Ontleding des menschelyken lichaams

(1728)–Govert Bidloo– rechtenstatus

bron

Govert Bidloo, Ontleding des menschelyken lichaams. Met illustraties van Gérard de Lairesse. Jacob van Poolsum, Utrecht 1728 (herdruk)

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr bidl001ontl02_01

logboek

- 2014-11-03 RK colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar Universiteitsbibliotheek Utrecht, signatuur: MBUMA: E 2 j-1

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van de herdruk van Ontleding des menschelyken lichaams van Govert Bidloo uit 1728. De illustraties zijn van de hand van Gérard de Lairesse. De eerste druk dateert van 1690.

redactionele ingrepen

In het origineel staan ccolades verspreid over meerdere regels, deze kunnen in deze digitale versie niet weergegeven worden. Daarom wordt de accolade hier, met bijbehorende tekst, op iedere regel herhaald.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (*1v, *2v, 4, 5, 10, 11, 16, 17, 22, 23, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 50, 54, 55, 60, 64, 65, 70, 71, 76, 80, 81, 86, 87, 96, 100, 101, 106, 107, 112, 113, 118, 119, 124, 125, 130, 131, 136, 137, 142, 143, 148, 149, 154, 155, 160, 164, 172, 173, 178, 179, 184, 185, 190, 191, 196, 200, 204, 205, 210, 211, 215, 220, 221, 226, 227, 232, 233, 238, 239, 248, 249, 254, 255, 260, 261, 266, 270, 271, 276, 277, 281, 286, 290, 291, 296, 297, 302, 303, 308, 309, 314, 315, 320, 321, 326) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

[fol. *2r]

ONTLEDING

DES

MENSCHELYKEN

LICHAAMS,

Gedaan en beschreeven door

GOVARD BIDLOO,

Geneesheer en Hoogvoorleezer in de Ontleding- en Heelkunst binnen s'Graavenhaage; en naderhand Hoogleeraar in de Ontleed- en Heelkonst in de Academie tot Leyden.

Uitgebeeld, naar het leeven, In Honderd en vyf Aftekeningen,

Door de Heer

GERARD DE LAIRESSE.

T' UTRECHT,

By JACOB van POOLSUM, Boekverkooper.

M. DCC. XXVIII.

[pagina *6r]

Aanwyzing der aftekeningen, deelen en zaaken, In de zelve vertoond.

In het Eerste Gedeelte van het Werk, voornaamelyk van het hoofd handelende, verbeeld de

1.	Aftekening een naakt Mannenbeeld van vooren.
2.	Een Vrouwebeeld, op de zelve wys gesteld.
3.	Het zelve Lichaam, van achteren aan te zien.
4.	De Opperhuid, het Vel, Hair, Vet en het algemeene lichaam bekleedende Vlies.
5.	De in- en uitwendige Bekleedzelen van het Hoofd, welke verder ontdekt en naargespoord werden, volgens hunne gleuven, zaamenhangingen en verscheide benaamingen, in
6.	en 7.
8.	Vertoond, gelyk in de twee voorgaande begonnen was, het verdere van de Bekleedzelen, gelyk ook het Brein, uit het Bekkeneel genoomen en van zommige vliezen ontdaan, nevens eenige gedroogde deelen.
9.	Handeld van het Brein, de Zenuwen, daar uit voortkoomende en den grond van het Bekkeneel, wanneer'er het Brein uitgenoomen is.
10.	Vertoond het geheele Brein te gelyk met het Rugmerg; verder verscheidene onderzoekingen van Zenuwen en deelen des Breins, mitsga ders der zelver zaamenstel.
11.	Doed het Oog op meenigerhande wyzen, zoo uitals inwendig, zien.
12.	Vertoond het Aangezicht en voornaamelyk de Spieren van het Oor, de Neus en Wangen; als ook de Quylvaten.
13.	Beeld de uiterlyke deelen van de Neus, den Tong, des zelfs bezondere deelen, het Tandvleesch en andere deelen, in den mond gelegen, af.
14.	Doed een nader uitbeelding van den Tong en deelen, vooraf stuksgewys vertoond.
15.	Vertoond eenige aftekeningen van het Tonggebeente, als ook van den ondersten Kaak.
16.	} Verbeelden de Spieren van den Hals en des zelfs aangevoegde deelen.
17.	} Verbeelden de Spieren van den Hals en des zelfs aangevoegde deelen.
18.	} Verbeelden de Spieren van den Hals en des zelfs aangevoegde deelen.

De eerste Aftekening van het Tweede Gedeelte, den Borst begrypende, vertoond,

19.	De Borsten, ten deelen van huid ontbloot.
20.	Eenige Spieren van de Borst.
21.	Den geopenden Borst en gelegenheid der ingewanden in den zelven.
22.	De ontleding des Herts.
23.	Het gestel en de takswyze verdeeling der Bloedvaten; als mede een onderzoek, op verscheide wyze en door veele ervaaringen gedaan, op- en van het gestel des bloeds.
24.	De Long, Strottenhoofd en des zelfs Spieren.
25.	Het zaamenstel van de Long en des zelfs Pyp, als ook eenige deelen om- en by de zelve gelegen.
26.	Den Borst, na het uitneemen der ingewanden; de Spieren der Ribben en des Middenrifs.
27.	} De aftekeningen der Spieren van het Schouderblad, des Rugs en der Lendenen.
28.	} De aftekeningen der Spieren van het Schouderblad, des Rugs en der Lendenen.
29.	} De aftekeningen der Spieren van het Schouderblad, des Rugs en der Lendenen.
30.	} De aftekeningen der Spieren van het Schouderblad, des Rugs en der Lendenen.

In het Derde Gedeelte deezes Werks, spreekende van den Buik, werden in de eerste, toch volgens het getal, in de eenendertigste, aftekening, vertoond,

31.	Eenige Spieren van den Buik.
32.	De verdere, met den by gevoegden Pens, of Darmzak
33.	De van buiten aan te ziene gelegenheid des Nets en ingewanden, in den Buik geplaatst.
34.	Des Nets, als ook des Maagpyps bezondere zaamenstel, de Maag en des zelfs
35.	Aangehechte deelen en in- en uitgang, of monden.
36.	Den eersten der Darmen, het Klierbed en de Milt, op verscheidene wyzen en door bezondere bereydingen, onderzocht.
37.	} Den Lever en des zelfs aangehechte deelen.
38.	} Den Lever en des zelfs aangehechte deelen.
39.	De Darmen en der zelver onderscheiden.
40.	De Darmen, met de Melkvaten en Geylbuizen.
41.	De Nieren en vaten van de Ballen, ook eenige andere deelen, in hun gewoone stand.
42.	De Nieren, met hun aanhangende deelen, uit het lichaam genoomen.
43.	Een bezondere ontdekking der Nieren.
44.	De Waterblaas en Pisleyders.
45.	}De mannelyke Ballen.
46.	}De mannelyke Ballen.
47.	De Zaadblaazen, Klierachtig lichaam, de Roede en Aars.
48.	De verdere deelen van de Roede, als ook de zenuwachtige lichaamen en andere zaaken.
49.	De Vrouwelyke deelen, zoo de zelve, met hun byvoegzelen, in den Buik gelegen zyn.
50.	De Schaam- en byleggende deelen.
51.	De Lyfmoeder Eyerbedden en verdere hier aangehechte deelen.
52.	Hoe zich de Buik, wanneer'er de ingewanden uitgenoomen zyn, vertoond.

[pagina *6v]

Het Vierde Gedeelte Behelst de vertoogen van de bezwangerde Lyfmoeder, Vrucht en des zelfs aangehechte deelen. De eerste Aftekening dan doed zien

53.	Een Lyfmoeder, niet lang na het bezwangeren uit het lichaam genoomen, wiens Bloedvaten met wasch zyn opgevuld.
54.	De geopende Buik van een Vrouw, boven de zeven maanden zwanger.
55.	De geopende Lyfmoeder.
56.	De Vrucht, de Nageboorte ter zyden geleid zynde, door de vliezen en omkleedingen doorschynende.
57.	Den aanwasch, of groey des Vruchts, van het Ey af, tot de volle dragt en verlossing toe.
58.	De Nageboorte en Vliezen, welke de Vrucht omwinden.
59.	Een nader vertoog van de Navelstreng, (het welk ook in 60 en 61 gezien werd) verder mede der Vliezen.
60.	De Nageboorte, van de zyde naar het Kind toe, getekend.
61.	De noch noodige ontleding der voorgenoemde deelen.
62.	Begind het vertoog der Navelvaten in een Vrucht, zeven maanden gedragen.
63.	Doorzoekt des Vruchts inwendige deelen.

In het Vyfde Gedeelte werden, na een voorgaande bezondere beschryving eenes Spiers, vertoond de Spieren der Ledemaaten en eerstelyk in de

64.	Eenige van den Arm, inwendig onder de huid gelegen.
65.	Des Schouders en
66.	Elboogs Spieren.
67.	Eenige Spieren van den Onderarm, als ook des Hands en der Vingeren.
68.	De verdere der Vingeren, te weeten, welke inwendig geplaatst zyn.
69.	Het uitwendig aanzien des Arms.
70.	Der Vingeren Uitstrekkers, als ook verscheidene van den duim, voorste- en laatste Vinger, verder te zien in
71.	} De Spieren welke tot den Dye behooren, of gevoegd werden.
72.	} De Spieren welke tot den Dye behooren, of gevoegd werden.
73.	} De Spieren welke tot den Dye behooren, of gevoegd werden.
74.	} De Spieren welke tot den Dye behooren, of gevoegd werden.
75.	} Deeze beelden de Scheenspieren en der zelver Beenderen, aan welke zy gehecht zyn, op verscheide wyzen van een geleid, uit.
76.	} Deeze beelden de Scheenspieren en der zelver Beenderen, aan welke zy gehecht zyn, op verscheide wyzen van een geleid, uit.
77.	} Deeze beelden de Scheenspieren en der zelver Beenderen, aan welke zy gehecht zyn, op verscheide wyzen van een geleid, uit.
78.	} Deeze beelden de Scheenspieren en der zelver Beenderen, aan welke zy gehecht zyn, op verscheide wyzen van een geleid, uit.
79.	} Deeze beelden de Scheenspieren en der zelver Beenderen, aan welke zy gehecht zyn, op verscheide wyzen van een geleid, uit.
80.	Het aanzien des Beens van vooren, zynde van de huid ontbloot.
81.	Eenige Spieren deezes deels, uitwendig gelegen en ten deele van elkander gescheiden.
82.	De zaamenhanging en gelegenheid der Spieren des Scheens, grooten Teens, Voets en andere.
83.	De Spieren van de zelve deelen, achterwaards geplaatst, zynde de huid ter zyden gelegd.
84.	De voorgaande ten deele nochmaal, als ook die, welke aan het Kuitgebeente gehecht zyn.
85.	De verdere Spieren van den Voet en
86.	der Teenen.

Het Zesde Gedeelte deezes Ontledings vertoond de Beenderen en bezonderlyk de

87.	Aftekening, een Geraamte van vooren,
88.	van achteren en ter zyden aan te zien.
89.	Eenige Beenderen des Hoofds.
90.	Des Hoofds, als ook Gehoorsbeenderen, van elkander geleid en wederzyds te zien.
91.	Het afgezaagde Bekkeneel van buiten en binnen.
92.	Het Bovenkaakgebeente en Tanden.
93.	Het wederzydsche aanzien der Wervelbeenderen,
94.	ook alzoo der Ribben.
95.	Het Schouderblads- Borst- en Sleutelgebeente,
96.	dat van den Schouder en Elboog.
97.	De Beenderen des Hands en die, welke men Zaadbeenderen noemd.
98.	Het Heyliggebeente en
99.	het Naamlooze; verder ziet men in de
100.	den aanwas der Beenderen van de Vrucht.
101.	Het Geraamte van een Vrucht, omtrent voldragen, van vooren en
102.	van achteren aan te zien.
103.	De Beenderen van de Dye en Knie.
104.	} Vertoonen de Beenderen des Beens, versta Scheens, Kuits en des Voets, als ook de Nagelen.
105.	} Vertoonen de Beenderen des Beens, versta Scheens, Kuits en des Voets, als ook de Nagelen.

Vorige Volgende