De dichtwerken van Bilderdijk. Supplement. De mensch en de dichter Willem Bilderdijk

Eene bijdrage tot de kennis van zijn leven, karakter en geschriften

[Tot 1795]

In deze toestanden dan nu van ziel en huis en maatschappelijk bestaan vond de Revolutie haren vurigen tegenstander Bilderdijk, toen zy in January 1795 in- en doorbrak in Nederland; voorts noch in eenige openbare betrekking, als wy zagen, noch in eenige buitengewone werkzaamheid of bemoeiing naar buiten, uitgezonderd zijne praktijk. Altijd vurig Oranjevriend en by elke zich aanbiedende gelegenheid gereed, voor zijne antirevolutionaire, eensdeels monarchale, anderdeels oud-Oranje- en volksgezinde beginselen uit te komen, beschouwde hy voor zich na den loop, dien de zaken sedert de herstelling van het Erfstadhouderschap genomen hadden, alle rechtstreeksche deelneming in de

[p. 94]

publieke zaak doelloos, zich zelven eigenlijk beschouwende als iemand, die van toen af tot geene der onderscheidene partijen in den lande kon gezegd worden geheel te behooren. By die partijen als zoodanig kon reeds daarom-alleen een Bilderdijk geene gunst vinden, bekend, gelijk hy was, als een die met het aristocratische element in de Oranjeparty weinig op had, maar integendeel op het van ouds populaire in die party grooten prijs stelde, en ‘in het Stadhouderschap (gelijk hy zich in een brief aan Adriaan Loosjes ten jare 1790 uitdrukte^*) het bolwerk der burgerlijke vrijheid tegen de Aristocratie zag.’ Zoo was hy dan voor de ééne party te volksgezind, by de andere bleef hy des niet te minder aangeschreven als een der hevigste en gevaarlijkste Oranje-mannen, terwijl zijn afkeer van de Fransche vrijheidsbegrippen in elk geval niet twijfelachtig was. Wat zijn lot zoude zijn by eene omkeer op nieuw van zaken, was alzoo ligt te vermoeden; en wie weet wat gebeurd ware, indien ons de Fransche wapenen in het terroristische 1793, in plaats van in het reeds meer bedaarde 1795, de Bataafsche Republiek gebracht hadden?

* Men zie geheel den merkwaardigen brief in de verzameling der Brieven I, 228-235.