en gevoegt met korte, dog niet rouwe, scherpe ofte stekende; maar wat weekagtige ofte onsterke vlimmen, ofte baardekens rontom gewapend; dese staat in 't bloeijen overend, maar als het koorn ryp is, buigt het sig om syn swaarte wat nederwaarts. Het saad ofte graan selve is langwerpig, smal en blood, bruin van koleur, vallende ligt uit syn zaad-huisjes. Ik heb 'er een met een dubbele aare. In d'Ephem. Germ. siet men een met veele aaren.
Het wast gantsch Europa door met heele akkers; wanneer sy in de Herfst gesaaid werd, werd sy Winter-Rogge genaamt: en dese geeft meerder halmen en volder aaren. Die men in het voorjaar saaid, noemt men Somer-Rogge, en dese heeft minder halmen en kleinder ofte korter aaren; egter zyn sy beide in de Somer ryp.
In de Genees-kunde gebruikt men de semelen, en het meel. De Rogge bestaat uit werksame deeltjes, dat is, uit suur en sout, uit alcali en acidum, gelyk al het koorn doet, het welke soo lange met malkanderen gebonden is, en als in de slaap legt, tot dat een derde het water los maakt, en een vierde de Hemelse invloed ofte subtyle materie het aan 't bewegen helpt. Siet hier van verder in myn verhandelinge van de Fermentatie. Het meel is bequaam om pappen te maken op geswellen die door moeten breken, alsoo het door syn werkelykheid de besloten stoffe ofte etter mede beweeglyk maakt, gelyk een bal die seer groote beweginge heeft, een ander die minder beweginge heeft, syne aan hem overdraagt. Verder het drooge meel gelegt in fyne linne sakjes op de buik-pyn, en warm gemaakt, helpt. Op de wange en keel gelegt in tand-pyn en ontstekingen der keel, en op de roos, sal van groote uitwerksels zyn. Tot een pap gemaakt met moer van wyn, sal een beginnende verstervinge (sekerlyk) steuten.
Auteursrechtvrij