit af-beeldzel past wel op eenen Godtlasterenden Mensch, die met synen Heyligschendenden mond tegen Godt en syne Heyligen goddeloos is. Zeer wel heeft David van dit schuym der menschen gezeyd: Posuerunt in Coelum os suum. (Psalm. 72. ℣. 9.) ‘Sy stellen hunnen mond tegen den Hemel.’ En eylaes! hoe menigvuldige worden daer hedendags niet gevonden, die hunnen mond tegen den Hemel open-stellen, met vloeken, sweiren en afgrysselyke Gods-lasteringen! Hoort den H. Augustinus: Omnia vitia blasphemant Dominum; &c. (Tract. de 7. vitiis Tom. 1.) ‘Alle sonden lasteren den Heere; de Hooveerdigheyd zegt, dat Godt niet goed en is; den Nyd en Gramschap zeggen, dat Godt niet wel gedaen en heeft: die, omdat sy aen een ander heeft quaed toe-gebragt: dêze, om dat sy het aen haer zelven gedaen heeft. Aldus dêze dry sonden schynen byzonderlyk tot oneer van Godt te dienen, in de welcke het opperste goed, het welk Godt is, een redelyk verstand, goddeloozelyk verlaet.’

[p. 77]

Maer laet ons dêze grouwelyke sonde van Gods-lasteringe, in het bitter lyden van Christus Jesus, wat voorder aenmercken. Ik gaen stilswygende voor by de schroomelyke Godslasteringen met de welcke de wreede Joden, in de Geesselinge, Crooninge en beschimpelyke Aenbiddinge Christum hebben overvallen. Hier hebben sy gelyk den Basiliscus, het venyn van hunne beschimpingen, de galle van hunne verwytingen en 't vergift van hunne Gods-lasteringen tegen den bedrukten Saligmaeker uytgespogen: ja, sy zyn hier in voort-gegaen, tot hy was hangende aen 't Cruys en zelfs naer syn bitter dood niet opgehouden, gelyk ons de H. Evangelisten klaer aentoonen.

Den H. Mattheus zegt: Praetereuntes blasphemabant eum, moventes capita sua. (Matth. C. 27. ℣. 39.) ‘Die voor by gingen blasphemeerden hem, schuddende hunne hoofden.’ Hier was hy gestelt als het wit teeken op de doelen voor de Pylen der Schutters; waerom hy door synen Propheet Jeremias klaegt: Posuit me quasi signum ad sagittam. (Thren. C. 3. ℣. 12.) ‘Hy heeft synen boog gespannen en my gestelt als een teeken, voor den Pyl, om daer naer te schieten;’ tot den welcken sy alle de Pylen van Gods-lasteringen uytgeschoten hebben: hier door, gelyk Paulus zegt: Rursum crucifigentes sibimetipsis Filium Dei, & ostentui habentes. (Hebr. C. 6. ℣. 6.) ‘Wederom hun zelven cruycende den Zône

[p. 78]

Gods, en hem bespottende.’ Want 't en was aen dêze Gods-moordenaers niet genoeg, dat sy Christum tot de schandelyke dood van 't Cruys hadden gebragt; maer sy verweten hem ook gedueriglyk in 't aengezicht, dat hy zelfs de oorsaek en schuld was van de straffe, schande en pynen, die aen 't Cruys hem wierden aengedaen, met hun hoofden te schudden, met in de handen te slagen, hem te blasphemeren, en bespottelyk toe te roepen: Vah! qui destruis Templum Dei &c. &c. (Matth. 27. ℣. 39.) ‘Foey! schaemt U, die den Tempel Gods verwoest, en binnen dry dagen dien wederom op timmert; verlost U zelven. Is 't dat gy Gods Zône zyt, zoo komt af van het Cruys. Desgelyks ook de Princen der Priesteren, hem bespottende, met de Schrift-geleerden en Ouderlingen zeyden: andere Menschen heeft hy gesond gemaekt, syn zelven en kan hy niet verlossen: is 't dat hy Koning van Israël is, dat hy af kome van het Cruys, en wy zullen in hem gelooven. Hy heeft op Godt betrouwt, dat dien hem nu verlosse, is 't dat hy hem wilt; want hy heeft gezeyd: “Ik ben den Zône Gods.”’

Het is zeker dat dêze vermaledydingen en verwytingen groote Gods-lasteringen waeren, om dat sy wierden bespottelyk uytgebraekt tegen den Zône Gods, die het Heylig der Heyligen is; zoo dat van dêze booswichten den Propheet Isaïas zeer wel voor-

[p. 79]

zeyd heeft: Vae genti peccatrici, Populo gravi iniquitate, semini nequam, filiis sceleratis: dereliquerunt Dominum, blasphemarunt Sanctum Israël. (Isa. C. 1. ℣. 4.) ‘Wee aen het sondig Volk, aen Volk dat swaer is van boosheyd, aen 't ondeugend zaed, aen de goddelooze Kinderen: sy hebben den Heere verlaeten, en den Heyligen van Israël geblasphemeert.’

Meer andere wonderheden zynder geschied, terwylen Christus aen 't Cruys hangende, van de Joden wierd geblasphemeert: de Sonne, de oog des Werelds, heeft haere straelen ingetrocken: Tenebrae factae sunt super universam terram. [Matth. 27. ℣. 45.] ‘De duysternissen zyn gekomen over heel het Aerdryk.’ En waerom heeft de Sonne niet gewacht van te verduysteren, tot dat de Sonne van Rechtveerdigheyd, de welcke Christus onsen Godt is, aen het Cruys was gestorven. Den H. Hieronymus antwoord: Videtur luminare majus retraxisse radios suos, ne aut pendentem videret Dominum, aut impii blasphemantes suâ luce fruerentur. (S. Hier. in C. 18. Isaïae) ‘Het schynt, dat het grootste licht syne straelen heeft ingetrocken, oft om dat het den Heere niet en zoude zien hangen; oft om dat het de goddelooze Gods-lasteraers van syn schynzel zoude berooven.’ Want de klaer-blinkende Sonne en wilde niet voorder meer dêze afgrysselyke en verdoemelyke Lasteraers van den Zône Gods aen-

[p. 80]

schouwen, de welcke eens in de eeuwige duysternissen der Helle zouden moeten gesteld worden. Den H. Hieronymus zegt wederom: Nihil horribilius Blasphemiâ; quia ponit in Coelum os suum: omne quippe peccatum, comparatum Blaspemiae, levius est.[Citat. supra] ‘Niet en is'er schroomelyker als de Gods-lasteringe, om dieswille dat dêze haeren mond tegen den Hemel stelt: want alle andere sonde, met de Gods-lasteringe vergeleken, is veel lichter.’

Ook zyn daer in de dood van Christus swaere Aerd-bevingen geschied, waer door de bergen zyn geborsten, de steen-rotzen gescheurt, de graven open gegaen, en alle de Schepzels zig wapenden, om wraek te nemen over de grouwelyke lasteringen en goddelooze beschimpingen, die van de Joden Christus toen wierden aengedaen; want dêze hebben den Saligmaeker als dan wreeder gewond en meerder gepynigt als de Beulen, die maer alleen het Lichaem van Christus mishandelden; maer dêze hebben syn hert en ziele door-steken met hunne vergiftige tongen; het welcke nog hedendags de quaede Christenen naer doen, als sy tegen Christus in den Hemel hunnen mond stellen. Hoort den H. Bernardinus van Senen: Nihil horribilius Blasphemiâ, quae ponit os in Coelum! ô diabolici Homines! ô incarnati Daemones! Non mortui laudabunt te Domine, neque omnes, qui descendunt in Infernum. (S. Bernardin. Sen. Ser. 4. Tom. l.) ‘Daer is niet

[p. 81]

schroomelyker als de Gods-lasteringe, de welcke haeren mond tegen den Hemel steld! ô verduyvelde Menschen! ô gevleeschde Duyvels! De dooden zullen U niet loven, Heere; noch niemand der genen, die in de Helle daelen,’ zegt David: (Psalm. 113. ℣. 17.) onder de welcke de Godslasteraers de alder-eerste zyn.

Dusdaenige gevleeschde Duyvels waeren Jonathas met de andere Joden als sy den zelven Christus, naer het voor-beeld van hunne goddelooze Voor-Ouders, onder den schyn van de H. Hostien, zoo grouwelyk hebben gelastert en beestelyk beschimpt, zoo als wy in 't vervolgt zullen zien van deze

Historie.

ZOo haest als den Jode Jonathas de Ciborie met de 16. geconsacreerde Hostien, van den schelmschen Jan van Loven ontfangen hadde, gaf hy hem terstond de 60. beloofde goude Moutoenen, met de welcke den Kerk-dief wel gezind naer Brussel is wedergekeert: niet eens denckende, dat hy als Judas, voor zoo eenen geringen prys syn Ziele aen den Duyvel hadde verkocht en gelevert. Den Prince Jonathas met dêzen Schat zeer verblyd wezende (gelyk ook was den Prince der Priesteren Cayphas, gevangen hebbende

[p. 82]

den onnoozelen Jesus, en om dêze reden dede den Raed der Schriben en Phariseën vergaederen) zoo gaf hy hier van ook kennisse aen syne Huys-vrouwe en Zoone Abraham, en hy dede de Joden syne naerste Vrienden en Gebueren vergaderen, hun laetende weten, dat hy den Godt der Christenen onder syne macht hadde gekregen, en dat sy zaemen-der-hand, op eenen gestelden dag in hunne Synagoge, dien Godt, hunnen grootsten Vyand, zouden bespotten en mishandelen.

Als nu den gestelden dag was gekomen zag men ten huyse van Jonathas veele Joden te zaemen vergaedert, de welcke alle met ongemeyne vreugde-teekenen in de Synagoge zyn getreden, alwaer Jonathas, brengende de Ciborie met de geconsacreerde Hostien, de zelve heeft geopent, en de 16. H. Hostien zeer onweerdiglyk op de tafel uytgestort. Dit boos en goddeloos gezelschap, de Hostien ziende, begon terstond te lagchen en te spotten met den levenden Godt der Christenen, van hunne Voor-Ouders gecruyst, en schuylende onder de gedaente van Brood, uytsprekende veele boosaerdige lasteringen en versmaelyke schimp-redenen tegen de almogentheyd Gods en syne waere tegenwoordigheyd in het H. Sacrament.

Sy dêden gelyk Cayphas met synen Jodschen Raed, die den zelven Zône Gods valschelyk hebben beschuldigt, en geblasphe-

[p. 83]

meert, als ook door de Beulen en Soldaeten hebben laeten bespotten, in het aengezicht slagen en berochelen: aldus hebben dêze Joden ook de H. Hostien bespot en bespogen, en duyzend lasteringen uytgebraekt tegen dat onnoozel Lammeken; en gelyk Jesus in syn bitter lyden heeft geswegen en allen de injurien verduldig verdragen; aldus heeft hy hier ook allen de blasphemien verduldig verdragen, en als een Lammeken synen mond niet open-gedaen. Hoe wel heeft David van dêze goddelooze Joden niet voorzeyd: Acuerunt linguas suas sicut Serpentis: venenum aspidum sub labiis eorum? (Psalm 139. ℣. 4.) ‘Sy hebben hunne tongen gescherpt, als die van eene Slange: vergift van Adderen is onder hunne lippen:’ en gelyk den Basiliscus syn vergift uyt-braekt tegen den Hemel: aldus hebben dêze het venyn van hunne lasterende tongen uytgebraekt, tegen den Godt des Hemels, tegenwoordig in de H. Hostien.

Dêze Goddelooze blasphemien en verdoemelyke Gods lasteringen zyn daer naer, van tyd tot tyde, dikmaels in hunne Synagoge hernomen geweest, tot dat eyndelyk de hand des Heeren is gevallen op dêzen booswicht Jonathas, den aenlegger en oorspronk van dit goddeloos werk, gelyk wy in 't volgende vierde Hoofd-stuk zullen aentoonen. Voege hier by dit volgende Jaer-schrift:

basILIsCUs MonD braeCkt Vergift UYt

[p. 84]

Christelyke bemerckinge.

ONder alle de verdruckingen en lyden, dat den Propheet Jeremias eertyds van syne Mede-broeders heeft onderstaen, docht hem geen pynelyker torment te wezen, als dat hy van een ieder beschimpt ende bespot wierd; hy klaegt hier over, zeggende: Factus sum in derisum omni Populo meo: canticum eorum totâ die. (Thren. C. 3. ℣. 14.) ‘Ik ben tot eene bespotting geworden aen alle myn Volk: Hun-lieder schimp-liedeken geheel den dag.’ Aldus is ook aen onsen Heere Jesus geschied hangende aen het Cruys, alwaer hy onder ontellyke smerten, tot eene bespottinge is geweest van alle syn Volk: ja sy en bespotteden hem niet alleen; maer sy versmaededen hem bitterlyk, en lasterdeden hem grouwelyk met hunne gescherpte tongen: waer van den Koning David klaegt: In me psallebant, qui bibebant Vinum. (Psalm. 68. ℣. 13.) ‘De Wyn drinkers zongen liedekens van my.’ Landsprergus (de Pass. art. 48.) zegt: dat den goeden Wyn, die van zommige mede-lydende Matroonen voor Christus was gegeven, om hem in de pynelyke Cruyscinge te versterken, van de verwoede Beulen was uytgedronken, en sy in des zelfs plaets aen den Saligmaeker galle met edik gemengelt hebben gegeven.

Men mag wel gelooven, dat den Prins

[p. 85]

Jonathas, voor de bespottinge der H. geconsacreerde Hostien, eerst aen syne Mede-Joden eenen treffelyken maeltyd heeft voor-gestelt, en dat'er over tafel overvloedig goeden Wyn gedroncken is, om hun hier door aen te moedigen, des te kragtiger en te vinniger de galle en edik van Gods-lasteringen tegen de H. Hostien uyt te braeken. O bespotters en lasteraers van Godt! komt hier en hoort den wyzen Man spreken: Parata sunt derisoribus Judicia (Proverb. C. 19.℣. 29.) ‘Daer zyn voor de bespotters Oordeelen bereyd.’ Ja andere swaere straffen in dit leven, en naermaels de eeuwige pynen in de Helle.

Komt hier ô booze Christenen en verdoemelyke Gods-lasteraers, en aenmerkt wel, dat Gy-lieden erger zyt en goddeloozer doet, als eertyds de versteende Joden, die Jesum hebben gecruyst, en Jonathas met syn Volk, die de H. Hostien hebben onteert: om dat Gylieden wederom op een nieuw Christum aen 't Cruys hecht, en die nu glorieus in den Hemel regneert; met uwe Gods-lasteringen en vermaledydingen, met uw vloeken en sweeren, door-steekt en pynigt. Van de versteende Joden zegt den Apostel: Si cognovissent, nunquam Dominum gloriae crucifixissent. (1.Cor. C. 2. ℣. 8.) ‘Hadden zy hem gekent, sy en souden noyt den Heere der glorie gecruyst hebben.’ En Gy-lieden kent hem, gy gelooft in hem, ja door hem hôpt en verwacht gy uwe eeuwige Saligheyd; en nogtans gy ver-

[p. 86]

vloekt, vermaledeyd en lastert hem dagelyks! Hoort hem over U-lieden klagen door Isaias; Jugiter tota die Nomen meum blasphematur. (Isai. C. 52. ℣. 5.) ‘Geduerig door den heelen dag word mynen Naem geblasphemeert.’ O ongehoorde boosheyd! ô beestachtige ondankbaerheyd! Quomodo fugietis à judicio gehennae? (Matth. 23. ℣. 33.) ‘Gy Serpenten der Addere gebroedzel! hoe zult gy vluchten van het oordeel der Helle?’ Vraegt Christus. Gy-lieden, gelyk den Basiliscus, spouwt nu uw vergift uyt tegen den Hemel: maer weet den tyd zal komen, dat uwe Godt-lasterende tongen in der eeuwigheyd van de Duyvels met gloeyende Priemen zullen door-steken en gepynigt worden!

Komt Gods-lasteraers, hoort nog voorder uwe rampen en straffen! het is waer, dat Christus hangende aen het Cruys voor alle Menschen des werelds heeft gebeden, en als nu syn dood begon te naderen, bad hy aldus: Pater dimittit illis. ‘Vader vergeeft het Hun-lieden.’ Maer oft Jesus als dan heeft gebeden voor de Gods-lasteraers; daer twyffelen zommige Schryvers aen. Aenmerkt wel de maniere van 't gebed: Pater dimitte illis; non enim sciunt quid faciunt. (Luc. C. 23. ℣. 34.) ‘Vader vergeeft het Hun-lieden: want sy en weten niet wat sy doen.’ Aenmerkt: Wat sy doen, hy heeft niet gezeyd: Quid dicunt: ‘Wat sy zeggen:’ Vervolgens heeft hy gebeden voor die hem Cruys-

[p. 87]

ten ende voor alle Sondaers, die van dêze pynelyke cruyssinge de byzonderste oorsaek waeren, nogtans Ontwetende, dat sy door hunne sonden den Heere der glorie gecruyst hadden, gelyk den Apostel zegt: (Supra.) Maer die uytdruckelyk Godt-lasteren en vermaledyden, en zyn niet Onwetende: waerom Laurentius Scalabron zegt: Pro Crucifixoribus Patrem rogat ut ignoscat: pro blasphemis autem nec orat nec deprecatur, quasi crudelissime in eum saevirent. (Dom. Pass.) ‘Voor die hem Cruysten heeft hy den Vader gebeden, op dat hy zoude vergeven: maer voor de Gods-lasteraers bidt oft en smeekt hy niet; al oft dat dêze hem't alder-wreedste mishandelden.’ Ja de eeuwige Waerheyd heeft zelfs gezeyd: Spiritûs blasphemia non remittetur. (Matth. C. 12.℣. 3.) ‘De blasphemie tegen den Geest en zal niet vergeven worden.’ Vide Corn. Jansen. in hunc loc.

Van dêze Gods-lasteraers heeft eertyds in den Persoon van den gekruysten Christus voorzeyd ende geklaegt den Koninglyken Propheet David: Super dolorem vulnerum meorum addiderunt. (Psalm. 68. ℣. 27 .) ‘Sy vermeerderden de smerten van myne Wonden.’ ofte, Sy hebben boven de droefheyd van myne Wonden, daer nog smerten bygevoegt. Ja, dat grootelyks te beweenen is, de Godtlasterende Christenen, en wel byzonder, die van vloeken en sweeren, Godt lasteren en vermaledyden, eene quaede gewoonte heb-

[p. 88]

ben, vermeerderen de smerten van Jesus wonden, en vernieuwen dagelyks de oorsaek van syn bitter lyden en dood. O ellendige Gods-lasteraers! hoe droevig zal U-lieden eynde zyn? Hoort de straffe des Heeren voor de Gods-lasteraers in 't oud Testament.

Godt heeft aen Moyses geboden, dat hy tot de Kinderen van Israël zeggen zoude: Qui blasphemaverit nomen Domini morte moriatur. (Levit. C. 24. ℣. 6.) ‘Zoo iemand den naem des Heeren lastert, zal de dood sterven.’ Daer wierd eenen gevonden, die den naem Gods gelastert hadde, men bragt hem by Moyses, hy wierd in gevangenis gestelt, en Moyses vraegt aen Godt wat straffe dêzen Gods-lasteraer moet onderstaen? Godt zeyde tot Moyses: Educ Blasphemum extra castra, & ponant omnes qui audierunt, manus suas super caput ejus, & lapidet eum Populus universus. (Supra ℣. 14.) ‘Brengt den Gods-lasteraer buyten 't Leger, en dat allen, die het gehoort hebben, hunne handen op zyn hooft leggen: en dat alle het Volk hem steenige.’ Maer waerom moest dien Gods-lasteraer van alle de Kinderen van Israël gesteenigt worden? En konde hy, in het aenzien van alle dat menigvuldig Volk, niet door weynige met steenen dood geworpen worden ? Salvianus antwoord hier op: Ut totus Populus imbiberet horrorem & aversionem a Blasphemia. (Lib. 4. de gubernat. Dei.) ‘Op dat alle het Volk eenen schroom ende afkeer zoude krygen van de

[p. 89]

Gods-lasteringe.’ Waer't saeken dit gebod nog duerde en onderhouden wierd, al-hoewel de Steden vol steene huysen en straeten zyn, zouden daer by avondtuere nog zomtyds te luttel steenen zyn, om allen de Godslasteraers dood te worpen. Maer aengaende de straffen der Gods-lasteraers, zullen wy in 't volgende Hoofd-stuk voorder spreken.

De af-beeldinge van dêze Gods-lasteringe is de derde Schildery in de Kercke van de H. Gudula, bekostigt ende vereert door den Eerweerdigsten Heere Petrus Paradanus, Abt der Abdye van Vlierbeek: &c. Onder de zelve staet als volgt:

Illusit veste alba indutum. Luc. 23. ℣. 11.

Consequitur Jonathas Venerabile pignus; & illud

Fit ludus Jonathae, ludibriumque suis.

Luditur & Patitur! mirari desine: rerum

Haec facies, Christus cum caperetur erat.

Dat is te zeggen:

Hy heeft hem bespot gekleed wezende met een wit kleed. Luc. 23. ℣. 11.

Soo haest als Jonathas had dezen Schat bekomen,
Heeft hy het Sacrament uyt 't gulde Vat genomen,

En met de syn' bespot. Verwondert U soo niet;

Als Hy gevangen wiert, is 't zelve hem geschiet.

Eyndige dit derde Hoofd -stuk met de naervolgende Jaer-schriften:

Ipse eUCharIstICUs a perfIDIs bLaspheMatUr.

[p. 90]

De boosWIChten ontheYLIgen JesUs saCraMent.

habItIs hostIIs IstIs, gaVIsUs est Jonathas, qUas praesentIbUs UXore, nato et aLIIs, CIborIo InVerso, effUDit sUper tabULaM.

Dat is:

Dêze Hostien gekregen hebbende, is Jonathas zeer verbleyd geweest, welcke hy in de tegenwoordigheyd van syne, Zoone en andere, de Ciborie omgekeert hebbende, op de tafel heeft uytgestort.

UbI sCeLestUs ILLe Jonathas, et InIqUI soCII eJUs JesUM In saLUtarIbUs ConseCratIs hostIIs spreVere opprobrIIs et ILLUsIonIbUs.

Dat is:

Alwaer dien booswicht Jonathas, ende syne booze Mede-gezellen Jesum, in de heylzaeme geconsacreerde Hostien, door schanden en bespottingen versmaed hebben.