De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 13

[p. 177]

Rouwbeklag.
(In gemeenzamen Amsterdamschen tongval.)
(Aan een' jong' kerkelijke.)^*

't Rouwbeklagen

Is by Magen

Meest een bloote plechtigheid.

Naauwlijks eenen

Ziet men weenen

Die van goeder harte schreit.

Ja, dat schreien

Is maar vleien

Met een nooitgevoelde smart;

Floers, den oogen

Overtogen,

Voor het lachen van het hart.

Wie zal huilen

By 't verruilen

Van de dood- en ijzren kist?

De eene geefje,

Lieve Neefje,

Dat gy de andere opensmist!

En, of Tante

Parlesantte

Als men aan haar koffer kwam;

Uitgekeven,

En versteven,

Ligt zy als en schaap zoo tam.

* Najaar sbladen I, 162.

[p. 178]

 

Ja, vergeetje

 

't Oude Peetje

 

Ook zoo overschielijk niet;

 

Mocht ge uw wangen

 

Ook behangen

 

Met de lamfers van 't verdriet:¹

 

 

 

'k Weet toch zeker,

 

Dat de beker,

 

Die men op haar uitvaart plengt,

 

Al de stroefheid

 

Van die droefheid

 

Licht in blijder plooien brengt.

 

 

 

Dus, wat zal men

 

Nu nog talmen:

 

‘'k Neem veel deel in uw gemis’?

 

Of u troosten:

 

‘Jasper Joosten,

 

Denk dat ieders deel dit is’?²

 

 

 

'k Zei veel liever,

 

(En met iever,)

 

‘'k Neem in uw gewin veel deel.’

 

En ik droeg het

 

(Stel! hy vroeg het)

 

Voor een' bloedvriend wel geheel.

 

 

 

'k Ben inschiklijk:

 

Oogenbliklijk

 

Nam ik daar een dracht van meê;

 

En het restje

 

Haalde 't blesje

 

Morgen op mijn buurmans sleê.
³

1 De tranen.

2 Woorden uit eene oude Amsterdamsche klucht, aldaar by onze ouders tot spreekwoord geworden.

3 Smissen is smeden: van 't zelfstandige smisse, oudtijds ook een smede genoemd. Beide naamwoorden hebben elk een werkwoord gemaakt, in mijne kindsheid nog in Amsterdam gebruiklijk. Smeden meer algemeen, smissen in de meer byzondere beteekenis van het opensteken of openslaan van een slot. Het thema van 't een en ander is smijten, smijtsen, dat is slaan.
Parlesanten. In oude Amsterdamsche kluchten koomt dit woord dikwijls genoeg voor. In mijne kindsheid gaf men er eene Fransche uitspraak aan, parlechanten. Kwalijk: 't is van den Spaanschen eed of vloek par los santos! (By de heiligen!) Verscheiden zulke overblijfsels van de aanneming van Spaansche uitdrukkingen zijn er nog, maar verbasterd, en langst in Amsterdam bewaard gebleven. Men zie onder anderen het Liedtjen, in de klucht van Dnifjen en Snaphaan gedacht, dat by mijn oudst geheugen in Amsterdam nog zeer veel gehoord wierd, schoon niemand den belachlijk verdraaiden en sedert in de uitspraak verbasterden Spaanschen uitroep, die er telkens in herhaald wordt, verstond; en mijn' Brief over een oud volksdeuntjen, geplaatst in de Vaderlandsche Letteroeffeningen (Mengelwerk), Wijnmaand 1808.

[p. 179]

 

Maar ik ken je:

 

Moedig ben je,

 

En ge torscht uw eigen last.

 

Die de plagen

 

Geeft te dragen,

 

Heeft het ieder afgepast.

 

 

 

Zich verlichten,

 

Door zijn plichten

 

Op eens anders hals te laân,

 

Is ontwijken

 

Of bezwijken

 

Waar vereischt wierd pal te staan.

 

 

 

Dit besefje

 

Met uw befje,

 

Beter dan een ander doet.

 

't Onderwerpen

 

In te scherpen,

 

Kanje meesterlijk en goed.

 

 

 

En, zoo 't preêken

 

Voor de leeken

 

Door het voorbeeld wint in kracht;

 

Thands bewijsje

 

(Man! ik prijsje,)

 

Dat ge zelf uw' leer betracht.

 

 

 

Dus behou jy

 

Dus beschouw jy

 

Al dat goud waar in ge zwemt,

 

Slechts gelaten!

 

Wat we praten,

 

't Is toch eenmaal dus bestemd.

[p. 180]

 

Ik, ik zingje,

 

Ik, ik dringje,

 

Hier noch treur- noch troostzang op.

 

Schrei! het spijt me;

 

Lach! 't verblijdt me;

 

En hier meê, vaarwel! Ik stop.

 

 

 

1808.