|
| |
| |
| |
De knagingen van een boos geweten.
Dichtstuk, met den gouden eerepenning bekroond door de Maetschappy van Vaderlandsche Tael en Dichtkunde, te Oostende, in haren letterstryd van 28 oogstmaend 1836.
| |
| |
Vooral bewaart uw ziel de troost van 't rein geweten.
Rampzalig! die 't verloor; wien de ijsselyke beten
Der wroeging foltren, die niet sluimert, die geen goud
Bevredigt, daar ze in 't hart de strenge vierschaar houdt.
BILDERDIJK, ziekte der geleerden.
| |
| |
| |
De knagingen van een boos geweten.
Wat uitgelaten storm op 's levens holle zee
'T geslingerd huikje zweep', het landt in veilge ree
Is slechts de zielrust aen het zwaeyend roer gezeten.
Maer wee den zondaer, wee den snooden godvergeten!
Zyn leven is een stryd die hem gedurig schokt.
Geen aenblik der natuer die hem tot kalmte lokt.
'T verteedrend schoouwtooneel van beemden, bosschen, bergen,
Beweegt hem niet: één beeld, één schrikbeeld blyft hem tergen.
De dagvorst steigere op vol majesteit en pracht,
Of dompele in den vloed, verdreven door den nacht;
De ryke zomerdos moge op de velden pralen,
En galmen de orgelkeel der blyde boschkoralen;
De zondaer heft tot God geen dankende oogen op.
Hy voelt, hy voelt alleen dat wroegend hartgeklop,
Dat snerpend lyden, tot in 't merg der beendren dringend;
Dien worm, die, zich door 't hart met hongrig knagen wringend,
'T verscheurt, gelyk de gier 's verdichten Titans borst,
Dien brandenden en nooitgeleschten vrededorst,
Dien naren zielangst die verbystert en verwildert,
En hem voor 't schrikkend oog slechts dood en afgrond schildert.
| |
| |
Wat baet hem (arme vrucht van valschen deugdeschyn!)
In 's menschen kortziend oog een eerlyk man te zyn?
Hy, hy bedriegt zich niet omtrent zyn eigen waerde.
Hy doemt zich als een deugdverkrachter, een ontaerde.
Schoon op zyn boezem star en ordeteeken pryk',
Stelt hy zich met het schuim der maetschappy gelyk,
Dat door den arm van 't regt met keetnen is beladen,
Of van een schelmenkop beroofd. Zyn euveldaden
Verbloemt hy zich niet meer; het geen hy zich vergaf
Verdient thans, in zyn oog, kastyding, strenge straf.
Die rykdom is de vrucht niet meer van pynlyk slooven:
'T is onregt, woekerwinst, 't is laeg, verborgen rooven.
Dit regterlyk vervolg is geen volprezen zaek;
'T is afgunst, bitse nyd en onverschoonbre wraek.
Die sluwheid om gezwind den naesten af te keuren,
Houdt op vernuft te zyn: ze is lasteren, verscheuren.
'T verzaden der begeerte is geen natuerwet meer:
'T is geile en vuile drift, geschonden deugd en eer.
De tweestryd, van een kans, wordt helsch opzetlyk dooden;
En alles tergt de ziel des ongerusten snooden.
Somwyl' ontveinst hy zich zyne angsten, en gelooft
Dat zy slechts dampen zyn in een verzwakkend hoofd,
Of schimmen, opgedriescht door ongerymde droomen.
Vergeefs; 't geweten spreekt, en banger wordt het schroomen,
En grievender de beet welks knaging nooit verpoost.
De booswicht zoekt alom, en nergens vindt hy troost.
In duizelkringen, waer gedans of schouwburgstukken
Den afgesloofden geest aen 't dor gepeins ontrukken,
En vreugd haer zwymelsap in d'open boezem giet,
Ontwykt hy 't woedend spook van zyn verbeelding niet.
Het ketent zich aen hem met onverbreekbre kluister,
Rinkinkt, en gonst hem doof met eindloos schrikgefluister.
| |
| |
Geen inspraek die 't verwyt diens regters tegenpleit.
Vergeefs verdiept hy zich in duistere eenzaemheid.
In bergspelonk en bosch, in doodsche wildernisse,
Alom beschuldigt hem de stem van 't streng gewisse.
Er is genot en rust voor tyger en hyeen:
Slechts voor den onverlaet bezit er 't aerdryk geen.
Zoo draeft hy op het pad van zyn ellendig leven,
Door wroeging, kommer, angst gegeesseld voortgedreven.
De dageraed hervindt hem moêgedroomd en bang,
En hopeloos en woest de zonnenondergang.
Het avondrood verdwynt. Er heerscht een plegtig zwygen
Door 't ruime der natuer, de duisternissen zygen
Op 't aerdryk neêr: 't is nacht. De vrome stiert zyn beê
Tot God, en sluimert stil in de armen van den vreê.
De snoodaerd wil ook 't heil der koele nachtrust voelen:
Hy legt het gloeyend hoofd waer de angsten nog in woelen
Op 't peluwdons; vergeefs! de vrede ontvliedt zyn koets,
En steeds blyft hy alleen met de onrust des gemoeds.
Doch eindlyk zegeviert natuer op de aekligheden
Des leeds, en zwakke slaep bekruipt zyn matte leden.
Hy slaept, de booswicht slaept. Dan ach! in welk een staet!
Zie 't hygen van die borst, die trekking van 't gelaet;
Zie hoe met klamme zweet dat lyf is overgoten.
Soms springt hy schichtig op, schynt iets terug te stooten,
En gilt!.... Het is de droom des zondaers; gruwbre droom!
Nauw luikt hy de oogen toe, of onrust viert den toom
Aen zyn verbeelding. Wat de christenleer doet vreezen
Van zondestraf en van een wrekend Opperwezen;
Wat hy misschien belachte als bygeloof, zweeft thans
Voor zyn benauwden geest in schrikbren waerheidsglans.
Voor hem sloeg 't vreeslyk uer. Op 't aenschyn neêrgebogen,
Ligt hy voor d'oppertroon van 't regtend Alvermogen.
| |
| |
De Godlyke uitspraek dreunt hem dondrend door het oor;
Hy werpt een laetsten blik op 't weenend englenkoor;
Regtvaerdig ziet hy zich van 't eeuwig heil verstoken,
Van d'afgrond aengegrimd die vlammen braekt en spooken;
En neêrgebliksemd in den vuerpoel van de hel,
Verduert hy, in den droom, 's verdoemden schrikgekwel.
Gelukkig nog, zoo dit geen voorproef zy van 't lyden
Waermeê hem, ligt hierna, de Godheid zal kastyden;
Gelukkig, ja, indien hy boetend tot de dood,
Verzoend word met den Heer en ruste in Abrams schoot!
1836.
|
|
Auteursrechtvrij