Den Neder-landschen herbarius ofte kruid-boek der voornaamste kruiden

LXXXVIII. Hoofd-stuk. Branca Ursina en Acanthus, ofte Sagte en Doornagtige Beeren-klauw.

DEse soorten zyn tweederlei, d'eerste noemt men alleen Branca Ursina, ofte Tamme en sagte Beeren-klauw. De tweede noemt men Acanthus, dat is wilde ofte stekende Beeren-klauw. De sagte heeft groote, breede, donker-groene, lyvige, gladde, en diep-ingesnedene bladeren, zynde yder ingesneden gedeelte wederom getand. Dese bloeyd selden, ten sy des Winters in stoven, enz. sorgvuldig bewaart. Maar soo hy bloeyd, ryst uit het midden der bladen, een dikke, regt over-eind staande stam, een vinger dik, van ontrent twee spannen hoog: ik heb haar hooger gesien dan een elle, van welker midden of witte lankwerpige bloemen voortkomen, van gedaante byna als van de doove netelen, dog veel grooter, zynde elk besonder met twee groen-purpere blaadagtige vliesjes ofte vellet-

[p. 131]

jes, een van onder en een van boven beset: de bloem eigentlyk is een-bladig, groot en breed, aan beide zyden omgekrult, hier na volgen de Peultjes, in welke breed, plat en geel zaad in is. Heeft een swarte, dog van binnen witte wortel, welke een lymig sap in sig heeft. De wortel plant zyn selven voort: alhoewel mede door zaad werd aangeteelt. Dese vind men alhier alleen in de Hoven der liefhebbers. Sy bloeijen beide de geheele Somer door: gevende tegens de Herft haar zaad.

De Wilde is de vorige seer gelyk, maar groeid lager, en de bladen zyn rouw, hard, en oneffen, rontom met stekende doornen beset, soo dat men de bladen sonder hand-schoen niet behoeft aan te tasten. Dese werd van d'Italiaanse Zee-kusten alhier in de Hoven gebragt; en bloeyd mede de geheele Somer door. Sy wasschen alhier in de kruid-beminners Hoven, en bloeijen in de Somer.

De bladen der Tamme, werden gehouden onder de vermorwende kruiden, en daarom kan men die in Pappen doen, om de hardigheden te vermorwen: ook kan het kooksel dienen om in de buik-pynen in de darmen te speuten. Wyders werd deselvige nooit gebruikt, te meer alsoo het kruid hier wat te kostelyk valt. De Beeld-houwers, Schilders, enz. plegen na de gedaante deser bladen de hoofden van Pylaren enz. mede te vercieren.