Faems weer-galm
(1670)–Cornelis de Bie–
AuteursrechtvrijVerschil tußchen de wyse en botte wetenschap bestaende in een oordeel sonder kennis ende inde kennis sonder oordeel.DE const is tweederley, en om dit uyt te leggen
Soo sal den Leser eens scherp letten op myn seggen,
Dat is de wetenschap die inde konste steeckt
Waer aen al dickwils veel tot haer on-eer ontbreckt,
Te weten de natuer van geest oft waere zeden
Die 't leven openbaert, en samen in de reden
Der kennisse bestaen, als blyckt in een schildry
Geschildert naer den geest, en oock in Poësy,
| |
[pagina 216]
| |
Gemaeckt naer d'edel konst, twee susters weerd' verheven,
Om datse alle twee verbelden 't rechte leven,
Om datse alle twee zyn van soo grooten cracht
Jae weerdiger als goudt van ieder een geacht
Die haeren geest verstaen, en rypelijck bevatten
't Gepeys van diese maelt, om dat hy zyn als schatten
Verborgen inde konst, bysonder in Pictuer,
Oft wel Schildry genoemt, die uyt-werckt de natuer.
Al wat-men daer in siet heeft aen-genaem bedencken
D'welck aenden sin en geeft des levens noynt mach krencken,
Veel min d'uytwercking van 'tgeen sich daer in verthoont,
Midts d'openbaringe van kenders wordt geloont
Met hoogen loff en eer, soo als 't beschryf der pennen
Waer aen men moet den aert van goede rymers kennen,
Niet om dat elcke veers recht op haer beenen staet
En is wel vast gestelt op rechte regel maet,
Oft valt wel naer den heysch, neen, 't gaet met de Poëten
Als met Schrynwerckers, die hun lichtelijck vergeten
In't voegen van hun werck, niet al te vast gelymt,
En valt terstont van een, soo oock het geen' dat rymt
Doch sonder goeden sin, om die wel te begrypen
't Geen als een moesel gaet met tooneloose pypen,
Daer geene drift in steeckt van on-gemeenen aert
En slechts een cramery van woorden openbaert,
Dat meest geplogen wordt by veel nieuw rym versinders
Die brengen monsters voort, gelijck mismaeckte kinders,
En willen evenwel noch boven Naso gaen
Om datse maecken 't geen sy selfs niet en verstaen:
Als maer den rym en volght, naer Huygens deftich seggen,
Ga naar voetnoot*Sy sien geen schoonder ey dan dat sy selver leggen,
Veel sien en acht ick niet, maer weynich en verstaen
Dat doet den spaer-pot van de rymers open gaen.
| |
[pagina 217]
| |
Dat doet de Rymers deught die naer goet oordeel trachten
Waer van sy lof en eer naer de verdiensten wachten.
Een oordeel met goy kennis baert wyse wetentheyt
Soo een van beyden mist is't wyse botticheyt,
Want oordeelt sonder kennis 't zyn niet als blinde slagen
Die gy van't oordeel geeft, 't geen niemant can behagen
Die u de reden vraeght om datter geen en is,
Dusdanich oordeel slaet in sulcken kennis mis,
Gelijck de kennis oock van veel geest-rycke wercken
Die iemandt besich is om neerstich aen te mercken,
En kent den aert daer van, nochtans niet en verstaet
Is sulcken kennis oock niet (sonder oordeel) quaet;
't Is botte wetenschap voor die hun dus gewennen
Te missen in het een, en d'ander wel te kennen,
'tIs wyse wetenschap te kennen alle beyd'
d'Een sonder d'ander maeckt voorwaer groot onderscheydt'
| |
Schade en schande.IN sond' te vallen en daer in te blyven liggen
Is schaed'lijck voor de ziel, en voor het lichaem schandt,
't Is schand' daer in altyt te vroeten als een viggen
Een schade die de ziel daer naer brenght in den brandt.
| |
Goedt en Quaet.TE vallen is geen schand' en noch veel minder schade
't Is goet te vallen en terstont weer op te staen
En door oprecht berouw en soeken Godts genaede
'tIs quaet te vallen en in't vallen te vergaen.
|