Brieven en dagboek

V.

Oosterbeek Augustus 1861.

Het is waar, dat het de hoop is, die ons door het leven leidt, aan wier hand wij wandelen en die ons de schoonste verwachtingen voorspiegelt. Hoe zalig is de hoop, als zij edele beelden vertoont, als zij doet gelooven aan de vervulling van reine wenschen!

Ook gij hebt de hoop bemind, gij hebt ze in uw goed hart levend gehouden; ze heeft u bezield met moed, met levensvreugde en met liefde, want die wezenlijk hoopt is gelukkig, en die gelukkig is, heeft lief.

Wat is het leven voor ons, menschen, die het on-

[p. 26]

zeker doorwandelen, anders dan onophoudelijk wenschen en hopen? Maar is dit mogelijk zonder beurtelings tevens te vreezen? Want hoop en vrees bestaan gelijktijdig; zij zijn elkanders gedurig en krachtigst tegenwigt. Waar de vrees woedt en alles tracht omver te werpen, over alles eene hatelijke schaduw spreidt, ongevoelig maakt voor het schoone en goede en tot de diepste verslagenheid en den felsten haat voert, daar verheft zich tevens en sterker dan ooit de beminnelijke hoop en tracht met hare opwekkende en weldoende stralen de duisternis der vrees te verdrijven. Gelukkig, zoo dat licht door de wolken der angst breekt en den geest tot een zonnig veld maakt, waar de bloemen der fantasie bont en geurig op ontspruiten en een nieuw leven in het hart van den bedroefde scheppen. Ja, eene zoodanige afwisseling van licht en schaduw in het hart is goed: eene eeuwigdurende zon doet de bloemen verdorren, eene ondoordringbare schaduw zou ze beletten te ontspruiten.

O gij, die mij den Hemel meer dan ooit tot het rijk mijner wenschen maakt, ziet gij op mij neder, zoo als ik tot u opzie? Kunt gij de klagten hooren, die mijn hart slaakt? Ja, ik gevoel het, dat uw moederoog met liefde en weemoed nederziet op mij, die u zoo dikwijls vergeet en wiens hart de stof meer en meer toebehoort.

Weent ge geene tranen van medelijden over den zoon, die het medelijden nimmer kende, wiens gemoed zich dagelijks verhardt, in wien het geloof dor, de

[p. 27]

hoop bezoedeld is? Maakt het leven mij hetgeen ik ben of heb ik mijzelven aldus gemaakt? want het hooge wezen kan toch geen lust hebben eene menschenziel, die zacht en edel kon wezen, te versteenen en te verlagen.

O, lieve schim! - want ik durf u niet bij den naam noemen, die de dierbaarste voor mij geworden is, nu zij, die ik er bij noemde, voor mij op aarde niet meer in werkelijkheid bestaat - kan het zijn, laat dan de herinnering aan uwe zachte deugden, aan uwe onbegrijpelijke liefde, toen uwe levenszon in wolken van smart onderging, aan uw onbezweken geloof, aan uwe grenzenlooze genegenheid voor mij, den onwaardige, ja, laat de herinnering aan de schaarsche tranen van vreugde, aan de vele tranen van droefheid over mij geweend, een deel van die zachtheid in mijn hart uitgieten, die ik het meest behoef, een deel mij geven van die teedere liefde, die u bezielde, iets opwekken van die schoone hoop, die u gelukkig maakte en daardoor allen om u heen!

De buijen en stormen des levens zijn nog niet over mijn hoofd gevaren, slechts een zwaren avondstond heb ik beleefd, en die telt voor vele. Toen heeft de koude nachtwind zich snerpend om mij heen doen gevoelen, en nu beef ik en ben ik bang.

Levensmoed ontbreekt mij; ik vrees voor het gewigt der zorgen, die de jaren zullen aanbrengen, en wanhoop aan mijzelven en daarom aan de wereld en hare vreugd. Het is gelukkig, als men begiftigd is met die

[p. 28]

zielskracht, met dien onverzettelijken wil, welke voor niets buigt en zich een weg baant daar, waar de moeijelijkheden zwakke geesten tot vertwijfeling drijven en ze afgemat, droef en lusteloos doen nederzijgen aan den met doornen begroeiden weg, doch die naar het doel onzer wenschen leidt.

Ik ben stroef en stug, maar indien de menschen eens wisten, hoe ik die stroefheid haat, hoe ze mij een onverdragelijke last is, doch een last met onverbreekbare banden aan mijn bestaan gehecht! Daarom ben ik dankbaar, zoodra iemand tracht mij te naderen; dien schenk ik dadelijk mijn hart en neem dat geschenk niet zoo ligt weder terug. Ik geloof niet aan mijzelven; daarom, die aan mij gelooft, vleit mij, neemt mij in. Mijne eigenliefde wordt gestreeld, en ik ben voor dien persoon gewonnen. Op dat punt ben ik weerloos.