Gezangen mijner jeugd

6. Mijn lier (8) ^6. aant.

'k Speelde in schaêuw der olmenbladen, ¹

op mijn Lier, een vrolijk lied,

Doch ik zag het minnegoodje, ³

bij mij in de struiken, niet.

6. Mijn lier. Anakreontisch naar vorm en inhoud; geschreven in zeventrocheïsche rijmende regels (zie bijlage III), maar later gedrukt in verzen van afwisselend vier en drie trocheeën, waarbij alleen de even regels op elkaar rijmen. De afwezigheid van strofenbouw is echter maar schijn, want na iedere vier regels ligt een diepe syntaktische grens. Aan het eind van het gedicht vinden we weer het uit nr. 2 bekende motief van de ‘weerbarstige lier’ die enkel minnespel wil laten horen.

1 Het olmenbosje is voor Bellamy wat voor Feith het dennebos is: locus amoenus bij uitstek; zie GmJ., nr. 6, vs. 1; nr. 14, vs. 13; nr. 15, vs. 9; nr. 36, vs. 18; Gez., p. 29, 48. In de emblematiek treedt de door wingerdranken omgroeide olm vaak op als zinnebeeld van trouwe verbondenheid, speciaal van de huwelijksband. Deze topos vindt zijn oorsprong bij Catullus, c. LXII; als embleem onder de titel ‘Amicitia etiam post mortem durans’ bij Alciati; ook in Basium I van Janus Secundus. Zie Peter Demetz, The Elm and the Vine: Notes toward the history of a marriage topos, in PMLA. LXXIII (1958), p. 525-532. Bij Bellamy vinden we echter nimmer die kombinatie olm-wingerd.

3 het minnegoodje: Cupido.

[p. 8]

5

Arme Dichter, is dat spelen!

 

riep de jongen schaatrend uit.

 

Koom, ik zal uw lier eens stellen,

 

want zy geeft een valsch geluid.

 

'k Gaf den knaap mijn speeltuig over.

10

't Wichtje zet zich bij mij neêr,

 

Maar deedt al mijn snaaren springen.

 

Jongen, riep ik: geef 't mij weêr!

 

Doch hij zei; ik zal 't herstellen!

 

snaaren heb ik, schoon en goed,

15

Wil ik ze op uw speeltuig spannen?...

 

ô! zij klinken eêl en zoet!

 

IJllings smeet hij de oude koorden, ¹⁷

 

vol verachting, tegen de aard.

 

En, in weinig oogenblikken,

20

hadt hij mijne lier besnaard.

 

Dichter, speel nu eens een liedje!

 

sprak hij. - 'k Nam terstond mijn lier,

 

En begon den lof der vrijheid,

 

doch mijn zang hadt kragt, noch zwier,

25

‘Wichtje, is dit mijn lier nu stellen!

 

‘zij geeft staag een' valschen toon’...

 

't Is maar, zei de looze jongen,

 

dat gij 't nog niet zijt gewoon.

 

Zij zal straks wel beter klinken; ²⁹

30

speel eens van het zoet der min;

 

Hoe ik, met mijn kleene handjes,

 

sterke mannen overwin.

 

Speel van Fillis, van de vonkjes,

 

die zij uit heur oogjes schiet; ^33-34

35

Want voor laager soort van zangen

 

schonk ik u die snaaren niet.

 

'k Deed gelijk het wichtje zeide;

 

'k zong van Fillis schoone leên.

 

En mijn snaaren - welk een wonder!

40

klonken beter dan voorheên.

17 koorden: snaren.

29 straks: weldra.

33-34 :het bekende petrarkistische motief van het vonkenschietend vrouwenoog, tevens bron van dichterlijke inspiratie; cf. nr. 1, vs. 6-7.

[p. 9]

 

Wis, mijn speeltuig heeft iets wonders!

 

iets mij onbegrijplijks in, ^41-42

 

Want het geeft geen zuivre toonen,

 

dan voor Fillis en de min.

41-42 heeft ... in: bevat.