Lenaert van Orley
Constich Schilder.
ISidorus Pelustota (seydt in zijn derde Boeck) inden 161. Brief met gheleerden sin: dat de Schilders die d'onlichaemelijcke dinghen door eenighe lichaemelijcke ghelijckenissen af-belden, plachten het hooft der Coninghen door een handt uyt de wolcken veel tijdts te croonen, om daer mede te verstaen te gheven dat hun opperste Vooghdije vanden Hemel ghegheven wordt. Ghelijck waerachtich is, want al het ghene den Mensch uyt-werckt dat gheestich en aenghenaem is compt door de gaeve van Godt, ter wijlen dat den Mensch niet en heeft van zijn selven als ghebreck. De wonder fraey ordonnantien ende jnventien, die Lenaert van Orley met de Pinceel des verstandts op den doeck en Pineel heeft voorts ghebracht, gheven daer van hen teeckenen ghenoch dat de Emblemata en andere rijcke Sinne-beelden particuliere gaven moeten sijn vanden Oppersten Al-ghever Ga naar margenoot+ onsen Heer ende Salichmaker. Soo ende ghelijck Dammori Schilder van Luyck van ghelijcken aen verscheyde fraey stucken van Taefereelen en ander Ordonnantien heeft bewesen, daer niet in te sien en is als een schole vol leersaem ghedachten en werckende actien, waer uyt te mercken is dat den Natuer wel met de Materie mach vergheleken worden, even als de Konst met de Leeringh, want de Konst en vermach sonder de Materie niet. Uyt de schildry (de welcke is een deel ghemenghde en gheschockierde verven die op doeck oft plaedt seer naturelijck verdeylt zijn) can een jeghelijck oordeelen den sin en voornemen d'welck uyt een levent en naturelijck verstant is voorts ghebracht d'welck door de Konst daer in gheslopen is, soo volght dat de Konst sonder de Materie weynich can doen. Besonder de Schilder-const de welcke de voorverhaelde Gheesten ende Faem hebben naerghelaten om eeuwich daer van te roemen ende de memorie daer van verstant te ververssen.