De borgerlyke tafel, om lang gesond sonder ziekten te leven

Waar in van yder spijse in ’t besonder gehandelt werd. Mitsgaders een beknopte manier van de spijsen voor te snijden, en een onderrechting der schikkelijke wijsen, die men aan de tafel moet houden. Nevens De Schola Salernitana

XVIII. Hooft-stuk. Van het water.

DE beste Wateren zyn d’onsmakelykste, ⁺ klaarste en dunsten. ik begin eerst van het water, wijl ik agt dat dit d’eerste drank onser voorouders is geweest, en dat by veele natien hedensdaags noch geen andere drank in ’t gebruik is, niet wetende van wyn of bier, en egter seer gesond levende: ja ik geloof, indien men de kinderen van jongs aan tot water drinken gewende, dat de sel-

+ Water

[p. 76]

ven veel gesonder souden leven: maar sulx in den ouderdom te beginnen kan niet wel sonder krenking des lighaams bloeds en der andere vogten geschieden. maar men weet dadelijk te seggen, dat wy hier in een koud en vogtig land woonen, en ook geen goede wateren hebben, ’t welk niet waar is; want waar door leven de beesten soo gesond, die alleenlyk koud sloot water drinken, en nogtans in Holland soo vet werden, dat men se tegen alle andere beesten tarten mag. is ons lighaam anders als andere dieren lighaam? Ja segt een ander, een mensche lighaam is geen beest: maar, sal ik seggen, het lighaam van een mensch, dat is daar de mensch of de redelijke siel, in woont, verscheelt van een beest in ’t lighaam nergens anders in, als in de gedaante: want soo een paart, leeuw of ander gediert, een redelijke ziel had , souw

[p. 77]

ik seggen dat hy een mensch was. Soo dat, om dit te besluiten, het lighaam daar de mensche in woont, en het lighaam van een beest, een en de selfde manier van leven konnen hebben ontrent het drinken van water: en om niet verre te gaan, soo is’er qualyk een mensch, of hy sal wel ymand kennen die niet anders dan water drinckt in ons land: ik heb’er gekend die daar by dik en overmatig vet waren.

Alle wateren, die niet brak, sout of stinkend zyn, kan men bequamelijk drinken, voornamelijk uit schoone rivieren en fonteinen, als ook schoon regenwater: dese wateren sijn ook bequaamst om daar uit te brouwen en te koken.

Bronwaters en spawaters zyn niet quaat matig gebruikt, ⁺ maar de veelheid van koude wateren is schade-

+ Bronwater. Spawater.

[p. 78]

lijk, voornamelyk met suire wynen geborneert of gebruist.