De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 13

[p. 302]

Kloekaart.
[Uit de oude IJslandsche Edda.]^*1

Odin daalde neder

Uit zijn wolkpaleis

Om den man te zoeken,

Over 't ruim der aard,

Als het Hoofd der kloeken,

Door zijn geest vermaard.

odin.

Wees gegroet, ô Kloekaart!

'k Kom om u te zien;

Om een proef te vragen

Van uw groot verstand,

En den strijd te wagen,

Of gy me overmant.

kloek.

Wie is die vermeetle,

Die mijn peinzen stoort?

Wie de man zoo moedig,

Die dees grond besmet?

Dwaas, ontruim hem spoedig,

Eer u 't dak verplet!

odin.

'k Laat my Wandlaar noemen;

'k Kom ook verr' van hier,

Brandend van verlangen,

Om van 't geen Hy weet

Een bewijs te ontfangen,

Die de Wijze heet.

* Krekelzangen I, 72.

1 oorspronklijke namen, hier vertolkt of verwisseld.

Vafthrudnir,	Kloekaart.
Gangradi,	Wandelaar.
Scinfaxi,	Lichtmeer.
Hrimfaxi,	Rijpros.
Ifing,	Wemel.
Ymir,	Baaiert.
Mundilföri,	Albeweger.

[p. 303]

 

kloek.

 

Blijf niet staan, gy Wandlaar,

 

Zet u ginder neêr;

 

'k Wil my niet onttrekken.

 

Wie de wijsste zij,

 

Zal zich haast ontdekken,

 

De oude paai of gy!

 

odin.

 

Armoê voegt het zwijgen

 

By een machtig man,

 

Of, gepaste rede:

 

Want een hooge moed

 

Toont zich licht te onvrede,

 

Waar men 't minst misdoet.

 

kloek.

 

Zeg my thands, ô Wandlaar,

 

Die zoo stout een kamp

 

Tegen my durft wagen:

 

Wat is 't Zonnepaard

 

Dat ons alle dagen

 

Over 't hoofd heen vaart?

 

odin.

 

Lichtmeer heet die draver

 

Dien we ons ieder dag

 

Over 't hoofd zien varen; -

 

En geen ros of man

 

Die hem evenaren,

 

Of betoomen kan!

 

kloek.

 

Zeg my dan, ô Wandlaar,

 

Daar gy toch den kamp

 

Tegen my wilt wagen:

 

Van wat avondpaard

 

Wordt de Nacht gedragen

 

In haar hemelvaart?

[p. 304]

 

odin.

 

Rijpros heet die klepper

 

Die haar opwaart voert:

 

Hy, met daauw beladen

 

Die by d'ochtendgloed

 

's Aardrijks bodem baden

 

En doorweken moet.

 

kloek.

 

Zeg my nog, ô Wandlaar,

 

Daar gy toch den kamp

 

Tegen my wilt wagen:

 

Wat is de overvaart,

 

Die, geschokt door vlagen,

 

Hemel bindt aan aard?

 

odin.

 

Altijd even vloeibaar,

 

Nooit met ijs bedekt,

 

Draagt zy naam van Wemel,

 

Die het aardsch geslacht

 

Afscheidt van den hemel,

 

Waar zijn hart naar tracht. -

 

kloek.

 

Gast, gy schijnt verstandig;

 

Zit op dezen stoel.

 

Aan elkanders zijden

 

Mogen wy te saam

 

Om het voorrecht strijden

 

Van des Wijssten naam.

 

odin.

 

Zeg my dan, gy Kloekaart,

 

Want gy hebt verstand:

 

Waaruit wierd dees wareld,

 

En dit hemelvak,

 

Dat in 't ronde dwarelt

 

Met zijn starrendak

[p. 305]

 

kloek.

 

Aard en hemel sproten

 

Uit de grondstof voort,

 

Die Reus Baaiert baarde.

 

Uit zijn brein werd locht,

 

Vleesch en been werd aarde,

 

't Bloed, tot watervocht.

 

odin.

 

Zeg my ook, gy Kloekaart,

 

Want gy hebt verstand:

 

Waartoe zijn die lichten,

 

Beide Zon en Maan,

 

Die heur loop verrichten

 

Langs de Hemelbaan?

 

kloek.

 

't Maan- en zonbewegen

 

In 't volstandig spoor,

 

Dient tot vaste teekenen,

 

Om naar beider zwaai

 

Maand en dag te rekenen,

 

Dat men ploeg' of zaai'.

 

odin.

 

Zeg my nog, gy Kloekaart,

 

(Want dat gy het weet

 

Doet heel 't aardrijk hooren):

 

Uit wat wonderkracht

 

Wordt de Dag geboren,

 

En de donkre Nacht?

 

kloek.

 

De eeuwige Albeweger

 

Is de bron van 't Licht.

 

Door dit Licht vol luister

 

Is de Dag geteeld;

 

Nacht is kind van 't Duister,

 

't Geen den tijd verdeelt.

[p. 306]

 

odin.

 

Zeg my nog, gy Kloekaart,

 

Want dit weet gy ook:

 

Waarom Zomergloeien,

 

Waarom Wintervorst,

 

't Aardrijk doet verschroeien,

 

Of met ijs omkorst?

 

kloek.

 

Kou en hitte voeren

 

Nooitvoleinden strijd.

 

't Worstlen dezer machten

 

Is het aardrijk nut;

 

Dat het in zijn krachten

 

Nooit worde uitgeput.

 

odin.

 

Zeg my dan, gy Kloekaart,

 

Want ook dit weet gy:

 

Wat den wind doet bruischen

 

Door het luchtgebied,

 

Dien het oor hoort ruischen,

 

Maar het oog niet ziet?

 

kloek.

 

't Aspunt van het Noorden

 

Is des Windgeests throon:

 

Met zijn arendspluimen

 

Klapt hy door de lucht,

 

Dat de waatren schuimen,

 

En de hemel zucht.

 

odin.

 

Verr' heb ik gewandeld,

 

Menig land bezocht,

 

Menig ding doordrongen:

 

Maar, na 's Winters keer,

 

Wat doet de aard verjongen,

 

Schept de Lente weêr?

[p. 307]

 

kloek.

 

't Werk der Levenskrachten,

 

Dat Natuur bevrucht,

 

Opent zich heur aderen

 

Waar het vocht in welt,

 

En schiet uit tot bladeren

 

Als het knopjen zwelt.

 

odin.

 

Verr' heb ik gewandeld,

 

Menig land bezocht,

 

Menig ding doordrongen:

 

Doch hoe komt de Zon

 

Weêr aan 't diep ontsprongen

 

Dat haar eens verslon?

 

kloek.

 

ô Die heeft een dochter

 

Die dan de aard bestraalt.

 

Na haar moeders sneven

 

Koomt de jonge maagd

 

In heur renspoor streven,

 

En het licht herdaagt.

 

odin.

 

Verr' heb ik gewandeld,

 

Menig land bezocht,

 

Menig ding doordrongen;

 

Maar hoe wordt de mensch

 

Tot zijn Lot gedwongen

 

Met of tegen wensch?

 

kloek.

 

't Is één Voorbestemming

 

Die het al bestiert.

 

Die bepaalt ons leven,

 

Die beslist ons lot,

 

En werd voorgeschreven

 

Door den vrijen God.

[p. 308]

 

odin.

 

Verr' heb ik gewandeld,

 

Menig land bezocht,

 

Menig ding doordrongen;

 

Maar wat God bewoog,

 

(Dan hebt gy voldongen)

 

Stel my dat voor 't oog.

 

kloek.

 

Niemand kan dit melden;

 

God bestemt zich zelf.

 

Vraag my aardsche dingen;

 

By Zijn raadsbesluit,

 

Is voor stervelingen

 

Alle wijsheid uit.

 

 

 

1822.