De dichtwerken van Bilderdijk. Deel 13
(1859)–Willem Bilderdijk–
Auteursrechtvrij
[pagina 149]
| |
Eigen goed.Ga naar voetnoot*
a.
Zie den dwaas, die in zijn geld
Zoo veel heil en aanzien stelt!
z.
Gy dan, die op uw vernuft,
Wetenschap, en oordeel bluft?
a.
Hemel! zoo gelijkt ge dit
By het nietigste bezit?
z.
Beide staan daar in gelijk:
't Een is wind, het ander slijk.
a.
't Een verheft den sterveling;
't Ander is een nietig ding.
z.
Beide nietig, evenzeer:
Beide leengoed en niets meer.
a.
Goed vergaat door roof en brand.
z.
Ziekte krenkt het best verstand.
| |
[pagina 150]
| |
a.
Goed hangt enkel af van 't lot.
z.
't Een en ander is van God.
a.
't Goud ligt in ons wezen niet,
Schoon men 't ons ook eigen hiet.
z.
't Geen een val, een krankte neemt,
Is ons wezen even vreemd.
a.
Wat is dan ons eigen goed?
z.
Niets dan 't ouderlijke bloed.
a.
Hangt het niet aan 't bloot geval,
Welk een naam ik dragen zal?
z.
't Koomt op naam noch tytel aan;
'k Schei het wezen van den waan.
a.
Wat dan maakt dat wezen uit,
't Geen eene afkomst in zich sluit?
z.
't Geen dat al wat ademhaalt
Tot hetgeen het is bepaalt.
a.
Dat den mensch een' mensch doet zijn,
't Zwijn in tegendeel een zwijn?
| |
[pagina 151]
| |
z.
En een ieder die er leeft
Zijn byzondere ikheid geeft.
a.
'k Draag die ikheid in mijn ziel,
Schoon ik uit de poolstar viel.
z.
Maar wat heeft het zoo bestierd,
Dat ge niet een ander wierd?
a.
Wat is oorzaak dat een visch
Niet een plant of vogel is?
z.
Wat is oorzaak dat het kruid
Niet uit visschengrom ontspruit?
a.
Al wat voortbrengt, brengt dat voort,
Dat tot zijn geslacht behoort.
z.
Wordt niet al wat dus ontstaat
Slechts ontwikkeld uit het zaad?
a.
Ja gewis, ook dees Ahorn
Was besloten in een korn.
z.
Zoo staat alle wezen vast
Door het zaad waaruit het wast.
a.
Doch het lichaam raakt my niet,
Noch het bloed dat in my vliet.
| |
[pagina 152]
| |
z.
Maar de ziel, daar meê verknocht,
Was voor dit-alleen gewrocht.
a.
Of voor haar het lijf veel eer.
z.
't Een voor 't ander evenzeer.
a.
Waar de ziel bepaald door wordt,
Daarin schiet mijn oog te kort.
z.
't Is met haar, als alle ding:
Schepping of ontwikkeling.
a.
Laat het schepping zijn, wat dan?
z.
Zoo geschiedt zy naar Gods plan.
a.
En dat plan wat brengt dat meê?
z.
't Geen ge kent als tweemaal twee.
a.
Samenstemming, buiten kijf?
z.
Van de zielen met heur lijf.
a.
En wat leidt ge daar uit af
Zoo ik dit gewonnen gaf?
| |
[pagina 153]
| |
z.
Dat de ziel, die 't lijf ontfangt,
Ook aan die geboorte hangt.
a.
Maar bewijs, dat edel bloed
Beter ziel verschaffen moet.
z.
Ver van my, verborgenheên
Van dien aart te na te treên!
a.
Wat is dan het onderscheid,
Waar zich de Edelman meê vleit?
z.
Niets dan de achting voor zijn bloed,
Eigen aan een braaf gemoed.
a.
Maar die achting voegt ook my,
Wie dan ook mijn vader zij.
z.
Zeg my zoo gy kiezen zoudt,
Wien ge daarvoor hebben woudt?
a.
Vast, een achtenswaardig man.
z.
Hoort uws vaders deugd u dan?
a.
Mooglijk zelfs die deugd niet meer,
Die my gistren was tot eer.
| |
[pagina 154]
| |
z.
Zoo gy dan zoo'n vader hebt,
Waar uw hart die vreugd uit schept?
a.
'k Acht er my gelukkig om.
z.
Zie daar juist den Adeldom.
a.
Maar ik ben daarom niet meer,
Noch bevoegd tot hooger eer.
z.
Maar indien uw vader sterft,
Waarom is het dat gy erft?
a.
't Is omdat mijns vaders goed
Naar zijn' wensch versterven moet.
z.
Maar zoo u die vader haat,
En het aan een' ander laat?
a.
Dan zoo geeft het my de Wet,
Die alom is vastgezet.
z.
Maar wat heeft die Wet voor grond,
Die de Maatschappy verbond?
a.
Zeker, dat men in het kind
't Wezen van den vader vindt.
| |
[pagina 155]
| |
z.
Recht! zoo vind ik heel de ry
Van mijn gantsch geslacht in my.
a.
Maar dat denkbeeld is verkeerd.
z.
Zoo het God uitdruklijk leert!
a.
Zoo verklaar my waar dat staat?
z.
Waar Hy straft en loont in 't zaad.
1805.
|
|