Het gulden cabinet van de edel vry schilderconst
(1662)–Cornelis de Bie–
Auteursrechtvrij
[pagina 3]
| |
Den geboeyden Mars spreckt op d'uytleggingh van de titel plaet.WEl wijckt dan mijne Macht, en Raserny ter sijden?
Moet mijne wreetheyt nu dees boose schant-vleck lijden?
Dat ick hier ligh gheboyt en plat ter aert ghedruckt,
Ontrooft van Sweert en Schilt, t'gen' my is af-geruckt?
Alleen door liefdens kracht, die Vranckrijck heeft ontsteken,
Die door het Echts verbont compt al mijn lusten breken,
Die selffs de wreetheyt ben, wordt hier van liefd' gheplaegt,
Den dullen Orloghs Godt wordt van den Peys verjaeght.
Ach! d' Edel Fransche Trouw: (aen Spaenien verbonden:)
Die heeft m' allendigh Helt in ballinckschap ghesonden.
K' en heb niet eenen vriendt, men danckt my spoedigh aff
Een jeder my verstoot, ick sien ick moet in't graff.
Nochtans sal menich mensch mijn ongeluck beclaghen
Die was ghewoon door my heel Belgica te plaeghen,
Die was ghewoon met my te liggen op het landt
Dat ick had uyt gheput door mijnen Orloghs brandt,
De deught had ick verjaeght, en liefdens kracht ghenomen
Midts dat mijn fury was in Neder-landt ghecomen
Tot voordeel vanden Frans, die my nu brenght in druck
En wederleyt mijn jonst, fortuyn en groot gheluck.
Alleen door liefdens kracht die my nu compt verachten
Die my nu selfs laet in't vergoten Bloedt versmachten.
Ha Venus wree Goddin, vervloeckte voester vrouw
Van al dat liefde voelt, en oorsaeck van dees Trouw,
Hoe compt dat ghy mijn siel door af-keer soo laet krencken?
Ach! wilt mijn soete jonst (bid ick) noch eens ghedencken;
Die ick u eenmael gaf, trots uwen Man Vulcaen,
Als wy in overspel hebben den lust verslaen.
| |
[pagina 4]
| |
Waerom en straft ghy niet, die door sijn minne schichten
Doet Trommel en trompet, en't Krijghs Canonnen swichten
Cupid' u dertel Kindt, die Spaenien verweckt
Door 't minnen-vier tot Peys, en Vranckrijck ontsteckt.
O wanckelbare Vrouw, die eersten hadt gedrongen
In't hert van Nederlandt, Anteros uwen jonghen
Cupidos eygen broer, maer ongelijck van aert
Die door sijn boosheydt eerst t' landt had met nijdt beswaert.
En siet, nu laet ghy toe Cupidos minne lusten
Die door een Echte Trouw de Landen brenght in rusten.
Dat ick den schelm hier had, ick scheurden hem van een
Ick aet hem levent op van 't hooft tot aenden teen
Ick sou sijn dertel jeught te pletteren stracx botsen
Ghelijc Saturnus 't kindt smeet tegen d'herte rotsen
Want hy van mijn verdriet de rechte oorsaeck is
Den oorspronck van mijn leet en t'siels bederffenis.
Waer is mijn blixems sweert, waer sijn mijn oorloghs knapen
Kloeckmoedigh inden krijgh, manhaftigh inde wapen;
My dunckt sy zijn verjaeght, een jeder my verlaet
Niemandt en isser die mijn siele compt tot baet:
Ick ben nu aen het radt der wree Fortuyn gheteugelt
En van mijn snellicheydt oock heel en gans ontvleugelt,
Ick sien het is om niet, de liefde is te groot
Die Vranckerijck besit, en desen Vrede sloot.
Mijn aeders giftich bloedt begint de doodt te voelen
Mijn tygers vree ghelaet mijn jnghewand doet woelen.
De prickel spoor des Nijdts tredt op mijn roemich hert
En schettert met mijn quael vol ingecropte smert.
Iae al mijn dullicheyt, mijn tieren, schreeuwen, raesen
Eylaes mijn droef gheween, niet als met quellingh aesen.
Schoon ick soo langhen tijdt 't landt heb ghestelt tot roof
Den Peys en Vred' verjaeght, jae oock by-naer 't Geloof,
| |
[pagina 5]
| |
Die't heyligh Christendom, by-naer oock had ontluystert
En al den hellen glans der deughden heel verduystert
Door mijn bloedt-dorstigheydt by-naer al doen vergaen
Die de staet-gierigheydt en pracht heb voorgestaen
In fin't heel Nederlandt door mijn ghewelt gherengelt
Door wreedtheydt ende Nijdt met grooten twist ghemengelt
Met boosheydt en bedrogh, met belghsucht, * Ga naar margenoot+ dievery
Met onrechtveerdigheydt, en helsche raserny.
En schoon ick selver heb Pandoras doos ontsloten
Waer door de Wereldt werdt met boosheydt overgoten,
De liefde (die van Godt eerst haren oorspronck heeft)
Is oorsaeck dat in rust weer alle dinghen leeft,
Is oorsaeck dat den Peys gecroondt wordt met laurieren
Is oorsaeck datmen gaet over mijn doodt nu vieren.
Dat al de Consten weer bethoonen henne deught
En weeldigh leven in haer volle rust en vreught.
Voor eerst de schoon Pictur, die met haer eel Pinceelen
Door Konst vercrygen sal veel gaven en juweelen,
Daer by Rethorica met haer Soet-Rijm ghedicht
Die menich droef ghemoet en swaeren geest verlicht,
Die ick had door 't ramoer van mijnen Krijgh doen dolen
En allen hunnen lust, jever, en gheest ghestolen,
Die ick soo had geplaeght, met arremoy verkracht,
Dat niemandt vande Const by Menschen wert gheacht:
Die compt de liefde weer van alle cant bejegnen
Die desen nieuwen Peys met rijckdom gaet vertegnen.
De wonder Schilder-Const, en Rijcke Coopmanschap.
Die klimmen weder op Fortunas hooghsten trap.
Nu sal Poaesis pen tot mijnen spot gaen schrijven
Om 's menschen vrees des crijghs uyt het ghedacht te drijven
Nu salder menich gheest krijghen haer grootste jonst
De Meesters sunderlingh van d' Edel Schilder-Const.
| |
[pagina 6]
| |
Den Peys die sal den gheest met jever nu ontsteken
En al mijn Wapen-tuygh in duysent stucken breken.
Den Peys en geeft my niet als droefheyt druck en pijn
Als wanhoop' sonder troost, om haest in't graf te zijn.
Den Peys en geeft my niet als quellingen met hoopen
Om als een bedelaer nu achter 't landt te loopen.
Den Peys die heeft ontrooft, de weelde die ick had:
Wanneer my rijck en arm om mijn ontsagh aenbad.
Den Peys die heeft ontrooft mijn jaerelijckse renten
Die ick wist vanden boer te persen met tormenten.
Den Peys heeft nu ontrooft mijn pluymen vanden hoet
Mijn kleedt met gout gheboort, en mijnen hoogen moet.
Compt hier Megera compt en laet de wolcken dondren
Laet over mijnen druck de wereldt eens verwondren.
Isser dan gheen genaey; seght Pluto wreet ghesel
Die sijt den quaetsten Godt en dwingher vande hel?
Ghy cunt wanneer ghy wilt de gansche aert doen beven?
Ghy cunt wanneer ghy wilt den mensch veel quellingh gheven?
Waer is nu Eolus die Godt is vanden windt
Dat Bereas nu eens my tot mijn wraecklust dient.
Sa helschen Charon compt, haelt my onsaligh sterver
Met u bebloeyde schuyt, die ben den Hel beerver
Want Iupiter en wilt my niet meer by ghestaen
Die door sijn blixems vier de Reusen heeft verslaen.
Den vred' en geeft my niet anders als pijnlijck voetsel
Als eenen haet en nijt vol boos fenijnich broetsel.
Dat my nu vry slickt in den dry-hoofdighen hondt
Die niet als vlammen spouwt uyt sijnen helschen mondt:
Compt wree Fataelen compt met u vergifte slangen
Compt helpt my Titius oft ick sal my verhangen
Want wie op d' aerde leeft, die heeft van my een walgh
Men heeft my lanck ghenoegh ghewenscht aen eene galgh.
| |
[pagina 7]
| |
Den lanck verwachten Peys, die gaet de weth heirmaken
Sy brenght de ruste med' en doet den Krijgh versaecken:
Ick ben den Godt des Moorts, en isser niemant niet
Die my dan troosten sal in dit mijn groot verdriet?
Soo wil ick dan voor 't lest: Eylaes mijn graf-schrift schrijven
Dat by de menschen mach tot een memori blijven.
De Liefde en de Trouw hebben den Krijgh verjaeght
Die by de dertigh jaer heeft Nederlandt gheplaeght.
Wanneer de Min haer cracht aen Vranckerijck bethoonde
En met de VVedermin van Spaenien beloonde
Waer door den Peys en Vred' met vreughden is ghemaeckt
Waer door den Oorloghs Godt is in sijn doodt gheraeckt.
|
|