Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst (1662)

Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst

(1662)–Cornelis de Bie– rechtenstatus

Auteursrechtvrij

Vorige Volgende



[pagina 74]
Anthoni van Dyck Schilder ende Cavailler vanden Coninck van Engelandt Carolvs den I. gheboren anno 1599. ende ghestorven binnen Londen anno 1641. HOe wonder wordt den Geest der menschen aengedreven Om rijpelijck te sien al watter wordt beschreven: Den eenen die bemint den oorloghs handel seer Den and'ren ondersoeckt den Eeldom pracht en Eer. Siet hoe 't Romeynsche Volck, Aerts-helden Mavors kinders Die door hun macht alleen ghebleven sijn verwinders Van 't heel werelts ghebou, door hun scherp blickxems sweert Een jeders cloecken moet hebben in crygh verteert. Ghelijck Suetonius ons claerder uyt can legghen Waer van dat Curtius en Livius oock segghen. Hun crachten sijn voor-by, vergaen als eenen schijn Daer geene vruchten van meer op de wereldt sijn. Hun ingegriften Mars, bloetdorstighe Bellone En Thermodonschen strijdt wraecklustigh' Amasone En canmen met de pen soo wel niet drucken uyt Ghelijck de Eer vereyst en hunnen Lof beduyt. Nochtans ben ick misnoeght, om daer af veel te praten Om dat sy niet een sier en hebben naer ghelaten, Als enckelijck een Faem, die van hun daden spreckt Daer sy ons geene vrucht in't minste van ontdeckt. Maer als ick d'edel Const der Schilders gaen doorgraven Die overvloedich is van wonder rijcke gaven, Soo vind' ick onder al, een man van groot verstant Eenen Van Dyck ghenoempt vermaert in Engelant, Die door sijn stoute handt vol cracht van cloecke trecken Den grondt van d'eel Pictur' wist aerdich te ontdecken: Die (segh ick in ons Eeuw niemant gheweken heeft Iae aende Schilders al een nieuwe leeringh geeft,
[pagina 75]
ANTHOINE VAN DYCK CHEVALLIER DU ROY DANGLETERRE Est ne a Anvers lan 1599. le 22. du mois de mars, a este le vray Phoenix de nostre siecle on voit par tout de ses merveilles soit en pourtraicts ou en tableaux, dont il a monstré Son esprit divin, c'est dommage que la mort nous a ravij d'un tel miracle de la nature en un si bas age, il mourut a Londres l'an 1641. Anthoine van Dyck pinxit. Paul. Pentius sculpsit. Ie. Meyssens excudit.
[pagina 76]
Wanneer dat jemant siet sijn hooch verheven wercken Waer med' hy heeft verciert, Paleysen, Huysen Kercken. Sijn vruchten sijn soo fraey, soo seldsaem en soo raer Datmer af spreken sal naer seven hondert jaer, Soo crachtich, mals en soet, soo los, soo cloeck en swierich Soo levendich in Const, soo hel, verlicht en vierich, Soo wel geobserveert en vlijtich aengetast Vleesachtich in het Naeckt, soo fortsich sterck en vast Datmen 't jugeren sou te wesen enckel leven Soo aengenaem en net is sijn Schildry verheven: Notoirlijck in pourtret en oock in taeffereel Daer leeft sijn cloeck verstant, daer sietmen sijn pinceel Dit sal de rasse Faem noch breeder u verconden Reyst maer naer Engelandt in d'edel Stadt van Londen Daer hy den Coninck self met d'Edel Coningin Seer wel gheschildert heeft naer jeders hert en sin, Dat hy als Cavailler oock Ridder werdt gheslaghen Om dat hy sijnen geest soo wel heeft op-ghedraghen. Hoe menich cloecken Helt en machtich Edel Heer Heeft hem om sijne Const begaeft met lof en eer? En schoon dat hem de doodt tot Londen quam vercrachten Den Roem van sijne Const en cost sy niet versmachten. De vruchten van Pictur'en sijn noch niet vergaen Die op de wereldt noch ghelijck mirakels staen. Hoe menich Tafereel staet op Godts dienst Altaren Die sijnen weerden naem en Faem ghenoech verclaren En seggen wat Van Dyck was voor een Edel-man Daer niemant inde Const soo by gecomen can Daer compt de Cloeckicheydt alleen van hem te blijcken Schoon dat sijn vrome handt daer af heeft moeten wijcken. De daet van d'edel werck noch inde oogen blijft Daer menich cloecke pen veel loff en eer af schrijft.
[pagina 77]
Iae dat ick waer begaeft met hondert duysent tonghen Die sijne eer in Const van d'eel Pictura songhen, Ten waer noch niet een sier, daer sou ghebreken stof Om uyt te spreken eens ten vollen sijnen lof. Men leest van al 't gherucht van Trommels en Trompetten Van Sabels, Lancien, Harnassen en Casketten Ven Peerden heel verwoedt, van Schilden Pijl en boogh Het scheen dat jeder een vier ende vlammen spoogh Waer med' dat quam te veldt het volck van Macedonen Dat snorcken ded' 't ghewelt der strijtbaer Schipionen, Hoe dat hun groote Macht de heele wereldt dwongh Iae door hun snelheyt schier door muer en vesten drongh, Nochtans en sietmen niet verschijnen van hun vruchten Waer in den mensch met vreught can scheppen sijn ghenuchten Daer en is geene schets oft overblijfsel af 't Is altemael vergaen, ghesmolten in het graf. Maer siet de vruchten vande crachtighe Pinceelen Ghetoetst met oli-verf op gladde Taefereelen Alleen van d'edel handt van onsen Geest van Dyck Die niemant inde Const can vinden sijns ghelijck. Die al de Roomsche macht, van wapens doet verdwijnen Als hy met sijne cracht van Conste compt verschijnen. Al ist dat hem eylaes; is 't leven af gheruckt Daer wordt veel leeringh uyt sijn eel Schildry ghepluckt. Die hedensdaeghs floreert en wordt seer hoogh verheven Om dat sy door de Const compt aldernaest by 't leven. Soo dat hy is gheweest den Phoenix van ons Eeuw Daer Fama van verhaelt, en roept met luy gheschreeu Den stouten toets Van Dyck, en is niet af te meten Soo overvloedich is sijn Const van fray secreten Ist wonder, aenghesien dat 't spreeckwoort ons verclaert Dat meestendeel den Mensch treckt naer sijn voesters aert
[pagina 78]
Het gen' ick claerlijck can hier in van Dyck bewijsen Diemen van jeder hoort in Const ten hoochsten prijsen. Sijn Moeder was begaeft met groote wetentheyt In't steken mette naeld ghelijck de Faem ons seyt. Sy wist door teeckeningh te stellen heel figuren En dan met soet coleur der sijden te borduren, Ghelijck sy met vermaeck heeft meesten-deel gedaen Besonder als sy van, van Dyck heeft groot gegaen. Soo heeft sy mette naeld' seer aerdich net ghesteken Een Schou-cleet wonder fraey, en vol van cloecke treken Seer wel gecoloriert en wonder wel ghestelt Dat de Histori van de schoon Susan af belt. Leeft dan cloeckmoedich Geest eeuwich in eeuwicheden Want uwen Naem die leeft in veel vermaerde steden: Al menich stuck van U dat op Godts Passi streckt Veel sielen tot berou van hunne sonden weckt: De deughden die daer door u fijn pinceel quam saeyen Die hop' ick dat u siel, op't lesten af quam maeyen Als sy ghescheyden is uyt dit droef tranen dal Waer door sy in Godts Rijck eeuwelijck woonen sal.

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs

over Anthony van Dyck
beeld van Anthony van Dyck