Ontleding des menschelyken lichaams

[p. 197]

Het vyfde gedeelte van de ontleding des menschelyken lichaams,
Gedaan door Govard Bidloo, Geneesheer en Hoogvoorleezer in de Heel- en Ontledingkunst,
Handelende van de ledemaaten.

Hoewel ik hier vooren veel Spieren heb vertoond; wil ik echter voor dit vyfde Gedeelte, omstandelyken en alleen van de Spieren der Ledemaaten handelende, eenige algemeene waarheeden en stelregelen, omtrent de Spierkunde, der zelver vertoogen en maakzel, voegen. Omtrent den oirsprong der naamen en betekeningen der zelve my niet ophoudende, acht ik aanmerking waardig, dat de meeste Spieren des geheelen lichaams zeer naauw onder den anderen, ten opzicht der zyden, of bedekkende vliezen, te zaamen hangen; dat de zelve in getal, naar den wil van de wording, of vorming des geheels; in groote, naar die van het lichaam; in gelegenheid, strekking en aanhechting, naar vereysch van de bedeelde werking; in gedaante, naar de beweeging; in verf, naar de meerder, of minder hoop van vleesch- of peesvezelen, vastigheid van deelen, of vloed des bloeds, verschillen; maar dat zy alle en ieder van hen, ten opzicht der deelen, welke het geheel maaken, met elkander over een koomen: ten laatsten, dat zy nergens aan het lichaam zelf, van eenig gebeente; maar aan bekleedzelen, aanhangzelen, of banden van de zelve, gehecht werden. De deelen, welke een Spier maaken, zyn, behalven de algemeen tot het geheele lichaam

[p. 198]

behoorende, eerstelyk, een beweegvezel, het vleesch, een kolommetje, of pyp, gelyk een vezel, die inwendig voos is, zacht, met schuine vezelkens omwonden en met veel hairsgewyze bloedvatjens verzien. Ten tweeden, een peesvezel, of draadtje, waar tusschen het vleesch gelegen is; zynde dit een bundelken van taaije, zeer kleene, op den anderen gevoegde en voornaamelyk omtrent de eynden gedraaide, draadekens. Ten derden, een zeeker uitwendig bekleedzel, welks scheuten en vezelen de bundelen der voorgenoemde dwers en netsgewys omtrekken en onder den anderen verbinden; zoo dat ieder vleeschkolommetje, met de bygevoegde peesachtige bundelen en het bekleedzel, een Spier maakt. Uit de eynden der taaije vezelen bestaan de Peezen, deelen, bezonderlyk te noemen, welke hard, week, breed, smal, kort, of lang bevonden werden en de Spieren al scheidende doorsnyden, of geheel, of ter zyden bezetten: zy werden eenvoudelyk, of in een scheede beslooten, met een katrol holligheid, of in een windzel bekleed, aan de deelen gehecht en in hun stand gehouden, ontfangende en ontfangen werdende van vleeschbundelen. Ten opzicht van het geheel, konnen de Spieren verdeeld werden in enkele en veelvoudige; toch ten opzicht van de strekking en schikking der bezondere vezelen, in vereenigde en van den anderen wykende: want uit de schikking der vezelen koomen de zoo genoemde veelvuldige soorten der Sprieren. Hier dan maaken zommige, voornaamelyk uit veel vleeschvezelen bestaande, rechte hoeken; gelyk in de Uitbeeldingen van de