Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst(1662)–Cornelis de Bie– Auteursrechtvrij Vorige Volgende [pagina 557] [p. 557] Weert-befaemden roem van verscheyde Nederlantsche jofvrovwen haer selven oeffenende inde seer edele schilder-const. HIer overt noch een woordt daer al wat sins in steckt T'gen' oock bedenckingh en verwonderingh verweckt Aen de weet-lievende Const-Minnaers die dit lesen En hoorende dat: die in Maeghden vrijheyt wesen (Jn plaets van met de naeld' te volghen haeren naedt Te vouwen eenen doeck, oft spinnen eenen draet) Stets oeffenen t'verstandt in Mannelijcke wercken En daeghelijckx de Kunst sijn besich aen te mercken. Het leven en Natuer te comen seer nae by Soo alsmen speuren can in d'eelheyt der schildry, Die t'Neerlandts Vrouwen volck weet aerdich af te malen Waer in sy wesentlijck Apelles achterhaelen, En thoonen claerlijck dat in't Maeghdelijck verstandt Huyst wetenschap en gheest, waer van ghetuyght de handt. Cupid' den minnen Godt (die dringht sijn liefdens schichten Jn al dat aedem voelt) die Coninghen doet swichten Door zijnen brandt en onverbiddelijcke kracht, Wordt hier ghebannen uyt Picturas vry ghedacht, Daer Anna Schuermans med' verkeert en tracht te weten De diep verholentheyt van haer Pinseels secreten. Daer sy ghenucht en lust, en vreught en smaeck in schept Waer door sy t'minnen mall' uyt haere sinnen rept. Als Faem ghenoch verbreydt, niet sonder vaste reden Midts uyt haer vloyt de bron van alle wetentheden. Die den gheleerden Cats oock in sijn wercken noempt En sonderlingh aldus op dese Jonck-vrouw roempt: [pagina 558] [p. 558] ‘VVie oynt dit aerdich beldt sult comen aen te schouwen Hout vast dat ghy hier siet een roem voor alle vrouwen Van dat de wereldt stont tot heden op den dach Niet een die haer gheleeck, oft nu bereycken mach.’ D'eer van dit Maeghden puyck wordt Hollandt toe gheschreven Daer sy gheboren is, en heeft haer t'licht ghegheven Van alle wetenschap in Taelen en in Cunst Sulcx dat sy meer verdient als des' mijn cleyne gunst. In Brabandt roemt de Faem oock op de fraey verstanden Van't teere Vrouwen volck die haeren gheest verpanden Aen d'aenghenaem Pinseel, daer S'in ervaren sijn Als ons de Konst thoont van de Dochter van Pepijn, Van d'Egmont, en van Dijck, soo swirich, cloek en crachtich Volvervich wel ghestelt, en wonder Meesterachtich. Als oock van Vden doet in't schild'ren van Pourtret Joufvrouw Vergouwen in het copieren net Die haer niet en ontsiet groot ordonnanti stucken Van Rubbens en van Dijck als t'leven af te drucken Te volghen naer den eysch als t'recht Origineel Soo wonder krachten baert haer hooch beroempt Pinseel. Cath'rina Peeters, (die door gheest van wel te trecken Can alle Aerdts ghewas van fruyt op doeck ontdecken) Uyt een seer hooghe drift gheen ander liefde draeght Als tot de wetenschap der Konst die haer behaeght. Elisabeth Neael uyt Enghelandt ghesproten Is oock ten uytersten met jever overgoten, Om de volmaecktheyt van den schoonen blommen aert Te maelen met Pinseel, soo als sy openbaert, En oeffent haer soo cloeck dat groot'lijckx is te hopen Oft Zeghers gheest compt noch in haer verstant gheslopen. Daer ons het blom-ghewas dat op panneelen staet, En van haer is gheteelt, van wijsen sal de daet. [pagina 559] [p. 559] Wat lof verdienen niet sulckdanigh jonghe Vrouwen Die meer van wetenschap en Konst als traegheyt houwen, Als daeghelijckx lanckx straet wat wandelen te gaen Oft uren langh in huys voor t'spieghel-glas te staen, Als wel op jemandts scheef gaen, letsel ofte rampen Te spouwen clapperny en daer med' stets te schampen, Als inde Mane-schijn te loopen savonts laet Sy weten dat een eerbaer Maeght dit al mistaet Die meer naer d'oeffeningh van t'Schilders studi trachten Als naer ghelooften van de vrijery te wachten Sy weten wat in't hert de beste seden prent En waer in dat t'vernuft wordt van een Maeght ghekent. Sy weten wat de eer can voeden, en vercorten En wat in eenen mensch can de volmaecktheyt storten, Wie veel by menschen compt, die vinter spot oft spijt Die sieter veel ghebreck, die worter licht benijdt, Daer haestelijck een pleck is in sijn cleedt te haelen En daermen lust, noch gheest, noch vreught en can bepaelen Daer trots, en eyghen sin, verwijt en hooverdy En de niet-wetentheyt besitten d'heerschappy. T'huys eenen boeck in handt, oft d'esel aen te spreken Sijn Leydtsmans vande deught, en plaesters voor ghebreken, Die gheen ghebreken soeckt, te krijghen oft te sien, Moet onbekenden aert van quaet gheselschap vlien, Besonder t'Vrouwen volck, die teer sijn om te kroken Die lichtelijck misdoen, en schimp wordt naer ghesproken, Daer vry van sijn die t'huys hun eenich tijdts ghenucht Bevinden in't Pinseel, en soo haer edel vrucht Stets weten uyt den gheest te koken en te pleghen Dat jeder wiese siet, wordt tot haer kracht gheneghen Daer d'over-vlugghe Faem een soete saus op maeckt Van lof en waerde eer, die al de wereldt smaeckt. [pagina 560] [p. 560] Wel aen dan waerdigh puyck der Nederlandtsche Maeghden Ter wijl U anders niet als ons Pictuer behaeghden, Daer soo veel weet in schuylt voor die haer Const verstaen Soo wensch ick anders niet dat noyt en mach vergaen D'onsterffelijcke Faem van uw' Pinseel hanteringh Die altijdt leven sal en blijven in vereeringh, Jae veel te meer om dat de wonder seldsaemheyt Van U manhaftich werck, een Manlijck eer verbeydt. Vorige Volgende