Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

CLXXXI. Hoofd-stuk. Enula Campana, Helenium, Alant-wortel.

DE Alant ofte Galant, heeft een redelyk lange, oneffene, dikke, van buiten aardverwige, en van binnen witte wortel, die sterk van reuk en smaak is: hier uit komen zeer groote, breede, lange bladen, dikwils een halve voet breed, en wel anderhalve voet lang: loopende vooren spits toe, rondom een weinig gekartelt, sy zyn sagt, met een dunne wolligheid bekleed, tusschen bleik en geel-groen, maar zyn van onder vry wolliger en witter. Dʼonderste hebben yder haar bysonderen steel, maar die aan de stam wasschen niet. De stam word wel vier ofte vyf voeten hoog, dikwils wel drie vingeren dik, mede wolagtig, dese verdeilt zig boven in takken. Op de top van yder ziet men vry groote, breede en ronde bloemen, welke te gelyk met haar binnenste kruin geel zyn, in gedaante byna als een enkele gouds-bloem: de kruin bestaat uit een meenigte van geele draadjes, die daar na in stuifjes weg-vliegen, waar na een langagtig, plat en swart zaad gezien werd.

[p. 248]

De wortel blyft des Winters over, en schiet in de Lente weder uit. Sy is willig in ʼt wasschen, en word by de Kruid-fokkers meest gevonden. Sy bloeijen in Braak-maand en Hooi-maand: en dan worden de wortelen goed om uitgegraven te worden; als mede in de Lente, eer de bladen uitkomen.

De wortel is hier alleen in ʼt gebruik, welke een vlugge, fyne en doordringende olie ofte harst by zig heeft: sy is vooral dienstig tegens koude en slymige magen, en veele long-qualen: het maakt den buik week, en dood de wormen. De wortelen worden gedroogt, om te poederen, en om by andere mengsels te gebruiken. De zelvige word mede nat en droog geconfyt. Uit de selvige kan men een extract maken om in maniere van pillen te gebruiken. Ook zet men die op wyn, om voor een maag-wyn te gebruiken. De Hoogduitsen smyten de wortelen op de Most, en laten die te gelyk met de zelvige werken, dan heeft men een bequaame maag-wijn.