De duinen gillen mee!
(1997)–Willem van den Berg, Hanna Stouten–
Auteursrechtelijk beschermdWillem Bilderdijk
| |
[pagina 48]
| |
de lieve hartjes storten tranen
maar gaan hun gang.
Zegt alle boosheid van de mannen,
zoveel gij wilt;
hen uit een meisjeshart te bannen
is vlijt verspild.
De liefjes weten 't in den stille;
en, stil of luid,
het gaat u allen als Sibille:
men lacht u uit.
Sibille was de vrome tante
van Margareet:
een statige collegiante
in 't weeuwenkleed.
Het mutsje stond haar zeer bescheiden;
maar als zij keef
dan wisten drommel, nicht, en meiden
niet waar men bleef.
Margareta had pas zestien jaren,
was schoon en teer,
haar gitbruin oog en zwarte haren
beloofden meer.
Haar warme lonk bij gloeiende wangen
deed buiten dat
de jonge heertjes om haar hangen
waarheen zij trad.
Haar hart nochtans, hoe heet en woelig,
was rein en schoon,
en slechts voor Hildebrand gevoelig,
haar buurmans zoon.
| |
[pagina 49]
| |
Vaak spraken zich de twee gelieven
bij lichte maan,
in 't uur der minnaars en der dieven,
door 't venster aan.
De borst, schoon nieuw in minnehandel,
wordt ras een held,
en brengt haar menig kraakamandel
van vaders geld.
Hij koopt haar een katoenen jakje;
en, week aan week,
steekt hij zijn lege hand in 't zakje
bij d'avondpreek.
De tante, listig en doorslepen,
bemerkt het haast.
En heeft het nauwlijks half begrepen,
of vloekt en raast.
Het schaap doet nietwes naar behoren,
maar wordt verbluft;
zij heeft de zinnen gans verloren
en peinst en suft.
Indien zij naait, de draden breken
als enkel vlas:
in 't breien vallen al de steken
of 't kortswijl was.
De kervel wordt niet goed verlezen,
't gebak is test,
de soep schijnt voor de gal te wezen,
en zo de rest.
‘Kind!’ zegt haar tante heel koelzinnig,
‘'t Kan zo niet gaan!
| |
[pagina 50]
| |
Gij weet, mijn hart bemint u innig.
Wat schort er aan?
Gij zijt verliefd. - Nu! geen verbloemen!
Hoe heet de kwant?’
‘Och, tante! Zo ik hem moet noemen,
't Is Hildebrand.’
‘Hoe!’ (riep zij aanstonds, vol van woede)
‘Is dat de zaak?
En zonder dat ik iets vermoedde!
Dat schreeuwt om wraak.
Foei, kleuter! Dus mijn huis te onteren,
gij, vuile teef!
Ik zal die stoutheid u verleren,
Zo waar ik leef!
Geen woord meer zult gij met hem spreken
van deze stond!
En (hier begon zij los te breken
met volle mond).
En hebt ge verder zulke knepen,
gij onverlaat!
De duivel zal u met zich slepen!
Maak daarop staat!’
Het arme meisje beeft van 't schrikken
en maakt een kruis;
en sluipt, maar zonder iets te kikken,
in 's buurmans huis.
Uit moedwil niet, of wederstreven,
vooral niet! Neen!
Maar om hem d'afscheidsgroet te geven
ging zij er heen.
| |
[pagina 51]
| |
Fluks ijlt ze om zich te bed te leggen
te juister tijd.
Men hoort haar de avondbede zeggen
met dubbele vlijt.
De tante komt haar slaap ontrusten
en snauwt ze aan 't oor:
‘Verslaap uw zedeloze lusten,
Gij duivelssloor!’ -
Maar, 't is geen middernacht geslagen,
en alles stil,
of huis, en bed, en kamer, wagen
van hol gegil.
Een stem schreeuwt ijslijk: ‘Margarete!
Nu moet ge mee.’ -
Bedenk, wie meest van doodsangt zweette
van onze twee!
Met gloeiende ogen, lange tanden
en wijde mond
tast daar een nachtspook langs de wanden
de kamer rond:
het stapt en klotst, tot elks ontzetting,
gelijk een paard;
en rammelt met een lange ketting;
en schudt zijn staart.
Hij kwam, met ijselijk gestommel,
waar tante sliep.
‘Ik ben, ik ben het niet, heer Drommel!’
was 'tgeen zij riep.
‘Ik bid u, ga een weinig verder!
daar slaapt mijn nicht.’ -
| |
[pagina 52]
| |
De duivel gaat en klotst nog harder,
en grijpt het wicht.
Het meisje, siddrend als een rietje,
schuilt vruchtloos weg.
Geen deken helpt het arme Grietje,
geen overleg.
De duivel vat haar in zijn klauwen
en sleept ze voort:
men hoort op straat de katten mauwen;
van haar, geen woord.
Fluks springt hij, met zijn prooi in de armen,
wie weet waar heen!
De tante jammert uit erbarmen
maar hij verdween.
In 't eind, hij had het huis verlaten,
en alles zweeg.
Nu roept zij, maar het kan niet baten:
het bed is leeg.
Wat blijft ter wereld ooit verborgen,
hoe diep verhuld?
De ganse stad is d'eigen morgen
daarvan vervuld.
‘De duivel’ (zegt men) ‘is gekomen
bij vrouw Sibil,
en heeft de kwezel meegenomen
met boek en bril.’
Maar spoedig bleek de rechte waarheid:
het was Margreet.
Toen gaf het een bedroefde naarheid
en ieder kreet.
| |
[pagina 53]
| |
Er waren echter jonge schonen
die riepen ras:
‘Men zag wel aan haar rode konen
wat soort ze was.’
Sibil blijft in gedachten steken
om 'tgeen zij dee.
‘De duivel voert op 't eerste spreken
mijn nichtje mee.
Zij werd hem nauwlijks nog gegeven,
of is zijn roof!
Maar toen mijn man nog was in 't leven,
toen was hij doof!’
Dus peinst en mijmert ze alle dagen
haar haren grauw,
en is, in 't naar de duivel jagen
niet meer zo gauw.
Zij noemt de satan boos en grillig
en vuil en wreed!
Voor die hem roepen, niet gewillig,
dan tot hun leed!
Zo brengt zij veertig lange weken
al mijmrend om:
verliest de smaak van kwaad te spreken,
en wordt schier stom.
Zij laat de ganse wereld drijven
en elk in rust;
en somtijds op de meid te kijven,
blijft al haar lust.
Nu komt een heertje haar begroeten,
een vreemde haan!
| |
[pagina 54]
| |
Die buigt zich statig tot de voeten
en spreekt haar aan:
‘Mevrouw! 't is thans niet op uw vloeken
dat gij mij ziet.
Maar 'k wou u graag tot peet verzoeken:
ontzeg het niet!’
‘Hoe!’ (zegt ze) ‘hoe! Wat wil dat zeggen?
Wat vreemdigheen!’
‘Mevrouw! indien ik 't uit moet leggen,
ik ben tevreen.
Maar 'k bid, bereid u eerst een beetje,
licht dat ge ontroert!
Ik ben - de duivel, die - Margreetje
heeft weggevoerd.
Zij heeft mij hart en hand geschonken,
en thans een kind;
maar daar men paardenhoef noch bonken,
noch staart aan vindt.
Lang hebt gij om uw nicht geleden,
en zonder hoop:
thans wordt gij tot het feest gebeden
van 's jongskens doop.’
't Verrassend vreemde van de ontmoeting
en 't blij bericht
geeft aan de schaking weer verzoeting,
daar 't toch zo ligt.
Zij meesmuilt, legt de handen samen,
en scheidt ze weer:
‘Daar is’ (dus zegt zij) ‘noch betamen,
noch Godsvrucht meer!
| |
[pagina 55]
| |
Maar echter, 't heeft zo moeten wezen,
dat zie ik klaar.
De hemel zij daar voor geprezen,
dat ik 't ervaar.
Eerst had ge mij haast beet gekregen
in plaats van haar:
O! had ik toen maar stil gezwegen!
ik, malle Saar!’
Nu wist men 't, dat er niets aan faalde,
door 't ganse land:
de duivel, die Margrietje haalde,
was Hildebrand!
‘Ja, morgen zal men 't kleintje dopen!
Sibil is peet!’
En alles kwam te samen lopen
van wijd en breed.
De sekse hoorde dit vertellen
en lachte er om!
Maar sommigen met heimlijk kwellen
en bleven stom.
Eén enkle slechts riep zonder smalen,
met gulle mond:
‘Och! kwam mij ook zo'n duivel halen!
ik ging terstond.’
|
|