|
| |
| |
| |
Register
| aandacht voor de natuur, zie natuur onder liefde |
| Aart, Johanna Louisa van 489 |
| abangan (boer) 231 |
| Abendanon, J.H., en zijn vrouw 400, 406, 411 |
| Ablaing van Giessenburg, R.C. d' 212 |
| Abrahamsz, Sietske 226 |
| Abreu, Antonio de 35 |
| Acaderma Naturae Curiosorum 106 |
| Achterberg, Gerrit 81 |
| achttiende eeuw 22, 38, 40, 130-153, 157; zie ook Valentijn |
| Acosta, Cristobal 112, 114-115 |
| Acquet, Hendrik d' 100 |
| Adams, Henry 265 |
| adat (Javaanse zeden en gebruiken) 234, 343; en Junghuhn 188-190; en Kartini 395-399, 402, 404, 406, 411-413 |
| ‘Adwaita’, zie Dèr Mouw, J.A. |
| Aeschylus 88, 292, 295 |
| Afrika 16, 31, 112, 129; leger 302, 306, 309; maritieme geschiedenis 27, 30-32, 36, 38-42, 56; negentiende eeuw 160, 199, 224, 227, 276; twintigste eeuw 548, 593 |
| Agee, James 442 |
| Ageng, sultan van Mataram 115 |
| Agrarians, Southern 341, 348-349, 373, 467, 521 |
| agrarische samenleving 332-334; zie ook alang-alang, plantagelandbouw, planters, specerijen |
| Agrarische wet De Waal 344 |
| Ajang (berg) 195 |
| ajong, zie jonken |
| alang-alang 180-181, 192, 195 |
| Alberts, A. 17, 280, 488, 584-602, 604; en Boon 588, 600; en Friedericy 508, 510, 588; en Junghuhn 158, 600; en Nieuwenhuys 555; stijl 587-590; en Vuyk 588, 599; en Walraven 584 |
| Albuquerque, Affonso de 35 |
| Alckmaer (eiland) 110 |
| alcohol 53, 59, 309-310, 582 |
| Alexander de Grote 294-295 |
| Alfoeren 148, 464, 468 |
| Algerije 161, 199, 227 |
| Alima (baboe van Du Perron) 356, 421 |
| Alkmaar 70 |
| Allahabad 301, 325 |
| aloes (verfijnd en beschaafd) 188, 231, 494, 529 |
| Alpers, Svetlana 125 |
| alpinisme, zie bergen |
| Alter, Robert 432, 441, 453 |
| Alting, familie 129, 350 |
| Amazone 163, 167 |
| Ambelau 459, 464 |
| Ambon: maritieme geschiedenis 35, 37-38, 40, 43, 70; aardbeving (1674) 96, 99, 105; achttiende eeuw (Valentijn) 130-134, 136-137, 139-146 passim, 148-150, 152-153; negentiende eeuw 212, 220, 229; leger 305-309; twintigste eeuw: Dermoût 477, 486, 489-490, 496, 501; Vuyk 459, 461-462; zie ook Rumphius |
| ambtenaren, zie bureaucratie |
| amokmakerij 376, 506 |
| Amsterdam: algemene geschiedenis 30; maritieme geschiedenis 36-37, 41; zestiende eeuw 51, 55-56, 60-62, 65, 70, 75-76; zeventiende eeuw 93, 99-102, 108, 111, 116-117, 120; achttiende eeuw 133, 141; negentiende eeuw 214, 226, 366; twintigste eeuw 158, 504, 514, 517, 543, 556 |
| analfabetisme 384 |
| anarchisme 323-324 |
| anciënniteit bij de voc 39 |
| anders-zijn van de vrouw 402-410 |
| androgynie 270 |
| anekdotisch proza, zie Valentijn, François |
| |
| |
| angst en bangheid 263, 271, 285, 389-390 |
| Anson, George 44 |
| Antillen 16, 129 |
| Antongilbaai (voorheen Dantagilbaai) 58, 66 |
| antropologie, zie etnologie |
| Anwar, Chairil 544 |
| Arabisch (taal): zeventiende eeuw 96, 107, 114; achttiende eeuw 141-142, 150; negentiende eeuw 222; twintigste eeuw 512; zie ook islam en Arabieren |
| arbeid, gedwongen, zie cultuurstelsel, slavernij |
| Ardjasari (plantage) 351 |
| Arendt, Hannah 18, 85-86, 234 |
| Arianus 112 |
| aristocratie en elitebewustzijn 18, 417-421, 424, 448, 504-506, 604-605; bourgeois 368; en Couperus 264, 266-269; zie ook duel, planters |
| aristomilitaire kaste 17, 220-227; zie ook duel |
| Aristoteles 102, 168 |
| Arnhem 490 |
| Arnold, Matthew 471 |
| Ascension 133 |
| astrologie 105, 533 |
| astronomie en sterrenhemel 69-70; maan 450, 452, 533 |
| Atjeh: algemene geschiedenis 20, 22; zestiende eeuw 60-61, 70-72; negentiende en twintigste eeuw 22, 218, 314; Atjeh-oorlog (1873-1904) 214, 306-308, 316-317, 376 |
| Atlantis 593, 603 |
| Atlantische Oceaan 30, 41, 119 |
| Attische (ingehouden) stijl 82, 90, 277, 539, 588 |
| Auden, Wystan Hugh 81, 83, 593, 596 |
| Audubon, John James 163 |
| Auerbach, Erich 82, 260, 471, 589 |
| authenticiteit, zie realiteit en realisme |
| autobiografieën 16-17; zestiende eeuw 71, 86; negentiende eeuw 269, Cohen en leger 316-317, Dekker, 248-249, 252-253; twintigste eeuw, Alberts 584, 587, Dermoût 477-479, 487, Du Perron 436, 439, 441, Nieuwenhuys 547-550, Vuyk 454, 468, 473, Walraven 569, 580 |
| avontuur 17, 567, 605; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 345, 381; en Bakhtin 247-248; en beweging 83-84, 87, 455-459, 476; en Cohen 321; en Couperus 272; en Dekker 241, 253; en maritieme geschiedenis 83-90; tekort aan 520-521; en Vuyk 455-459, 462, 464-468, 470, 474-476; zie ook reizen en vervoer |
| ayah, zie kindermeisjes |
| Aziatische (bloemrijke) stijl 82, 277-278 |
| Azoren (of Vlaamse Eilanden) 31, 36 |
| Azteken 135, 460-461 |
| |
| baboe, zie kindermeisjes |
| Bachelard, Gaston 487, 492 |
| Bachofen, J.J. 293 |
| Bacon, Francis 82 |
| badak, zie neushoorn |
| Bagelen 219, 345 |
| bajonetten 645 |
| Bakhtin, Michail Michajlovitsj 15, 438-439; en avontuur 89, 242; en Dermoût 491; dialogisch/polyfoon proza 121, 242-250; en Dostojevski 89, 241, 246, 248, 253, 439; gevoel voor geschiedenis 449-450; en skaz 246, 256, 269, 516; en verborgen polemiek 299 |
| Balekambang (Zandbaai) 420, 426 |
| Bali 20; zestiende eeuw 51, 64, 66, 80; zeventiende eeuw 110, 118; achttiende eeuw 133; negentiende eeuw 224, 307, 311, 333, 385; twintigste eeuw 587; Balinees (taal) 71, 311 |
| Balikpapan 603 |
| Baltische landen 33 |
| Banda-eilanden: zestiende eeuw 35, 62, 70; zeventiende eeuw 95-96, 102, 118; achttiende eeuw 133-134, 137-138; twintigste eeuw 422 |
| Bandazee 20, 455, 471, 504 |
| Bandoeng: negentiende eeuw 167, 192, 351, 377; twintigste eeuw 422, 508, 515, 521, 543, 580-581, 586 |
| bangheid, zie angst |
| Banjoewangi 346, 570 |
| Banka 176 |
| Bantam 130, 229, 530, 553; maritieme geschiedenis 54-56, 60, 63-64, 66, 70 |
| Barentsz., Willem 79 |
| Barthes, Roland 483, 560 |
| Bartram, William 196 |
| Bastian, A. 428 |
| Bataklanden en Bataks 271, 650; Junghuhn 159, 162, 168-169, 171, 176, 191-192, 194 |
| Batavia (tegenwoording Jakarta/Djakarta): algemene geschiedenis 21, 24; maritieme geschiedenis 36, 38-39, 41-42, 44; zestiende eeuw 62, 76, 78; zeventiende eeuw 93-95, 97, 100, 107-111, 115; achttiende eeuw
|
| |
| |
|
(Valentijn) 130-135, 137-142 passim, 147-150; negentiende eeuw 172, 212-213, 216, 219, 401: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 333-337, 340, 350, 354 369, 380, 382-384, Couperus 262-264, 271, 297-299, leger 304, 308; twintigste eeuw 580, Boon 514-515, 523, 527-529, Du Perron 417, 422, 427-429, 441, 449, Friedericy 504, 510, Nieuwenhuys 542, 545, 561-563, Vuyk 454, 464, 474 |
| Batjan 132 |
| Batoeboi 463 |
| Batoel (berg) 176 |
| Batut, Elisa Germaine (later Cohen) 323 |
| Baud, Elizabeth, zie Couperus, Elizabeth |
| Baud, J.C. 282 |
| Baudelaire, Charles 615, 258, 329, 576; en decadentie 266; en tegengestelde principes 296; en fotografie 563, 684; en zelfontleding 225 |
| Bauhinus, Gaspard 112 |
| bb, zie bureaucratie |
| Beckett, Samuel 589-590 |
| bedienden, verhoudingen met 354-356; zie ook. huishoudsters, inheemse bevolking, kindermeisjes |
| Bédier de Prairie, Clementine (later Couperus) 418 |
| Bédier de Prairie, Marie Mina Madeline, zie Polanen Petel, Marie Mina Madeline van |
| beelden, zie vergelijkingen en metaforen |
| beer 208, 536 |
| begraafplaatsen, zie onder China |
| België en Belgen: zeventiende eeuw 114; negentiende eeuw 161, 214, 229, leger 301-302, 316, 320, 323, 329; twintigste eeuw (Du Perron) 420, 423, 426, 441, 450-451 |
| Belloc, Hilaire 492 |
| Bengalen 63; Bengali (taal) 355 |
| Benjamin, Walter 560, 564, 604 |
| Berg, J.H. van den 619 |
| bergen 163, 456, 563, 600; en Junghuhn 171, 176, 191-195, 202, 205-211, 632; zie ook vulkanen |
| Berger, John 560, 565 |
| Bergson, Henri 437 |
| beriberi 306, 308, 314 |
| beschaving: gebrek aan, zie kasar; Junghuhns haat tegen 179-183, 185-186, 189-191; verfijning, zie aloes |
| bestek, gegist 43 |
| Betawie (Boons fictionele stad) 518-540 passim |
| bevrijdende aard van het avontuur 86 |
| bewapende schepen 29-31, 37, 39 |
| beweging: en avontuur 83-86, 455-459, 670; gebrek aan, zie onbeweeglijkheid; werkwoorden van 177 |
| bewegingloosheid, zie onbeweeglijkheid |
| Bicker, Laurens 61 |
| Bickmore, Albert S. 120, 675 |
| Binnenlands Bestuur, zie bureaucratie |
| biofilie, zie natuur onder liefde |
| Bismarck, Otto von 374 |
| Blanco, Kaap 593 |
| blanken en zwarten, relatie tussen, zie interraciale verhoudingen onder ras |
| Bleeker, Pieter 315 |
| blindheid van Rumphius 97-100, 105, 120, 158, 618 |
| Bloem, Marion 352 |
| Blok, Maurice 316 |
| Bloom, Harold 432-433 |
| Blume, Carl Ludwig 122 |
| Blunt, Wilfrid Scawen 224, 634 |
| boeaja, zie krokodil |
| boeddhisme 33, 72, 573; en Dermoût 478, 480-484, 493, 676 |
| Boeginezen 503-506, 510-511 |
| boeren, zie abangan, inheemse bevolking |
| Boerhaave, Hermanus 124 |
| Boeroe 133; Vuyks leven op 455-456, 458, 462, 464-469, 475 |
| Bogor, zie Buitenzorg |
| Bombay 35, 356 |
| bomen, zie bossen |
| Bone, Golf van 503-505, 507, 511-512 |
| Boninghen, Gerrit van 53 |
| Bonpland, Aimé 163 |
| Bontekoe, Willem Ysbrantsz. 521; en Coen 77-78; leven op zee 43, 45, 48, 76; populariteit van reisverhalen 75, 79 |
| Bontius, Jacob 107, 112, 115 |
| Boon, Cor (vader van Jan) 513, 541, 543 |
| Boon, Fela (geb. Robinson, moeder van Jan) 513 |
| Boon, Jan J.Th. 513-542, 600, 604; en Alberts 588, 600; en Bakhtin 515-516; en Cohen 513; en Daum 513, 537; en Dermoût 540; en Dumas 382; en Faulkner 515-516, 520, 522, 524, 534, 536; en Indo-samenleving 376; en journalistiek 393, 514-515; en Junghuhn 567; en Nieuwenhuys 513-514, 520, 531, 541-545, 551; en petjo 245; en Du Perron 519-525; en Rumphius 539; stijl 81, 515-517, 538-540; en
|
| |
| |
|
Valentijn 517; en verhoudingen tussen Europeanen en Aziaten 364-365, 554, 605; en verval 551-552; en Vuyk 521, 523, 529, 539; en Walraven 513-515 |
| Boon, Lilian (geb. Ducelle, derde vrouw van Jan) 514 |
| Borel, Henri 392-393, 405 |
| Borneo (tegenwoordig Kalimantan); algemene geschiedenis 20, 23; zeventiende eeuw 118; achttiende eeuw 133; negentiende eeuw 316, 418; twintigste eeuw 458, 474, 521, 603 |
| Boroboedoer 563, 573 |
| Bors, Livinus 436 |
| Bosboom-Toussaint, A.L.G. 379 |
| Bosch, Johannes van den 157, 214 |
| Bosscha, Constance (later Kerkhoven) 351 |
| Bosscha, J. 351 |
| Bosscha, K.A.R. 351 |
| bossen: en Junghuhn 171, 174, 176, 178-179, 181-186, 205-207; macht van 597-600, 686-687; vernietiging van 179, 185-189; vijandigheid van 158, 456, 462, 598 |
| botanie 22, 36, 67, 92-126, 163, 283, 642; zie ook Jager, |
| Both, Pieter 93, 133 |
| bovennatuurlijke, occulte en magische, het: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 358; en Couperus 282-285, 291, 643; en Rumphius 105; en Valentijn 145; en Vuyk 461; zie ook poesaka |
| Braak, Menno ter 321, 324, 392, 426 |
| brahmanen/brahmanisme 107, 192, 673 |
| Brando, Marlon 526, 527 |
| Brandt, Willem 430 |
| bravade, zie machismo |
| Brazilië 16, 51, 129, 466, 602 |
| Bredero, Gerbrand Adriaensz. 81 |
| breedte, noorder/zuider- 43 |
| Breitner, G.H. 684 |
| Brest van Kempen, Carel Pieter 219, 231 |
| ‘Breton de Nijs, E.’, zie Nieuwenhuys, Rob |
| brieven 256; epistolaire autobiografie 580; zie ook Kartini |
| Brom, Gerard 148, 337, 383, 389, 392, 556-559 |
| Bromo (vulkaan) 192 |
| Brooke, Rajah 224 |
| Brouwer, Aldert 488 |
| Brouwers, Jeroen 491, 603-604, 606, 686 |
| Brown, Robert 670 |
| Browning, Robert 81 |
| Bruggen, Carry van 393 |
| Bryant, William Cullen 198, 210 |
| Buck, Pearl 574 |
| Buitenzorg (tegenwoordig Bogor) 262, 344, 350, 420, 494 |
| Bulhof, Francis 437, 439, 442 |
| bureaucratie en ambtenaren 18, 22, 95, 467, 588, 605; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 342-345, 348, 350; en Dekker 212-213 |
| Burk, John Daly 375 |
| Burke, Edmund 229 |
| Burman, Johannes (Burmannus, Johannes) 101, 121 |
| Burton, Richard 224 |
| Burton, Robert 80 |
| Bush, Douglas 80 |
| Busken Huet, Conrad 142-143, 341 |
| Buysse, Cyriel 280 |
| Byron, George 81, 225, 238, 434 |
| |
| Cable, George Washington 338, 420, 651; en duel 374; en inheemse gebruiken 358; en rassenvermenging 334, 362 |
| Cabral, Pedro 31 |
| Caerden, Paulus van 61 |
| Caesarius, Johannes 117 |
| Cain, James M. 543 |
| Calcutta 44 |
| Caldwell, Erskine 372, 517 |
| Calicoet (India) 32 |
| Calvin, John 72, 424, 432, 567 |
| Cambodja 133, 256 |
| Camões, Luís Vaz de 94, 114 |
| Campbell, Mary B. 90 |
| Camphuys, Johannes 18, 107; en Batavia 107; en Rumphius 100, 108, 110, 119; en Valentijn 147 |
| Camus, Albert 199, 331 |
| Canada 568, 576 |
| Canarische Eilanden 30 |
| Canetti, Elias 510 |
| Capote, Truman 442 |
| Caribisch gebied, zie Midden-Amerika |
| Caribische indianen 112 |
| Carnegie, Andrew 568 |
| Carroll, Lewis 543, 554, 592 |
| cartografie, zie kaarten, zee- |
| Casas, Bartolomé de las 112, 402 |
| Cash, W.J. 332; en analfabetisme 384; en hedonisme 366-367, 372, 383; en interpretatie 342, 394; en interraciale verhoudingen 353- |
| |
| |
| 354; en paternalisme van het Zuiden 368; en rassenvermenging 362; en Vuyk 341-342; en wildcat-financiering 347; en ‘wildheids-ideaal’ 370, 372-373; en zuidelijke retoriek 387 |
| Cavendish, Thomas 31, 62 |
| Celebes (tegenwoordig Sulawesi): algemene geschiedenis 20-23; zestiende eeuw 44; zeventiende eeuw 92, 95, 108; achttiende eeuw 133; negentiende eeuw 212, 219-220, 224, 229, 232, 333, 650, leger 305-307; twintigste eeuw (Friedericy) 503-512 |
| censuur 51, 67, 393 |
| Ceram en Ceramzee 20, 95, 133, 501 |
| Cervantes, Miguel de 443 |
| Ceylon (tegenwoordig Sri Lanka) 16, 72; zeventiende eeuw 116; achttiende eeuw 129, 133; negentiende eeuw 182, 361, 364, 659 |
| Chamisso, Adelbert von 161 |
| Chandler, Raymond 517 |
| Chaplin, Charlie 569 |
| Chaplin, Mary 354 |
| Chaplin, Thomas 345, 371, 426 |
| Charnay, Désiré 684 |
| Chastelein, Cornelis 110-111 |
| Chateaubriand, François René 196-198, 407, 440 |
| Chaucer, Geoffrey 81, 150 |
| Chêng Ho (Zheng He) 27 |
| Cheribon 395 |
| Chesnut, Mary 338 |
| Chimborazo (berg) 163, 166 |
| China en Chinezen: algemene geschiedenis 21; maritieme geschiedenis 27, 33; zestiende eeuw 63, 66, 77-79; zeventiende eeuw 99, 115; achttiende eeuw 133; negentiende eeuw 210, vergelijking met Amerikaanse Zuiden 331-333, 347, 367, Couperus 276, 280-281; twintigste eeuw (Du Perron) 420, 422; begraafplaatsen en dood: en Boon 530-531, 533-534, 535, 538; taal 102, 515; en Walraven 576-578, 583 |
| cholera 114, 306 |
| Chopin, Kate 382 |
| christendom: en Dermoût 478, 676; haat tegen 160; zie ook katholieken, protestanten |
| Christie, J.W. 332 |
| cinchona, zie kinine en kinabomen |
| Claesz., Cornelis 75 |
| Cleintuar, G.L. 538 |
| Clendinnen, Inga 460 |
| clichés 157, 176 |
| Clive, Robert 222, 224 |
| Cloon, Dirk van 336 |
| Clusius, Carolus 102, 114-115, 121, 151 |
| Cochin 115-116 |
| Coen, Jan Pietersz. 18, 70, 436; en Batavia 36, 76; als bewindsman 77-78; en Bontekoe 77-78; als imperiumbouwer 62 |
| Cohen, Alexander 300-330, 430, 575; en Alberts 588; en Boon 513; en koloniaal leger 513; en Couperus 318; en Daum 331, 380, 393; en Dekker 315, 319, 322-325, 327, 329; en Du Perron 316, 318, 430; en journalistiek 320-326, 393; en Junghuhn 315; en Nieuwenhuys 558; en oppositie 430; en Rumphius 315; en Scott 379; stijl 322, 327 |
| Cohen, Elisa Germaine (geb. Batut, vrouw van Alexander) 323 |
| Cohen Jzoon, Aron Heiman (vader van Alexander) 317-320, 326 |
| Coleridge, Samuel Taylor 80, 196, 208 |
| colon, het Franse begrip 343-345 |
| Columbus, Christophorus 31, 61, 88, 112 |
| Colvin, Sidney 469 |
| concentratiekampen, zie kampen |
| Conrad, Joseph 223, 600; en avontuur 84-85, 380; en duel 377; fictie als reddingswerk 607; en romantiek 469 |
| Constant, Benjamin 440, 668 |
| Constantinopel 63 |
| Cook, James 42, 6, 593 |
| Cooper, James Fenimoore 169, 180, 186-187, 463 |
| Cops, Jacob 98, 618 |
| Coromandel 133, 141-142 |
| corruptie en fraude 129; Javaanse houding tegenover 232-234; zie ook nepotisme, plagiaat, winst/hebzucht |
| Cortés, Hernán 404 |
| Coster, Dirk 427, 433, 438-439 |
| Couperus, Abraham (overgrootvader van Louis) 261-262 |
| Couperus, Catharina Geertruida (geb. Reynst, moeder van Louis) 262-263, 270 |
| Couperus, Catharina Johanna (geb. Koek, overgrootmoeder van Louis) 262 |
| Couperus, Clementine (geb. Bédier de Prairie, schoonzuster van Louis) 418 |
| Couperus, Elisabeth (geb. Baud, vrouw van Couperus) 271-272, 276, 281-282, 350 |
| Couperus, John (broer van Louis) 418 |
| |
| |
| Couperus, John Ricus (vader van Louis) 262-264, 265 |
| Couperus, Louis 16, 54, 261-268, 604; en avontuur 89; en Cohen 318; en conflict en verhoudingen 352, 356, 372, 373, 494; en Daum 350, 252, 356, 371-372, 382, 394; en decadentie, fin de siècle 266, 267-268, 270-271, 273, 278, 287; en Dekker 261-262, 267, 269, 275; en Dermoût 494; en over dronkenschap 59; en Du Perron 418, 449; en dubbelhartigheid 65; en Javaanse gewoonten 54; en Junghuhn 158, 188; en Kartini 405; en Nieuwenhuys 551, 557; en magie en rituelen 105; en Rumphius 105; stijl 266-267, 277-280, 470; en tableaux vivants 383; en tropen 158; en Vuyk 470; en ‘warme beschaving’ 318 |
| Couperus, Trude (later Valette, zuster van Louis) 282 |
| Courier dit Dubekart, A.M. 224 |
| Cowley, Malcolm 375 |
| Crane, Stephen 535 |
| Crawfurd, John 118 |
| creolen 335-336 |
| creools, zie petjo |
| Criss, Sonny 639 |
| Croonenburg, Jacob 147 |
| Cuba 164 |
| cultuur, zie kunst |
| cultuurbank 347 |
| cultuurstelsel (stelsel van gedwongen productie van marktgewasssen in Java) 23, 158, 213-214 |
| Cummings, Edward Estlin 81 |
| curiosa, zie poesaka, schelpen |
| Curtius, Ernst Robert 78, 277 |
| Cuyp, Albert 130 |
| |
| Daendels, Herman Willem 23, 213, 224, 336-337, 650 |
| dagelijks leven 52; negentiende eeuw 229, 266, 385, 387; twintigste eeuw 431, 468-471, 547-548, 572-573, 580 |
| Dajaks 316 |
| Dampier, William 79 |
| Dana, Richard Henry 48 |
| dans 643, 647 |
| Dantagilbaai, zie Antongilbaai |
| Dante Alighieri 83 |
| Dapper, Olfert 112 |
| Darwin, Charles 163, 165, 196, 199, 205, 221 |
| daturabloemen 283, 642 |
| Daudet, Léon 389 |
| Daum, Bart (zoon van Paulus) 377 |
| Daum, Henrika (geb. Vink, vrouw van Paulus) 339 |
| Daum, Paulus Adrianus 188, 267, 331-394, 417, 420; en Alberts 588; en Boon 513; chronologische lijst werken 649; en Cohen 331, 380, 393; en Couperus 350, 352, 356, 371-373, 382, 394; en Dekker 352, 372, 377, 380, 384, 393; en Dermoût 355-356, 488; en dronkenschap 59; en Du Perron 356-358, 376, 377-380, 392-393, 558; en Junghuhn 331, 347, 349; en militairen 316; krant opgericht door 513; en Nieuwenhuys 338, 371, 392, 554, 558; en Walraven 575 |
| Davis, John 54, 58, 72, 79 |
| Davys, John 79, 86 |
| Dean, James 526, 528 |
| decadentie, zie onder Couperus |
| decorum, sociaal, zie onbeweeglijkheid |
| Defoe, Daniel 62, 303 |
| Dekker, Eduard Douwes (‘Multatuli’) 89-90, 212-261, 437; en avontuur 87; en autobiografie 580; en Cohen 580; en Couperus 315, 319, 322-325, 327, 329; en Daum 261, 262, 267, 269, 275; en Dermoût 352, 372, 377, 380, 384, 393; en dialogiciteit 494; en Du Perron 212-260, 437; en duel 426, 433-435, 437, 448; en excentriciteit 377; en Friedericy 225-226; en Roland Holst 507; en onmatigheid 666; en Junghuhn 372; en Kartini 212-213, 231, 259; en Napoleon 405; en Nieuwenhuys 319; en polemiek 230, 554, 555, 557; en Rumphius 575; en amokmakerij 260; en Scott 506; en sociale tegenstellingen 379; stijl 352, 493; en Valentijn 16-17, 81, 242-243, 253, 267, 269; en Walraven 568, 575, 580 |
| Dekker, Everdine Huberta Douwes (geb. Van Wijnbergen, eerste vrouw van Eduard) 220, 226, 228-229, 237, 350; huwelijk 219, 224; persoonlijke eigenschappen 215, 222; als ‘Tine’ 216, 638 |
| Dekker, Guido Douwes (achterneef van Eduard) 434 |
| Dekker, Jan Douwes (broer van Eduard) 215-216 |
| Dekker, Maria Frederika Cornelia Douwes (geb. Hamminck Schepel, tweede vrouw van Eduard) 216, 221 |
| |
| |
| Dekker, Sytske Douwes (geb. Eeltjes Klein, moeder van Eduard) 215-216 |
| dekolonisatie, zie onafhankelijkheidsbeweging |
| Deli 271, 281 |
| Demak 400 |
| Demmeni (etnoloog) 563 |
| ‘Democritus’, zie Holle, A.W. |
| Den Haag 24, 40, 101; negentiende eeuw, vergelijking met Amerikaanse Zuiden 339, 342, 354, 365-367, leger 322, Couperus 262, 264-265, 271-272, 276; twintigste eeuw 510, 514, 586 |
| Denemarken en Denen 93, 584 |
| Dépok, landgoed 110-111 |
| Dèr Mouw, J.A. (‘Adwaita’) 673 |
| Dermoût, Anna (geb. Halverhout, moeder van Maria) 488 |
| Dermoût, Isaac Johannes (man van Maria) 489-490 |
| Dermoût, Maria (geb. Ingerman) 477-502; en Alberts 588; en baboe 653; en Bakhtin 491; en Boon 540; en Couperus 494; en Daum 355-356, 488; en Dekker 494; beschrijving van de tropen 67, 158; en Du Perron 477, 488; en Friedericy 503; en interraciale verhoudingen 352, 354-356; en Junghuhn 158, 188, 494; en litotes 471; en Nieuwenhuys 488, 544; en orale oorsprong van het proza 280; stijl 471, 485-487; en Valentijn 152, 626; en Vuyk 471, 477, 486; zie ook onder Rumphius |
| Descartes, René 238 |
| desertie uit leger 313, 315 |
| determinisme 266 |
| Deutel, Jan Jansz. 78 |
| Deventer, Conrad Theodor van 215 |
| Deyssel, Lodewijk van 241, 253-254, 392 |
| dialogiciteit 121, 382, 388, 589; bij Dekker 212-260; bij Du Perron 437-439; bij Nieuwenhuys 555-556; zie ook woord (slovo) |
| Diaz, Bartholomeus 31 |
| Dickens, Charles 246, 291 |
| ‘Didi’, zie Jan J.Th. Boon |
| diëgese 192-193 |
| Diemen, Anthonie van 18 |
| Diëngplateau 170, 174, 493, 495, 674 |
| dieren 178-179; beer 208, 536; krokodil 461-464, 468, 475; wild zwijn 531, 537, 600-601; zie ook hond, jacht, neushoorn, tijger, zoölogie |
| Dignum, Jan 53 |
| Dionysus 287, 295-296 |
| Dioscurides 111 |
| Dipo Negoro 213, 433 |
| directe spraak 246 |
| directe rede 554 |
| Dirksland 567, 569, 576, 578, 583 |
| discipline 220-221 |
| djago, zie machismo |
| Djapara, zie Kartini |
| Djilolo 132 |
| Djojoadiningrat, Raden Adipati 401 |
| Djojopoespito, Soewarsih en Soewarni 430, 544 |
| Djokjakarta (Yogyakarta) 484 |
| doden: Rumphius nooit schuldig aan het doden van planten 106; voor wetenschappelijke doeleinden 170-171; onnatuurlijke dood, herdenking van 478, 480, 482-484; zie ook dood, jacht, zelfmoord, geweld, oorlogen |
| doekoen (medicijnmeester) 103 |
| Does, Frank van der 50, 56, 58-59, 64, 68-69, 79, 612 |
| Domela Nieuwenhuis, Ferdinand |
| Donne, John 81 |
| dood (doorgaans ten gevolge van ziekte) en verval 473; op zee 41, 44-45, 50, 51-54, 56; zeventiende eeuw 92, 95; negentiende eeuw (leger) 305-307, 310, 314; aanvaarding van 498; begraafplaatsen, zie onder China; en Faulkner 522, 549, 550; onbeweeglijkheid 457-459, 661; moord, zie geweld; van mannen 458, 474; en Nieuwenhuys 551-554, 560; als eninge zekerheid 539; als volmaakte vorm van decorum 661; foto's als memento mori 560-565; en zwangerschap en geboorte 145-146, 458, 460-461; zie ook ziekten, zelfmoord |
| Dordrecht 130-131, 143 |
| Dostojevski, Fjodor Michajlovitsj 257; en avontuur 89, 241-242; Bakhtin over 89, 241, 246, 248, 253, 438; en polyfoon proza 325 |
| Doughty, Charles 470 |
| Douwes Dekker, zie Dekker |
| Drake, Francis 37, 62 |
| Drakesteyn, zie Rheede tot Drakesteyn, Van |
| Drayton, Michael 74-75 |
| Dreiser, Theodore 266 |
| dronkenschap, zie alcohol |
| Drost, Aernout 379 |
| Dryden, John 130 |
| Du Perron, zie Perron |
| |
| |
| dualisme en tegengestelden 295-296, 484-485; kasar en aloes 188-191, 231, 494-495 |
| dubbelstemmige spraak 246 |
| Dubois, Eugène 315 |
| Dubois, W.E. 651 |
| Ducelle, Lilian, zie Boon, Lilian |
| duel 160, 224, 373-377, 656 |
| Duits (taal) 141; maritieme geschiedenis 36, 76; zeventiende eeuw 93, 96, 119; negentiende eeuw 166, 168, 176, 196, 255; twintigste eeuw 450 |
| Duitsland en Duitsers: maritieme geschiedenis 29, 66; zeventiende eeuw 93-94; negentiende eeuw 163, 188-189, 205, 228-229, 241, 250, 252, 367, 373, 374, leger 302, 320-321; twintigste eeuw 157, 428, zie ook Tweede Wereldoorlog; taal, zie Duits; zie ook Junghuhn, Rumphius |
| Dumas, Alexandre 319, 377, 563; en Du Perron 382, 657; kenmerken van zijn proza 381, 422; De drie musketiers 376, 380 |
| Durven, Diederik 129 |
| Duymaer van Twist, Albertus Jacobus 229 |
| dwang 342-343 |
| Dyck, Johannis van 117 |
| dysenterie 114 |
| |
| echtscheiding 361, 364 |
| ecologie 163-164, 208; zie ook natuur |
| economie 214; zie ook plantagelandbouw |
| Edam (eiland) 108, 110 |
| Eeden, Frederik van 405 |
| eenzaamheid, zie isolement |
| eenzaamheid, zie isolement |
| eer 374, 507; zie ook duel |
| Eerste Wereldoorlog 305, 322 |
| Egypte 162 |
| eigenbelang, zie winst/hebzucht |
| eilanden, betekenis van 592-597, 602, 686 |
| Elagabalus, zie Heliogabalus |
| Eliot, T.S. 478, 676, 522, 547, 602 |
| Ellington, Duke 257 |
| Ellison, Ralph 362, 513 |
| Elmo, Sint 538 |
| Elsschot, Willem 81 |
| Elzevier, Daniel en Lodewijk 116 |
| Emerson, Caryl 254 |
| Emerson, Ralph Waldo 446, 489, 492; en Humboldt 162; en natuur 197; en verdriet 501; en Thoreau 202; en tiranniek oog 169 |
| Engeland, zie Groot-Brittannië |
| Engels (taal): zestiende eeuw 36, 39, 71, 73, 75-76, 78, 80; achttiende eeuw 150; negentiende eeuw 164, 196, 235, 279, 406; twintigste eeuw 425, 467, Boon 520, 522, 525, 534, 536, 539, Dermoût 481, 487, 499; Nederlandse scheepvaartstermen in 611-612 |
| Engko (baboe in de familie Kerkhoven) 565 |
| Enkhuizen 36 |
| Erasmus, Desiderius 538 |
| ergatische modus 81 |
| erotiek, zie seksualiteit |
| Escluse, Charles de l', zie Clusius |
| espagnolisme 444, 448, 520 |
| estheticisme 267 |
| etnologie/etnografie 68-70, 110, 428, 563 |
| euraziaten, zie halfbloeden |
| Euripides 88, 295 |
| Europa en Europeanen, zie noot 3 voorafgaand aan het register; zie bij afzonderlijke landen, in het bijzonder: België, Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Portugal, Spanje |
| evolutie, zie Darwin |
| excentriciteit 224-226, 232 |
| existentialisme 252, 254; zie ook Sartre |
| Eyck, Philip van 108 |
| Eykman, Christiaan 316 |
| |
| Fabricius, Johan 316 |
| Fairbanks, Douglas 569 |
| Fairchild, David 456 |
| familie en familieroman (Freudiaans begrip): vergelijking met Amerikaanse Zuiden 350-354; Du Perron 432; Kartini 397-403, 411; Nieuwenhuys 549-551, 553, 559, 561; zie ook vaders, huizen, huwelijk, moeders, zwangerschap en geboorte |
| fantasie, zie verzinsels |
| farmacologie, zie kruidenboeken en artsenijboeken |
| fascisme; zie ook Tweede Wereldoorlog |
| Fasser, Cornelis 52 |
| Fasseur, C. 236 |
| fatalisme: astrologie 106, 533; van Couperus 266, 267, 285, 291 |
| Fatima (dochter van Mohammed) 403 |
| Faulkner, William 82, 199, 423; en Boon 515, 517, 520, 522, 524, 534, 537; en verval 522, 549, 550; en duel 375; en menselijke ontoereikendheid 370-372, 389, 392; en interraciale verhoudingen 355; en polyfoon proza
|
| |
| |
|
246; en regionalisme 515, 517; en Walraven 576; en wildheid 208-209, 210, 534, 536 |
| fauna, zie dieren |
| Feilberg, K. 563 |
| feodaal stelsel 224; zie ook aristocratie, cultuurstelsel |
| Ficalho, Conde de 94 |
| fictie, zie romans, orale literatuur |
| Fielding, Henry 254 |
| figuurlijk taalgebruik, zie vergelijkingen en metaforen |
| Filippijnen 118, 317 |
| Filips ii, koning van Spanje 21 |
| films 647, 658, 508, 526-528, 567, 569; zie ook fotografie |
| fin de siècle, zie tempo doeloe en onder Couperus |
| Finland 163 |
| Fitzgerald, F. Scott 543 |
| Fitzhugh, George 350 |
| Flaubert, Gustave 271 |
| flora, zie botanie |
| Florence 276 |
| Flores 20 |
| fluit (schip) 33 |
| Focquenbroch, Willem Godschalk van 81 |
| Ford, Ford Maddox 440 |
| Formosa (‘Tayouan’) 129, 133 |
| Forster, E.M. 236, 262, 275, 293 |
| fotografie 171, 541, 558-566, 584; zie ook films |
| Fowles, John 124, 595, 599-600 |
| Frank, M.C. (Marie C. Vanger-Frank) 386 |
| Frankrijk en Fransen: algemene geschiedenis 23, 610; zestiende eeuw 76, 82, 84; zeventiende eeuw 100, 114; achttiende eeuw 143-146, 149-150, 157; negentiende eeuw 160-161, 164, 199, 213, 227, 254, vergelijking met Amerikaanse Zuiden 373, 380-384, leger 301, 308-309, 314, 319, 321-324; twintigste eeuw 564, 584, Du Perron 423, 425, 429, 432-433, 437, 440, 444, 446-447, 450, 452; taal, zie Frans |
| Frans (taal): maritieme geschiedenis 36, 76; zeventiende eeuw 115; achttiende eeuw 141; negentiende eeuw: Cohen en leger 302, 318, Dekker 235, 254-255, Junghuhn 196, Kartini 406-407; twintigste eeuw 525, Du Perron 425, 433, 439 |
| Franse Vreemdelingenlegioen 161, 301, 303, 308, 314 |
| fraude, zie corruptie |
| Freud, Sigmund 265, 432-433, 440 |
| Friedericy, H.J. 280, 486, 503-512, 525, 544; en Alberts 508, 510, 586, 588; stijl 507, 510-511; en Vuyk 503, 507 |
| Fries (taal) 319, 450 |
| Fritze, E.A. 162, 189 |
| Fromm, Erich 122 |
| Frost, Robert 81, 522 |
| Fuggers, de (bankiersgeslacht) 114 |
| |
| Galenus 103, 106, 111, 619 |
| Gama, Vasco da 31 |
| Gamboeng, landgoed 565 |
| Ganesha (Ganapati) 483, 673 |
| Garbo, Greta 647, 658 |
| Garoed (berg) 204 |
| gastvrijheid 346-347 |
| Gautier, Théophile 271 |
| geboorte, zie zwangerschap |
| geboortebeperking 661; zie ook zwangerschap en geboorte |
| Gedong Menu (Gedong Lami) 422, 441, 448-452, 547, 552 |
| Geertz, Clifford 231-232, 233, 495, 661 |
| geheimhouding 40-42 |
| geheugen, zie herinnering |
| gehoor 197 |
| gekunsteldheid, zie gemaniëreerdheid |
| gelijktijdigheid (Bakhtiniaans begrip) 325 |
| gemaniëreerdheid en gekunsteldheid van Couperus' stijl 265, 266, 277-279 |
| gemengde huwelijken en verhoudingen, zie huishoudsters, halfbloeden, rassenvermenging, kindermeisjes |
| geneesmiddelen, zie kruidenboeken en artsenijboeken |
| Genève 444 |
| Genua 35, 272 |
| geografie 76, 164; van planten 164, 166, 181; zie ook reizen en vervoer |
| geologie 160, 164, 166-168 |
| gerepresenteerd woord 246 |
| geronselde zeelieden, zie misdadigers aangemonsterd als zeelieden |
| Gerritsz., Cornelis 79, 613 |
| geschiedenis: algemeen 20-24; voornaamste perioden: vijftiende eeuw 30-32, 35, 42, zie ook zestiende eeuw, zeventiende eeuw, achttiende eeuw, negentiende eeuw, twintigste eeuw; maritieme 27-50; zie ook literatuur, verleden |
| |
| |
| geschut, zie bewapende schepen |
| gesublimeerde polemiek 575 |
| gevaar, op zoek naar, zie machismo |
| gevangenis 458; van Kartini 398-404; zie ook kampen |
| gevecht, zie militaire activiteiten, geweld |
| geweld 507, 511; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 371-379; en Boon 522-538; en Cash 371; veredeld, zie machismo; van zeelieden 52, 55-65, 73, 78; zie ook duel, jacht, militaire activiteiten, oorlogen |
| Gezelle, Guido 81 |
| gezichtsvermogen: en Junghuhn 167-172, 174, 177-178, 183, 197, 204; Rumphius' gemis van, zie blindheid; en natuur 124, 618; en Thoreau 167, 170, 200-208, 210, 599; tiranniek oog 169, 202; zie ook kleuren 297-299, 491 |
| Gide, André 271-445 |
| Gilman, Richard 267 |
| Gistoux 423, 426 |
| Goa Goa (Sapoedi-archipel) 591 |
| Goa (India) 21, 35-36, 113, 115 |
| Goebel, K. 122, 126 |
| Goede Hoop, Kaap de, zie Kaapkolonie |
| Goens, Rijklof van 108 |
| Goerat (berg) 186 |
| Goethe, Johann Wolfgang von 165, 199, 630, 632; en vreemdelingen 188; en botanie 166; en duel 377; en intensiteit 244 |
| Gogh, Vincent van 580 |
| gokken 241, 309 |
| Gombong 312 |
| Gorter, Herman 81 |
| Gosse, Edmund 275, 641 |
| goud 31, 33 |
| Gouda 55, 70 |
| Goudkust 302 |
| Gowa 503-505, 511-512 |
| Graaff, Nicolaus de 336, 355 |
| gras, zie alang-alang |
| Green, Martin 17, 220, 222, 225 |
| Grenoble 425, 444 |
| Greshoff, M. 117 |
| Griekenland, het oude 82, 380; en Boon 537, 541; en Couperus 292, 294; Grieks (taal) 114, 119, 168, 200; en Rumphius 111, 114, 119 |
| Grijalva, Juan de 112 |
| Grimm, Jacob en Wilhelm 163 |
| Grimmelshausen, Hans Jakob Christoffel von 300 |
| groen, betekenis van: en Alberts 597, 598; en Boon 534; groene mens 124; en Vuyk 455, 464-466, 470; zie ook bossen, natuur |
| Groningen 321, 325, 509 |
| Groot-Brittannië: algemene geschiedenis 21-23; maritieme geschiedenis 29-30, 32-33, 37-44, 46; zestiende eeuw 54, 64, 72, 79, 82, 90; zeventiende eeuw 93-94, 114; achttiende eeuw 129, 151; negentiende eeuw 213, 220, 235, 238, 251, vergelijking met Amerikaanse Zuiden 337, 359, 377-379, 381, 386, 393, leger 300-310 passim, 314, 323, Couperus 265-266, 269-270, 274, 276, Junghuhn 162, 164-167, 197; twintigste eeuw 429, 440, 458, 543; zie ook India |
| Grotius, Hugo (Groot, Hugo de) 55, 76, 504 |
| Guinea 16, 31, 129 |
| Günst, F.C. 212 |
| Gurkha's 307 |
| Guyana 129 |
| |
| Haan, F. de 148, 429, 548; en Rumphius 105, 107; en Valentijn 134, 139, 142, 146-147, 623 |
| Haan, Mattheus de 133 |
| Haarlem 435, 488, 584 |
| Haasse, Hella 16 |
| Hadewijch 81 |
| Hakluyt, Richard 74-76, 80, 86, 151 |
| Hale, J.R. 644 |
| halfbloeden en indo's 96, 618-619, 297, 422, 571; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 334-337, 359-36o, 362-365, 651; auteurs, zie Boon, Nieuwenhuys |
| Hamel, kapitein 329, 330 |
| handel 383, 604-605; handelscontract (1596) 55; zie ook maritieme geschiedenis, voc |
| handen 497, 676 |
| Hanlo, Jan 580 |
| Harderwijk en leger 303-304, 309, 315, 326 |
| Hardy, Thomas 81, 393 |
| Haren, Onno Zwier van 130, 436 |
| Haroeko 138 |
| Harris, G.W. 517 |
| Harris, Joel Chandler 517 |
| Harvey, William 105 |
| Hasanoeddin, vorst van Gowa 504 |
| Hašek, Jaroslav 300 |
| Hasskarl, J. 122 |
| Hauptmann, Gerhart 266, 319 |
| Hawkins, John 46 |
| Hebreeuws (taal) 594 |
| |
| |
| hebzucht, zie corruptie en fraude, winst/hebzucht |
| hedonisme: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 334, 366-367, 372, 382, 392; en Cash 366, 367, 372, 383; en Du Perron 420-421, 423, 444 |
| Heemskerck, Maerten van 60 |
| Hegel, Georg Wilhelm 238, 292-294, 296 |
| Heidegger, Martin 449 |
| Heine, Heinrich 252, 254, 319, 568, 582; en dialogiciteit 248, 250, 258 |
| Heliogabalus (Elagabalus), Romeinse keizer 271 |
| Helman, Albert 272 |
| Hemingway, Ernest 77, 82, 419, 523, 525, 534 |
| Henschel, A.W.E.Th. 122 |
| herinnering: en Dermoût: herdenking van onnatuurlijke dood 478-484 passim; en Du Perron 441, 450-452; en Nieuwenhuys 547-551; en Vuyk 468; zie ook autobiografieën, verleden |
| hermafroditisme 270 |
| heterogeniteit 244, 248 |
| heteroglossie 243-245, 247, 255, 259 |
| Heyne, K. 122 |
| Heyward, Du Bose 358 |
| Heyward, Nathaniel 648-649 |
| Hien, H.A. van 283, 286 |
| hiërarchie, koloniale 18, 236; van geografische zones 182; zie ook klassen |
| Hila 96 |
| hindoeïsme 107; negentiende eeuw 192-193, 647; twintigste eeuw 430, 504, 573 en Dermoût 483, 493, 673 |
| Hindostan en Hindostani 102, 116 |
| Hippocrates 106, 112 |
| Hispaniola 112 |
| Hitoe 96, 98 |
| Hocke, G.R. 277 |
| Hoffmann, E.Th.A. 161 |
| Hogendorp, Willem van 130 |
| Holle, Albert 350-351 |
| Holle, A.W. 343 |
| Holle, Caroline Frederike 350 |
| Holle, familie 351 |
| Holle, Karel Frederik 350 |
| Holle, Pieter 350 |
| Holquist, Michael 245 |
| Homerus 82-83, 289, 471, 589 |
| homoseksualiteit 270 |
| hongersnood 213 |
| hoogte en superioriteit 191-193; zie ook bergen |
| Hoorn 76, 78 |
| Hottentotten 68-69 |
| Housman, Alfred Edward 81 |
| Houtman, Cornelis de 61-63; en onbetrouwbaarheid van gegevens 65-66; ruwheid van 88; als kolonisator 73; gevangenschap van 64; onbekwaamheid van 34, 37, 71; gebrek aan gezag van 53-56, 75; en Linschoten 36; en nepotisme 55 |
| Houtman, Frederick de 18, 55, 70, 77, 214; prestaties van 69-72; gevangengenomen 61-62; taalvaardigheid en Maleise taalgids 72-74, 76; en kaarten van Van Linschoten 78; beweeglijke geest van 88; redenen om te schrijven 92; en nepotisme 36; en Rumphius 70 |
| Hoven, Thérèse 387 |
| Hucht, G.L.J. van der: en familie 350-351 |
| Hudson, W.H. 534, 601 |
| Hugo, Victor 180, 186, 257, 319 |
| huishoudsters 358-361, 333, 570 |
| huizen 505; en Boon 519, 520, 525, 531; en Du Perron 441, 448, 453, 669; en Nieuwenhuys 544, 552-554; en Walraven 572-573 |
| Humboldt, Alexander von 159, 175, 177; en Junghuhn 61, 191, 196; Kosmos 163-168, 200 |
| Humboldt, Wilhelm von 163, 374 |
| humor en lach 71, 247; bij Boon 516-517; bij Cohen 327-330; bij Valentijn 149-150; zie ook ironie |
| Hustaert, Jacob 95 |
| huwelijk 150, 222; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 360-372; en Kartini 395, 399, 401, 403, 407; zie ook familie, rassenvermenging, polygamie |
| Huxley, Aldous 158 |
| Huygens, Christiaan 124 |
| Huygens, Constantijn 81 |
| |
| ‘Iboe Kartini’, zie Kartini |
| idioom, zie skaz, woord |
| ‘Ido, Victor’ (Hans van de Wall) 365 |
| Idrus (prozaschrijver) 544 |
| Ierland 40, 93 |
| Imhoff, Gustaaf Willem, baron van 129-130 |
| improvisatie 257-258 |
| India: algemene geschiedenis 18, 20-21; maritieme geschiedenis 31-33, 36, 44, 63; zeventiende eeuw 93, 112-117; achttiende eeuw 129, 133, 140-142; negentiende eeuw, leger
|
| |
| |
|
224, 295, 335, 338, 356, 393; twintigste eeuw 532 |
| indigo 23, 214 |
| indirecte rede 554 |
| Indische Oceaan: algemene geschiedenis 21; maritieme geschiedenis 31, 36, 38; zestiende eeuw 50, 53, 56-61, 63, 66-67, 70, 72, 76; zeventiende eeuw 113; achttiende eeuw 175 |
| individualisme, gebrek aan, zie prijaji |
| indo's (Indo-Europeanen), zie halfbloeden |
| Indo-China 133 |
| indolentie, zie hedonisme |
| informele vertelling in streektaal, zie skaz |
| Ingerman, Helena Anthonia Maria Elisabeth, zie Dermoût, Maria |
| ingetogenheid, zie onbeweeglijkheid, prijaji |
| inheemse bevolking: en leger 307-309, 311-315, 326; Dekkers filantropie 217, 222, 230-235; isolement ten opzichte van zie isolement; zie ook Kartini, ras |
| instrumenten, zie technologie |
| intimiteit: gebrek aan, zie isolement; als bedreiging 174, 177, 181-182 |
| Irian Jaya, zie Nieuw-Guinea |
| ironie 169, 247, 327, 517 |
| Isherwood, Christopher 543 |
| islam en Arabieren: algemene geschiedenis 20, 21; maritieme geschiedenis 32-33, 63, 70-72; negentiende eeuw 214, Couperus 286, 294, Junghuhn 161, 192-193, Kartini 395-397, 412; twintigste eeuw, Dermoût 493, 496, 676, Friedericy 504, 511; zie ook Arabisch (taal), Atjeh |
| isolement en eenzaamheid 84; Alberts 591, 594-597; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 345-347, 385, 389; Brouwers 688; Couperus 263, 265; Dermoût 481, 488; Du Perron 424, 447, 449-450; Junghuhn 160, 173, 189, 191, 197, 206; Kartini 396; Nieuwenhuys 562; Vuyk 467, 474; Walraven 568, 570, 572; zie ook melancholie |
| Italië en Italianen: maritieme geschiedenis 29, 35, 63; zeventiende eeuw 94; negentiende eeuw 265, 272, 275, 277, 644; twintigste eeuw 443; Italiaans (taal) 115, 440 |
| |
| jacht 68, 419, 530, 534-538, 600-601 |
| Jackson, Lydia 492 |
| Jager, Herbert de 73, 107, 140-142, 150 |
| ‘Jane’, zie Du Perron, Elisabeth |
| Jansen, Claus 58 |
| Jansz., Claes 57 |
| ‘Jantje, Majoor’, zie Michiels, Augustijn |
| Japan: algemene geschiedenis 24; zeventiende eeuw 108; achttiende eeuw 133, 147; negentiende eeuw 277, 281, 303; twintigste eeuw 428, 483, 506-508; zie ook kampen, Tweede Wereldoorlog |
| Japans (taal) 406 |
| Jarrell, Randall 558 |
| Jatinegara, zie Meester-Cornelis |
| Java: algemene geschiedenis 20-21, 23-24; maritieme geschiedenis 27, 35, 37-44; zestiende eeuw 51, 53-55, 59-67, 77, 89; zeventiende eeuw 93, 102-103, 108, 110, 114-115, 118; achttiende eeuw 130-131, 133-134, 137, 140-145; negentiende eeuw 212-214, 216-220, 223, 229-238, 242, 633, 418, leger 302-307, 311-312, 314-319, 325-326, Couperus 261-270, 272, 280-293, 296-299, 643-644, zie ook Daum, Junghuhn, Kartini; twintigste eeuw 603, 688, Alberts 586, 591, Boon 514-515, 525, Du Perron 417, 419-425, 427-430, 433, 441, 443-445, 448, Friedericy 504, 506, beeld van Java in de Hollywoodfilm 658, Nieuwenhuys 541-546 passim 551-553, 556, 558, 561-564, Vuyk 454-459, 462, 465, 473-475, Walraven 568-581; zie ook Dermoût; taal, zie Javaans; zie in het bijzonder ook Batavia |
| Javaans (taal): vóór de negentiende eeuw 27, 76, 141; negentiende eeuw 245, 311, 357, Kartini 398, 407-408, 410, 661; twintigste eeuw 456, 542, 547, 574, 587; Hoog- en Laag-Javaans 661 |
| Javamens 315 |
| Javazee 359 |
| jazz 257-258, 639 |
| jenever als medicijn 309-310 |
| jezuïeten 138 |
| joden en judaïsme 138, 533; zie Cohen |
| Johnson, Samuel 97, 150 |
| Johore 213 |
| Jones, James 300, 303, 313, 317, 327 |
| Jong, L. de 107 |
| Jonge, B.C. de 428 |
| jonken (ajong) 27 |
| Jonson, Ben 82 |
| Jordanova, Ludmilla 173 |
| journalistiek en kranten 130, 212; Alberts 586; vergelijking met Amerikaanse Zuiden, en Daum 339-340, 343, 365, 377, 388; Boon
|
| |
| |
|
393, 514-515; Cohen 320-326, 393; Couperus 268, 273-274, 281; Daum 513; Du Perron 426, 429; Kartini 397; Nieuwenhuys 429, 542-545; Walraven 570, 579-580 |
| Joyce, James 578, 599 |
| judaïsme, zie joden |
| Juliana of Norwich 677 |
| Junghuhn, Franz Wilhelm 87, 157-211; en Alberts 158, 597, 600; en Boon 532; en koloniaal leger 315; en Couperus 158, 188; en Dekker/Multatuli 212-213, 260; en Dermoût 158, 188, 493: en Du Perron 445; en excentriciteit 224, 231; en het concept van verwarring 182-185; en Nieuwenhuys 194, 556-558; en Rumphius 93, 126, 158, 162, 177; aandacht voor de natuur 67-68, 90, 347, 445; stijl 172-177; tropen verdringen realiteit 332; en Vuyk 349 |
| juwelen, zie poesaka |
| |
| Kaapkolonie en Kaap de Goede Hoop: maritieme geschiedenis 31, 36, 38-40, 44, 46, 66; achttiende eeuw 133, 147; negentiende eeuw 304 |
| Kaapverdische Eilanden 31, 68, 115 |
| kaarten, zee- 29, 35, 37, 41, 43, 55 |
| kaboepaten, Kartini opgesloten in 398-401, 405 |
| Kackerlack, Jacob Jansz. 50, 58, 64, 79 |
| Kaerel (zeeman) 55 |
| Kalff, S. 435 |
| Kalimantan, zie Borneo |
| kampen, Japanse concentratie-: en Alberts 586, 588; en Boon 514; en Dermoût 490; en Friedericy 508, 510; en Nieuwenhuys 543, 548, 552, 554; en Vuyk 466, 472; en Walraven 581 |
| Kanaal, het 40, 304 |
| kaneel 34, 42, 628 |
| Kangean-eilanden 422, 591 |
| kanonnen, zie bewapende schepen |
| Kant, Immanuel 166, 238 |
| Kardinah (zuster van Kartini) 398-399 |
| Karel v, keizer van het Heilige Roomse Rijk 86, 112 |
| Karimoenjawa-eilanden 53 |
| Karta Natanegara, Raden Adipati 231 |
| Kartini, Raden Adjeng 395-413, 430, 535, 572, 574 |
| Kartodirdjo, Sartono 234 |
| kasar (ruw en onbeschaafd) 188-191, 231, 494-495, 497 |
| Katahdin (berg) 202, 600 |
| katholieken: algemene geschiedenis 32-33; maritieme geschiedenis 32-33, 60, 62-63; zeventiende eeuw 113, 117; achttiende eeuw 135, 138, 152; negentiende eeuw 318 |
| katoen 347, zie ook zuidelijke literatuur van de vs |
| Kaufmann, Walter 292 |
| Kawi (berg) 205 |
| Kawi (taal) 71 |
| Kazin, Alfred 198 |
| Keats, John 498 |
| Kediri 347 |
| Keloed (vulkaan) 170, 195, 563 |
| Kelor 396 |
| Kembang (berg) 174, 203, 600 |
| Kemoelan (vulkaan) 456 |
| Kerkhoven, Adriaan 351 |
| Kerkhoven, Bertha 565 |
| Kerkhoven, Constance (geb. Bosscha) 342 |
| Kerkhoven, Eduard Julius 347, 351 |
| Kerkhoven, familie 351 |
| Kerkhoven, Johannes 351 |
| Kerkhoven, Karel 565 |
| Kerkhoven, Rudolf Albert 351, 565 |
| Kerkhoven, R.E. 351 |
| Kessinger, assistent-resident Van 282 |
| Keyser, Pieter Dircksz. 70 |
| Kiely, Robert 459 |
| Kierkegaard, Søren 446 |
| kindermeisjes (baboe, ayah): vergelijking met Amerikaanse Zuiden 356-359, 361, 367, 653-654; en Du Perron 356, 357, 420-422; en Kerkhoven 565; en Nieuwenhuys 356, 542, 544; op foto's 565 |
| King, Richard H. 350-351, 361, 389, 439 |
| kinine en kinabomen (cinchona) 167, 212, 345, 586, 628 |
| Kinsbergen, Isidore van 563 |
| Kipling, Rudyard 265, 270, 317, 440, 509, 607; en ayah 356; en ‘een beetje oorlog’ 548; en koloniale soldaten 301, 303-305; en dialogisch proza 440; en ‘economie van het impliceren’ 589; en Eliot 547; en integriteit 330; en journalistiek 325, 393; en polyfoon proza 251; en werk als avontuur 467 |
| klassen en standen 231; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 343-354, 385; en Boon 526-529; en Couperus 264, 267-270; en Friedericy 503-506; zie ook abangan, aristomilitaire kaste, inheemse bevolking, prijaji, onderlaag |
| |
| |
| kleding 54, 223; dandyisme van Couperus 267, 269, 280 |
| kleinheid 486-487; zie ook pusaka, schelpen |
| Kleiweg de Zwaan, Johannes Pieter 563 |
| Klerk, familie De 350 |
| Klerk, Reinier de 130 |
| kleuren; zie ook groen |
| klimaat 45; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 331; en Couperus 263-265, 298; en Junghuhn 503-506 |
| Koek, Catharina Johanna (later Couperus) 262 |
| koffie 178-179, 181, 204, 213-214, 344, 347 |
| kokosnoot 122-123 |
| Kol, H.H. van 400 |
| Kol-Porrey, J.M.P. van 400 |
| kolonialisme, zie literatuur, Nederlandse koloniale |
| komedie, zie humor |
| kooplieden, zie bureaucratie, handel, voc |
| koorts 44-45, zie ook ziekten |
| Krakatau 563 |
| Krama (Hoog-Javaans) 661 |
| kranten, zie journalistiek |
| krokodil (boeaja) 461-464, 468, 475 |
| kruidenboeken en artsenijboeken 99-115 |
| kruidnagel 34-35, 42, 64, 95 |
| kunst en cultuur: gebrek aan 383-384, 386, 388; zie ook literatuur |
| Kurkdjian, Onnes 563 |
| Kurosawa, Akira 507 |
| Kurz (natuuronderzoeker) 93 |
| |
| lach, zie humor |
| Ladd, Joseph Brown 375 |
| Lahat 326 |
| Lahore 301, 325 |
| Lamarck, Jean-Baptiste Pierre Antoine de 172 |
| Lamongan (vulkaan) 195, 204 |
| Lancaster, James 62 |
| Langhenes, Barent 73, 75, 78 |
| Lanier, Sidney 332, 384 |
| Laos 256 |
| Larbaud, Valery 425, 433 |
| Larges, Simon de 139 |
| Larike 96 |
| Las Casas, Bartolomé de 112, 402 |
| Latijn (taal): maritieme geschiedenis 36, 71, 75, 78; zeventiende eeuw 96, 98, 102, 108, 113-122 passim; achttiende eeuw 140; twintigste eeuw 478 |
| Latijns-Amerika, zie Midden-Amerika, Zuid-Amerika |
| Lawoe (vulkaan) 195 |
| Lawrence, D.H. 242, 250 |
| Lawrence, T.E. 303, 470 |
| Lebak 434; en Dekker 217-220 passim, 230, 233, 235-237, 239, 256, 258 |
| leeskaart: van de Nederlandse koloniale literatuur 541, 555-559; zie ook portolanen |
| Leeuwarden 130, 317, 320 |
| Leeuwenhoek, Antonie van 124 |
| legenden, zie verzinsels |
| leger, koloniaal 131, 569; zeventiende eeuw 93-94; negentiende eeuw 220-221, 300-330 |
| Leibniz, Gottfried Wilhelm 238 |
| Leiden: en Alberts 585; en Couperus 262; en Friedericy 504, 509; en Junghuhn 171, 190; en Nieuwenhuys 542, 544; en Rumphius 114-115; en Valentijn 130,140 |
| leiderschap 231; op zee 52-57, 62, 72, 614; zie ook gebrek aan gezag onder Houtman, Cornelis de |
| Leijdecker, Melchior 138, 142 |
| Leksoela 457, 462 |
| Lembang 162 |
| lengte, ooster/wester- 43 |
| Lenin, Vladimir Iljitsj 227, 238 |
| Lennep, Jacob van 379 |
| Leopold i, koning van België 301 |
| lepra 104, 107, 594 |
| leraarschap 513, 542, 544 |
| Leur, J.C. van 223, 234, 430, 635 |
| levendigheid en vitaliteit 163, 180, 188, 381; zie ook avontuur, Romantiek |
| Lewis, Henry Clay 517 |
| Lewis, Sinclair 575 |
| Leydekker, Adriana Augustina (geb. Rumphius, vrouw van Bartholomeus) 134, 139 |
| Leydekker, Cornelia (geb. Snaats) 131, 140 |
| Leydekker, Bartholomeus 134, 139 |
| Leydekker, Gerard 134 |
| Leydekker, Henrik 131 |
| Leydekker, mevrouw (eerder Rumphius, vrouw van Gerard) 134 |
| lichaamssappen, concept van 103 |
| licht 296, 643; zie ook gezichtsvermogen |
| Liebig, Justus 174 |
| liederen, zie muziek |
| liefde: als instinct van het hart 479-480, 484-502 passim; Javaanse concept van 572; en gemis 574; voor de natuur 67, 90, 122-126,
|
| |
| |
|
152, 171, 174, 347, 445, 484; als bestaansreden 445; afwijzing van liefde als misdaad 494; oppervlakkige beschrijving van 381; niet geuite 403, 407; universele behoefte aan 411-412; zie ook seksualiteit |
| Limba, Heintje 462-463, 473 |
| Lincoln, Abraham 238 |
| Linnaeus, Carolus 102, 118, 120, 122 |
| Linschoten, Jan Huyghen van 35-36, 50, 65-66, 75, 82-83, 112, 521; geciteerd 49, 78-79, 82-83; vertaald 75, 76; en Bontekoe 78; en Cornelis de Houtman 36; Europese zeevaart 48-50; en hebzucht 39; Itinerario 35-36, 65-66, 75-76 |
| Lintgens, Aernoudt 65, 80 |
| Lissabon 21, 31, 35, 55, 113 |
| literatuur, Nederlandse koloniale: literaire uitgangspunten 15-19; voornaamste auteurs, behandeling van, zie onder zeventiende eeuw, achttiende eeuw, negentiende eeuw, twintigste eeuw; Nieuwenhuys' geschiedenis van 541, 554-559; zie ook toneel, geschiedenis, romans, poëzie |
| litotes 471 |
| Lloyd, Harold 569 |
| Lodewijk xiv (koning van Frankrijk) 143 |
| Lodewycksz., Willem 75, 83, 613; verhouding tussen Nederlanders en inheemse bevolking 56-63 passim, 64; scheepsjournaal (D'Eerste boeck) 50-51, 53, 65, 71; stijl 66-70, 79 |
| Lodge, David 246, 251 |
| Loenen aan de Vecht 475 |
| logboeken 57, 89-91 |
| Lombok 20 |
| Londen 44, 75, 281, 323, 510 |
| lonen en voc 40, 47 |
| Lönnrot, Elias 163 |
| loodsen, het 29 |
| Lorrain, Jean 270 |
| Louis-Philippe, koning van Frankrijk (schoonvader van Leopold I van België) 301 |
| Lowes, John Livingston 80 |
| Lubis, Mochtar 234, 544 |
| Lucianus 79 |
| Lugné-Poe, A.M. 323, 647 |
| Luther, Martin 318 |
| Lutzow, luitenant-kolonel Von 312 |
| Luytsen, Cornelis 52 |
| Lyon, Thomas J. 158 |
| |
| maan 450, 452, 533, 669 |
| Macau 78 |
| Macaulay, Thomas Babington 105 |
| machismo 372-378, 419, 522-53-; zie ook duel, jacht, mannen |
| macht en imperialisme 222-229 |
| Madagascar en maritieme geschiedenis 52-54, 56-61, 63, 66-70, 76 |
| Madeira 30 |
| Madoera 574; Madoerees (taal) |
| Madya (Javaans taalniveau) 661 |
| Maes, Nicolaes 130 |
| Maetsuycker, Johannes 62-63, 97-98, 100, 107-108, 152 |
| Magalhães, Fernão de 32 |
| Magelang 312 |
| magische, het: Latijns-Amerikaanse magisch-realisme 531; zie ook bovennatuurlijke, het |
| Magritte, René 564 |
| ‘Mahieu, Vincent’, zie Boon, Jan J.Th. |
| Makassar (tegenwoordig Ujung Pandang) 43, 498; zeventiende eeuw 92, 95, 107; twintigste eeuw (Friedericy) 504-506, 510-511 |
| Makassar, Straat van 503 |
| Makjan 132 |
| Malabar, kust van: maritieme geschiedenis 32, 63; zeventiende eeuw 107, 116-117; achttiende eeuw 133; negentiende eeuw 346, 355 |
| Malabar (plantage) 351 |
| Malagasië, zie Madagascar |
| Malakka 35-36, 129, 133, 261, 395 |
| Malang 576-578, 581 |
| Malediven 67, 72 |
| Maleis (taal): zestiende eeuw 59, 70-72; zeventiende eeuw 96, 99, 102, 107, 110; achttiende eeuw 131-135, 137-139, 141-142; negentiende eeuw 245, vergelijking met Amerikaanse Zuiden 331, 346, 356, 358, 376, 380, leger 302, 309, 314, 316, 319, 326, Kartini 406-407; twintigste eeuw 574, 595, 603, Boon 514, 525, 529, Du Perron 421, 430, Nieuwenhuys 542, 547; bijbelvertalingen 131, 138-140, 142, 464; woordenboeken 70-71, 96, 99, 135; Hoog- en Laag-Maleis 138-139; als lingua franca; zie ook petjo |
| Maleise schiereiland (tegenwoordig Maleisië): algemene geschiedenis 20; maritieme geschiedenis 35-36; zeventiende eeuw 118, 122; negentiende eeuw 166, 170, 262, 283 |
| Malembong 193 |
| Malinche (vrouwelijke tolk van Cortés) 404, 407, 409 |
| |
| |
| Malindi 32 |
| Malraux, André 341, 380, 425, 432, 443, 664 |
| Maluku, zie Molukken |
| Mandala-Wangi (berg) 209 |
| Mangalore 35 |
| Manipa 134 |
| Mann, Thomas 87, 293, 375 |
| mannelijkheid, zie mannen |
| mannen, zie vaders, machismo, huwelijk, seksualiteit, geweld |
| Mansfield, Katherine 269, 275 |
| Marco Polo 210 |
| marine, zie maritieme geschiedenis |
| maritieme geschiedenis 21-22, 27-49; eerste reis naar Indië 50-91 |
| marktgewassen, zie plantagelandbouw |
| Marlowe, Christopher 81 |
| Marquand, John P. 543, 548-550, 554-555 |
| Marryat, Captain 463 |
| Marsman, Hendrik 437 |
| Marville, Pieter 97 |
| Marx, Karl 227-228, 238, 334, 567, 665 |
| ‘Mata Hari’, zie Zelle, Margaretha Geertruida |
| Mataram 115, 396 |
| matriarchaat 356-357 |
| matrilineaire ordening 335, 417 |
| Maugham, William Somerset 137, 458 |
| Mauritius 129, 133 |
| Maurits (prins van Oranje) 78, 613, 301 |
| Maurois, André 605 |
| Mauron, Charles 452 |
| Maya's 72 |
| McAuley, James 248 |
| McCullers, Carson 372, 520, 522 |
| Medici, Cosimo iii de' 119 |
| medische verzorging 103, 161, 544, 546; gebrek aan 306-307; zie ook ziekten, kruidenboeken en artsenijboeken |
| Meester Cornelis 304, 326, 422 |
| Mein, Margaret 606 |
| Mekka 397 |
| melancholie en wanhoop 240, 567, 574-576, 582; zie ook isolement, zelfmoord |
| ‘Melati van Java’, zie Sloot, Nicolina Maria Christina |
| Melville, Herman 48, 198, 592-593 |
| memento mori, foto's als 560-661 |
| memoires van militairen 316 |
| Menado 219-220, 235, 305, 307 |
| Mencken, H.L. 383 |
| Mendès, Catulle 383 |
| Menu, Geertruida (later Verspijck) 418 |
| Menu, Margaretha Catharina 418 |
| Menu, Petrus Henricus 418 |
| Mercator, Nicolaus 76 |
| meren 204 |
| Merkus, Pieter 162 |
| Merrill, E.D. 118, 122, 675 |
| Mesticas 122 |
| metaforen, zie vergelijkingen |
| meteorologie, zie klimaat |
| Meteren, Emanuel van 75 |
| Mexico 135; negentiende eeuw 164, 233, 402, 404, 409, 669; twintigste eeuw 669, 460-461, 498 |
| Michelangelo 265 |
| Michiels, Agraphina Augustina 417-418 |
| Michiels, Andreas Victor 217-218, 282 |
| Michiels, Augustijn (‘Majoor Jantje’) 417, 655, 663 |
| Middellandse-Zeegebied 29 |
| Midden-Amerika, Caribisch gebied en West-Indië: algemene geschiedenis 16, 36; maritieme geschiedenis 72; zeventiende eeuw 94-95, 112; achttiende eeuw 129, 135; negentiende eeuw 163, 232, 333, 402, 404, 409; twintigste eeuw 447, 460-461, 498, 531, 669 |
| Midden-Oosten 27, 38, 294-295; zie ook islam en Arabieren |
| Miles, Josephine 80 |
| militaire activiteiten; zie ook aristomilitaire kaste, bewapende schepen, leger, oorlogen |
| Miller, Henry 522 |
| Milosz, Czeslaw 669 |
| mineralen en mijnbouw 31, 33 |
| Minkowski, Eugène 121, 124 |
| Minne, Richard 688 |
| Mirbeau, Octave 323, 647 |
| misantropie en vrouwenhaat van Walraven 571, 574 |
| misdadigers: aangemonsterd als zeelieden 47, 53, 56, 93; soldaten als 302, 313-315 |
| Mistisen 335; zie ook halfbloeden |
| moeders en verhoudingen met moeders: Boon 513; Cohen 317; Couperus 263-264, 266, 270, 272, 294, 299; Dekker 215-216; Dermoût 488, 500-501; Du Perron 418, 420, 423, 424, 428, 433; Kartini 411-412; het ontbreken van rechten 359-361; Nieuwenhuys 541-543, 545-546, 552; moederschap in geestelijke zin 412; vervangsters voor, zie kindermeisjes; Walraven 569; zie ook zwangerschap en geboorte |
| |
| |
| moederschap, zie moeders, zwangerschap en geboorte |
| Mohammed 403 |
| Molanus, dominee 96 |
| Molukken (Maluku/Specerij-eilanden): algemene geschiedenis 20, 23; maritieme geschiedenis 33, 34, 37, 42; zestiende eeuw 53, 61, 63, 65, 70-71, 89; zeventiende eeuw 95, Rumphius 102, 110, 118-119; achttiende eeuw 132; negentiende eeuw 220, 348, 395; twintigste eeuw 504, Dermoût 477, 489, 491, 496, Vuyk 454-455, 459, 461-464, 468, 475; zie ook Ambon |
| Mombasa 32 |
| Monardes, Nicolas 114 |
| monologische roman 245, 257 |
| monopolie, zie voc |
| Monroe, James 238 |
| Montaigne, Michel de 81, 260, 325 |
| Montesquieu, Charles-Louis de Secondat 334 |
| Moren, zie islam en Arabieren |
| Mosby, John S. 374, 645 |
| Mosselbaai 31 |
| Motir 132 |
| Motman, familie Van 350-351 |
| motorfietsen 526-527 |
| Mozambique (havenstad) 32 |
| Muelenaer, Jan 53 |
| Muir, John 186, 196, 199, 204-208 |
| muiterij 48, 52, 55 |
| mulatten, zie halfbloeden |
| Mulder, Niels 188, 233-234 |
| ‘Multatuli’, zie Dekker, Eduard Douwes |
| Mur (grootmoeder van William Alexander Percy) 354 |
| Mussolini, Benito 522 |
| muziek en liederen: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 354; dans 643, 647; en Du Perron 422, 430; en Junghuhn 163, 632; en taal 244, 257, 639; en Valentijn 148-149 |
| mycologie 161 |
| mythen, zie verzinsels |
| |
| Nabokov, Vladimir 551 |
| nacht 192, 263, 285-286, 450, 452, 553 |
| Nadeau, Maurice 664 |
| Nain (verzorgster van William Alexander Percy) 354 |
| Naipaul, V.S. 331, 352, 648 |
| naos (schepen) 28, 33 |
| Napoleon i, keizer van Frankrijk 85, 302, 321; en geluk 235; nederlagen van 157, 213; en Dekker 222, 319; idealisme van 238-239, 434 |
| Napoleon iii, keizer van Frankrijk 235-236 |
| Nassau-Idstein, Johannes von 94 |
| Natal (op Sumatra) 217-218, 222, 235 |
| nationalisme, zie onafhankelijkheidsbeweging |
| natuur 67-69; en Couperus 291-292; en Faulkner 208-210, 534, 536; het bijkomstige van 384-385; liefde voor, zie onder liefde; zie ook botanie, bossen, Junghuhn, bergen, oceanen, Rumphius, Thoreau, vulkanen, Vuyk, zoölogie |
| natuurlijke stijl 522; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 338, 381-383, 393; van scheepsjournaals 79-82, 84, 90 |
| navigatie 21, 28-29, 41-43; zie ook kaarten, zee- |
| Neck, Jacob Cornelisz. van 37, 61, 65, 76 |
| Nederlands Guyana, zie Suriname |
| Nederlands Oost-Indië, zie noot 3 voorafgaand aan het register |
| Nederlands (taal) 70-72, 80, 611; zeventiende eeuw 96, 102-103, 118-122; achttiende eeuw 137, 141; negentiende eeuw 319, 357, Dekker 221, 237, 252, Junghuhn 176, 178, 183, Kartini 405-406, 409-410; twintigste eeuw 467, 486, 537, 542, 574, Du Perron 425, 441-442; zie ook petjo |
| Nederlandse Antillen 16 |
| Nederlandse Handelmaatschappij 214 |
| negentiende eeuw 22-23, 157-413; zie in het bijzonder ook Cohen, Couperus, Daum, Dekker, Junghuhn, Kartini |
| Nènèk Tidjah (baboe van Nieuwenhuys) 357, 542, 544 |
| neologismen 278 |
| nepotisme 55, 129 |
| neushoorn/rinoceros (badak) 171, 191, 208-211, 346 |
| Nevizanus (schrijver) 168 |
| New England 353, 549-550; zie ook Thoreau |
| Ngandjoek 488 |
| Ngasirah (moeder van Kartini) 397, 399 |
| Ngawi 314, 586 |
| Ngoko (Laag-Javaans) 661 |
| Nias 563 |
| niet-rechtstreekse benadering en stijl 554-555, 587 |
| Nietzsche, Friedrich Wilhelm 84, 319, 522 |
| Nieuw-Guinea (tegenwoordig Irian Jaya) 20, 248, 347, 563 |
| Nieuwenhuys (etnoloog, geen familie van Rob) 563 |
| |
| |
| Nieuwenhuys, familie 542 |
| Nieuwenhuys, Frieda (vrouw van Rob) 543 |
| Nieuwenhuys, Marie Céline (geb. Palm, moeder van Rob) 541-543, 545, 552 |
| Nieuwenhuys, Rob 16, 275, 280, 307, 438, 541-566; en Alberts 555; en vervreemding van Nederland 265; en Aziatisch erfgoed 363; en baboe 356; en Bakhtin 556; en Boon 513-514, 520, 531, 541-546, 551-554; en Cohen 558; en Couperus 550, 557; en Daum 338, 371, 392, 554, 558; en Dekker 230, 554-555, 557; en Dermoût 488, 544; en Du Perron 420, 431, 436, 438, 443, 551-559 passim; en duels 377; en Friedericy 543; en geschiedenis van Nederlandse koloniale literatuur 541, 555-559; en journalistiek 429, 542-545; en Junghuhn 194, 556, 558; en Rumphius 556, 4558; stijl 554-556; en Vuyk 455, 543-546; en Walraven 542-543, 554-558, 560, 580 |
| Nijhoff, Martinus 87 |
| Nijmegen 513 |
| ‘Nijs, E. Breton de’, zie Nieuwenhuys |
| ‘Nimwegen, Jan van’, zie Boon, Jan J.Th. |
| njai (huishoudsters) 333, 358-361, 570 |
| Noesa Laoet 133 |
| nomenclatuur van planten 125-126, 171 |
| Noordzee 41 |
| Noorse mythen 532 |
| Noort, Olivier van 37, 521 |
| nootmuskaat 34, 42, 62, 624 |
| Nosy Marosy 58 |
| Nusa Tenggara, zie Soenda-eilanden, Kleine |
| |
| O'Connor, Flannery 372, 515, 517, 525 |
| occulte, het, zie bovennatuurlijke, het |
| oceanen en oceanografie 164, 294, 456-458, 595-597; zie ook maritieme geschiedenis |
| Oldenbarneveldt, Johan van 22 |
| olie 215 |
| Oltmans, Jan Frederik 380 |
| Oma 133 |
| omkoperij, zie corruptie en fraude |
| onafhankelijkheidsbeweging en nationalisme 24, 544, 581: en Boon 514, 529; en Du Perron 427, 430 |
| onbeweeglijkheid en stilte: en dood 457-459, 661; van Javaanse vrouwen 398, 403, 661; gebrek aan, zie beweging |
| Ondaatje, Michael 361, 364, 659 |
| onderbewuste, het 288-289 |
| onderlaag: soldaten als 301-306, 314-315; zie ook misdadigers, halfbloeden, slavernij |
| onderwijs: en Du Perron 421-422, 429; en Kartini 400-401, 407, 661 |
| oneerlijkheid, zie corruptie en fraude; nepotisme; plagiaat; winst/hebzucht |
| ontbering, zie onbeweeglijkheid, isolement |
| ontdekkingsreizigers, zie maritieme geschiedenis |
| onverschilligheid, zie onbeweeglijkheid |
| onwettigheid van kinderen 312 |
| oorlogen 95, 129, 214, 302, 306-308, 548; voornaamste, zie Eerste Wereldoorlog, Tweede Wereldoorlog en onder Atjeh; zie ook leger, kampen, geweld |
| Oostenrijk 106, 114 |
| Oostindische Compagnie, zie voc |
| oplichtersheld 179 |
| optimisme 197-198 |
| orale literatuur: negentiende eeuw 279-280, 385-389; twintigste eeuw 439-440, 468, 486, 508, 588; zie ook dialogiciteit |
| orde en regelmaat, Junghuhn over 177, 179-183, 186 |
| Orinoco 163 |
| orkestratie in taal 244, 254, 257-259 |
| Orta, Catarina da 113 |
| Orta, Garcia da 94, 112-116, 121 |
| Ortega y Gasset, José 534, 536-537, 539 |
| Ortelius, Abraham 76 |
| Ostaijen, Paul van 81 |
| Otto, Walter 168 |
| ouders, verhoudingen met, zie familie; vaders; moeders |
| ‘Ouida’ (Marie Louise de la Ramée) 266 |
| Oversteegen, J.J. 638 |
| Ovidius 104, 532 |
| Oviedo, Gonzalo Hernández de 112-113 |
| Ovink-Soer, M.C.E. 400 |
| |
| Paap, Willem Anthony 237 |
| Padang 218, 224, 239 |
| Padtbrugge, Robertus 108 |
| Pakoe Boewono, Soenan 564 |
| Palembang 326, 510 |
| Palm, Marie Céline (later Nieuwenhuys) 541-545 |
| Palm, Willy 369-37 |
| Pandjang 396 |
| pantheïsme 165 |
| paradox van het kolonialisme, zie Kartini |
| Paraguay 466 |
| |
| |
| Parakan Salak, landgoed 351 |
| Parijs: negentiende eeuw 161, 319-320, 323-324; twintigste eeuw 564, Du Perron 422, 425, 446-447, 450, 452 |
| parodie 246, 327 |
| Parra, familie Van der 129, 350 |
| Pasar-Baroe-Oost 552 |
| Pascal, Blaise 81 |
| Pasoeroean 282, 570 |
| passaatwinden 36 |
| ‘passatist’ 275, 393, 558 |
| passiviteit 266; zie ook decadentie |
| Patengan, Telaga (meer) 631, 205 |
| Patoeha (berg) 204 |
| patriarchaat 351; zie ook vaders |
| patriotisme 276 |
| Pauw, Reynier 55 |
| Paz, Octavio 318, 687 |
| Pearl Harbor 317, 543 |
| peilen (op schepen) 29 |
| Pekalongan 488 |
| Pelimao, koning van de Alfoeren 148 |
| pensioen, leger- 305, 310 |
| peper 34, 61, 64, 217 |
| Percy, Walker 445 |
| Percy, William Alexander 331; en interraciale verhoudingen 353-354, 362, 371, 410; en mythe van de mannelijkheid 419; en aristocraten uit het Amerikaanse Zuiden 326 |
| Perelaer, M.T.H. 316 |
| Perelman, S.J. 137 |
| perken (muskaatboomtuinen) 624 |
| ‘Perkens, Duco’, zie Perron, Charles Edgar du |
| Perron, Alain du (zoon van Charles) 427 |
| Perron, Charles Edgar du 81, 86, 89-90, 152, 417-453, 604, 606; en avontuur 89; en Alberts 588; en baboe 356-357; en Boon 519-525; en Cohen 316-318, 430; en Couperus 275, 277, 280, 418, 449; en Daum 356-358, 376, 377-380, 392-393, 558; en verval 552; en Dekker 230-231, 234, 243, 253, 259-260, 426, 433-435, 437, 448; en Dermoût 477, 488; en duel 376, 377; en Dumas 381-382; Franse voorkeuren 543; huis als symbool van eenheid 547, 553; individualiteit en gevoel 477; en Junghuhn 445; en militairen 316; en Nieuwenhuys 420, 431, 436, 439, 543, 547, 551-559 passim; en Rumphius 435, 480; en Scott 380; en sociale ongelijkheid 523-524; en gesproken woord, invloed van 279; en Stevenson 422; stijl 81, 90, 439, 604, 606; en gesublimeerde polemiek 575; en Valentijn 435; en Van Leur 234; en Vuyk 454, 455, 472; en Walraven 424, 567, 575, 580; en ‘warme beschaving’ 318 |
| Perron, Charles Emile du (vader van Charles) 418-419, 421-422, 426, 451 |
| Perron, Elisabeth du (geb. De Roos, tweede vrouw van Charles) 426-427, 432-433; als ‘Jane’ 427, 436 |
| Perron, familie Du 542 |
| Perron, Henricus Wilhelmus du (grootvader van Charles) 418 |
| Perron, Jean-Roch du 418 |
| Perron, Louis du (overgrootvader van Charles) 418, 433 |
| Perron, Marie Mina Madeline du (eerder Van Polanen Petel, moeder van Charles) 418, 423, 428, 433; karakter 420-421, 426 |
| Perron, Simone du (geb. Sechez, eerste vrouw van Charles) 426 |
| Person, Houston 639 |
| Persoon, C.H. 161 |
| Peru 163, 166, 628, 584, 596 |
| Perzië 129, 133, 140-142; Perzisch (taal) 107, 140-141 |
| Perzische Golf 28, 38 |
| Pessoa, Fernando 493, 516 |
| petjo (Nederlands-Maleis creools) 245, 515-516, 522, 679 |
| Phillip, William 75 |
| physiognomie 177, 187 |
| Pia, Pascal 423, 425, 428, 664 |
| Pia, Suzanne 664 |
| Pinker, Steven 679 |
| Pinter, Harold 589 |
| Piso, Gulielmus 112, 116 |
| placenta 461 |
| plagiaat 70, 152, 379; door Valentijn 134-135, 139-143 |
| plantagelandbouw 23, 345; negentiende eeuw 212, 214, 217, en Junghuhn 157, 167, 177-178, 204, 628; verval 213; feodaal systeem, zie cultuurstelsel |
| planten en plantkunde, zie botanie |
| planters 344-354, 385, 428, 605; zie ook plantagelandbouw |
| Plantijn (drukker) 115 |
| Plinius de Oudere 79, 98, 103, 106, 111-112, 273 |
| Plomer, William 275 |
| Poelau Kelor 396 |
| Poerworedjo 219, 312 |
| |
| |
| poesaka 218, 559; en Dermoût 483-484, 487, 497, 498 |
| poëzie: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 356, 656; en Cohen 319; en Couperus 265; en Dekker 218, 239, 255, 638; en Du Perron 426, 430, 435, 440; van de feiten 80-81, 124; en Rumphius 107, 113, 493, 539, 563; en Vuyk 467 |
| Polanen Petel, Marie Mina Madeline van (geb. Bédier de Prairie), zie Perron, Marie Mina Madeline du |
| Polanen Petel, Oscar van 418-420 |
| Polen 121, 327; zie ook Conrad |
| politie, gebrek aan 656 |
| polyfonie 325, 330, 418-419; en Dekker 242, 245-246, 248, 250, 253, 256-259 |
| polygamie 573; en Kartini 395-397, 401, 403 |
| polyglossie 244-245, 252, 254-255; zie ook petjo |
| Pompeji 111 |
| Ponder, H.W. 622 |
| Pontanus 64, 613 |
| portolanen (geschreven zeemansgidsen) 29, 36 |
| Portugal en Portugezen: algemene geschiedenis 20-21; maritieme geschiedenis 27-41 passim 42, 44; maritieme geschiedenis: zestiende eeuw 50, 55, 61-64, 66, 72; zeventiende eeuw 94, 113-115, 117, 121; achttiende eeuw 146, 149-150; negentiende eeuw 331, 355, 395; twintigste eeuw 584; Portugees (taal) 96, 102, 113, 121, 146, 331, 355, 519 |
| Powys, John Cowper 275 |
| pragmatisme 171 |
| prairies, zie alang-alang |
| Praz, Mario 268 |
| Preanger, de 570 |
| predestinatie 105 |
| Priangan 30 |
| prijaji en gedrag van 231-233, 236, 494-495; zie ook Kartini |
| Prins, Jan 392 |
| Prochnicz (Poolse arts) 327 |
| Protestanten: zestiende eeuw 60, 62, 105, 110-111; zeventiende eeuw 105, 117; achttiende eeuw 130, 138; negentiende eeuw 215, 247, 318, 331, 382; zie ook Rumphius, Valentijn |
| Proust, Marcel 144, 198, 441, 452, 606 |
| Pruis, zie Junghuhn |
| Punto Galle 182 |
| Purchas, Samuel 80, 151 |
| Pythagoras 79 |
| |
| Quintilianus, Marcus Fabius 451 |
| |
| Raäs 591-592, 602 |
| Raffles, Lady 395 |
| Raffles, Sir Thomas Stamford 213, 224; en koloniaal bestuur 23; en waardering voor Java 332-333, 385; en liberale interventie in de inheemse maatschappij 395; en slavernij 650; en verwestersing 337 |
| Raleigh, Walter 37, 79, 113 |
| Ransom, John Crowe 336, 367, 420 |
| ras: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 354-366; interraciale verhoudingen, zie huishoudsters, halfbloeden, rassenvermenging, kindermeisjes; zie ook inheemse bevolking |
| rassenvermenging 299: vergelijking met Amerikaanse Zuiden 334-338, 360-364, 370-72, 387, 389; zie ook halfbloeden |
| rationalisme 165, 169, 197 |
| Ray, Nicholas 528 |
| Raynal, Abbé (Franse priester) 648 |
| realiteit en realisme 228-229, 469, 604; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 338, 341, 392; magisch realisme 531; weerstand om de realiteit onder ogen te zien 331-332; indirecte benadering van 554-555; zie ook Boon, scheepsjournaals, dagelijks leven |
| redenaarsstijl, zie retorica |
| Redjosari 488 |
| Redondo, Graaf van 114 |
| Rees, W.A. van 316 |
| regelmaat, zie orde |
| reis om de wereld 31-32 |
| reizen en vervoer 16, 24; boeken over, zie avontuur, scheepsjournalen; reisduur, zie onder tijd; kritiek op vervoermiddelen 188; over zee, zie maritieme geschiedenis |
| religie: maritieme geschiedenis 21, 32, 59, 62, 72; negentiende eeuw: leger 138; twintigste eeuw 430, Friedericy 504, 511; en Dermoût 478, 480-484, 493, 496, 673-674, 676; onbelangrijkheid van 336; en Valentijn 130-131, 136-139, 142-143, 148; zie ook boeddhisme, christendom, hindoeïsme, islam |
| Rembang 401 |
| Rembrandt 265 |
| Renard, Louis 133 |
| Resink, G.J. 223, 356, 430, 544 |
| herhaling 278, 470, 485-486 |
| retorica en redenaarsstijl 82; zie ook woord |
| reukzin 357, 464, 547, 579, 606 |
| |
| |
| Réunion 418 |
| Reynst, Catharina Geertruida, zie Couperus, Catharina Geertruida |
| Rheede tot Drakesteyn, Hendrik Adriaan van 107, 112, 116-117 |
| Rhodes, Cecil 62 |
| Rhyne, Willem ten 107 |
| Richardson, Robert D. 201 |
| Riebeeck, Abraham van 132 |
| Riemsdijk, familie Van 350 |
| Riemsdijk, Jeremias van 129, 334 |
| Rimbaud, Arthur 227, 315, 464 |
| Ritter (berg) 206 |
| Robinson, Charles Budd 675 |
| Robinson, Fela, zie Boon, Fela |
| ‘Robinson, Tjalie’, zie Boon, Jan |
| roddel 385-386 |
| Rode Zee 38 |
| Roekmini (halfzuster van Kartini) 398-399, 401, 407 |
| Roland Holst, A. 666 |
| romans en verhalen en schrijvers van 15-17, 130, 316-317, 603-605; Alberts 584, 586-602; Du Perron 436-444, 447; Friedericy 503, 505-511; Nieuwenhuys 541-555; romantheorie, zie Bakhtin; Vuyk 454-456, 468; Walraven 569, 580; zie ook Boon, Couperus, Daum, Dekker, Dermoût |
| Romantiek 17-18, 84; tegenstelling, zie prijaji; Boon 528-529, 538; decadentie, zie Couperus; Dekker 220, 222, 229-230, 234, 240, 254, 256; Du Perron 427, 431, 436, 439, 443-444, 448; Vuyk 467-470, 670; zie ook avontuur, Junghuhn |
| Rome (stad) 63 |
| Rome, het oude 82, 107, 111, 271, 275, 334, 451 |
| Rondolet (medicus) 114 |
| Roorda van Eysinga, Sicco 224, 315, 322 |
| Roos, Elisabeth de, zie Perron, Elisabeth du |
| Rosengarten, Theodore 345 |
| Rotterdam 320, 457, 474, 567, 576 |
| Rouffaer, G.P. 635 |
| Rousseau, Jean-Jacques 106, 166, 228, 235, 249, 638 |
| Roy, Gerard le 61 |
| Rubin, Louis D., jr 348 |
| Rumphius, Georgius Everhardus 92-126; Amboinsche kruid-boek 100-106, 109-110, 119-121, 132, 136, 158, 162; blindheid 98-99, 106, 120, 158, 618; en Boon 539; en Camphuys 100, 108, 110, 119; en koloniaal leger 95-96, 315; en Couperus 105; en De Jager 141; en Dekker 260; en Dermoût 122, 126, 152, 482, 489, 501, Rumphius als personage 483, 485-487, 491-497, 501-502; en Du Perron 435, 580; en Haan 105, 107; en Houtman 70; en Junghuhn 93, 126, 158, 163, 177; en Molukken 102, 110, 118-119; en Nieuwenhuys 556-558; en dichterlijke visie 108, 113, 492, 539, 556; en aandacht voor de natuur 67, 90, 122-126, 152, 484; stijl van 73, 80, 121-124, 260, 435; en schrijven in de vrije tijd 131; zie ook onder Valentijn |
| Rumphius, Isabelle Ras (tweede vrouw van Georgius) 96 |
| Rumphius, Paulus Augustus (zoon van Georgius) 100-101, 108 |
| Rumphius, Susanna (eerste vrouw van Georgius) 99 |
| Runyon, Damon 522 |
| Rusland, zie Sovjet-Unie/Rusland |
| Ruyter, Pieter de 108, 137 |
| |
| sago, bereiding van 118 |
| Sahagún, Bernardino de 135 |
| Saint-Martin, Isaac de 107-108, 110 |
| Saint-Simon, Louis de Rouvroy, duc de 143-144, 146, 149-150 |
| Sainte-Marie, zie Santa-Maria |
| Saks, J. 433 |
| salamander 66 |
| Salamboe 591 |
| Salatiga 315 |
| Saleh, Radèn 563 |
| Salemba 552-553 |
| Salim, Soetan (Natals hoofd) 217 |
| Salinger, J.D. 526 |
| Samoa 599 |
| Sande, Van der (etnoloog) 563 |
| Sani, Asrul 544 |
| Sanskriet 141 |
| Santa-Maria (tegenwoordig Sainte-Marie) 66 |
| Santillana, Giorgio de 86 |
| Sapoedi-eilanden 591-592 |
| Sargassozee 119 |
| Saroyan, William 522 |
| Sartre, Jean-Paul 84, 390-391, 528 |
| satire 247 |
| Sattelmeyer, Robert 201 |
| Scaliger, Josephus Justus 112, 117 |
| Schagen, Nicolaas 108 |
| scheepsjournaals 15, 51-90 passim, 604 |
| |
| |
| schelpen 100, 105, 110, 119-120, 621 |
| Schendel, Arthur van 422 |
| schepen, zie maritieme geschiedenis |
| Scherius, Reinier 219 |
| scheurbuik 44, 51, 59 |
| Schiller, Friedrich von 165, 199 |
| Scholte, Lin 316 |
| Schopenhauer, Arthur 81, 195 |
| Schotland 40, 93, 378-382, 584 |
| Schouten, Willem 75 |
| Scott, Walter 319, 377-378, 381, 463; en Dekker 379; en Du Perron 380 |
| Sechez, Simone (later Du Perron) 426 |
| Sedajoe 58, 64-65 |
| seizoenen 240, 265-266, 578; zie ook klimaat |
| seksualiteit: en Alberts 600; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 354, 357, 359-362; en Boon 524-535; en Cohen 309-313, 326; en Couperus 264, 266, 270-272, 286-289; en Dekker 215, 220-222; en Du Perron 424-425, 442, 445; en kruiden 103-104; en Junghuhn 173, 175, 184; en Nieuwenhuys 550-552; en preërotische verhoudingen met kindermeisjes 354, 356; ontkenning van de seksualiteit van de vrouw 360-361; zie ook liefde |
| Semarang 39; negentiende eeuw 192, 339-34, 380, leger 303, 317, 329; twintigste eeuw 515, 542; zie ook Kartini |
| semiotiek 15, 103-105, 190 |
| sensualiteit: Couperus 287; Junghuhn 168-175, 177-179, 183, 197, 203; Rumphius 124-125, 618; zie ook gehoor, seksualiteit, gezichtsvermogen, reukzin, smaakzin |
| sentimentele stijl 386-388, 405, 480 |
| Sepeken 591 |
| Sequeira (zeevaarder) 35 |
| Serrão, Francesco 35 |
| Settle, Elkana 79 |
| Setyadjit (Indonesische nationalist) 544 |
| Sewel, W. 148 |
| Shakespeare, William 120, 165, 319 |
| Shell, Koninklijke Nederlandse 215 |
| Shelley, Percy Bysshe 228 |
| Si Oepi Keteh (geliefde van Eduard Douwes Dekker) 218, 221-222, 253 |
| Siam, zie Thailand |
| Siberg, Johannes 129 |
| Siddons, Anne 342 |
| signaturenleer 103, 105-106 |
| Simmel, Georg 86, 88-89 |
| Sinagar, landgoed 347, 351 |
| Singalees (taal) 355 |
| Singapore 213 |
| Singleton, Charles S. 68, 83 |
| Sint-Augustinusbaai 56, 58-59, 66 |
| Sint-Helena 31, 133, 238 |
| Sint-Jago 149-150 |
| Sipman, Johan Philip 108 |
| Sirks, M.J. 122 |
| Sjahrir, Soetan 430, 665 |
| skaz (spreektaalachtige idiomatische verhaaltrant) 330; Bakhtin 246, 256, 269, 516-517; Boon 515-517, 522, 679; Dekker 246, 253, 256 |
| Skeat, W.W. 105 |
| Slamat (vulkaan) 171, 174, 209-210 |
| slangenbeet 114 |
| Slauerhoff, Jan Jacob 656 |
| Slaven 445 |
| slavernij 303; afschaffing 214, 649-650; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 333-335, 337, 649-651; aantallen slaven 650 |
| Sloot, Nicolina Maria Christina (‘Melati van Java’) 38 |
| Sloterdijk, Peter 123 |
| Smith, J.J. 118, 122 |
| Smith, Lillian 363 |
| Smith, William Jay 315, 317, 646 |
| Snaats, Cornelia (later Leydekker en Valentijn) 131 |
| sociale misdeeldheid, zie onbeweeglijkheid, isolement |
| sociale klassen, zie klassen |
| socialisme 228, 322, 325, 567 |
| Socrates 81 |
| Soekamiskin-gevangenis 508, 580, 586 |
| Soekarno, Achmed 24, 282, 402 |
| Soemba 20 |
| Soembawa 20 |
| Soembing (berg) 204 |
| Soemenep (Songenep) 585, 588 |
| Soenda-eilanden, Kleine (tegenwoordig Nusa Tenggara) 20, 132; zie in het bijzonder ook Bali |
| Soenda, Straat 36, 51 |
| Soenda-eilanden, Grote 20; zie ook Borneo, Celebes, Java, Sumatra |
| Soenda-eilanden, zie Soenda-eilanden, Grote |
| Soendanezen en Soendanees (taal) 76; negentiende eeuw 191-193, 236-237, 239, 350-351, 406; twintigste eeuw 546, Boon 515, 521, Du Perron 421, 430-431, 452, zie ook Walraven, Itih |
| |
| |
| Soerabaja 262, 382, 515, 570, 586, 591 |
| Soerapati (Balinese guerillaleider) 152 |
| Soerat 116, 133 |
| Solis, Brianda de 113 |
| Solms-Greiffenstein, Ludwig von 94 |
| Solo 195, 202, 347, 395, 418, 541 |
| Someren, Joannis van 117 |
| Songenep, zie Soemenep |
| Sonsbeck 319 |
| Sontag, Susan 560-561, 563-565 |
| Sophocles 88, 292 |
| Sosroningrat, Raden Mas Adipati Ario 396, 41, 405 |
| Sousa, Alfonso de 113 |
| Southern Agrarians 347-349, 373, 467, 521 |
| ‘Souvarine’, zie Cohen, Alexander |
| Sovjet-Unie/Rusland 227, 230, 249, 254, 256-257, 445-446 |
| Spanje 21, 413; maritieme geschiedenis 29-31, 33, 36, 38, 42, zestiende eeuw 64, 74, 157; zeventiende eeuw 112, 114-115; twintigste eeuw 464, 597 |
| Sparke, M. 79 |
| Specerij-eilanden, zie Molukken |
| specerijen: maritieme geschiedenis 22, 33-35, 38, 42, zestiende eeuw 61, 63; zeventiende eeuw 95, 114, 504; achttiende eeuw 621; negentiende eeuw 217 |
| Speelman, Cornelis 92, 107, 504, 617 |
| Spengler, Oswald 333 |
| Spigt, P. 240 |
| Spinoza, Baruch de 190, 238 |
| Sri Lanka, zie Ceylon |
| Staaf (planter) 347 |
| Staaten, Hans van 52 |
| Stapel, F.W. 63 |
| Starobinski, Jean 442 |
| Stavorinus, J.S. 40-46, 48 |
| Steenstra Toussaint, Abraham 350 |
| Steinbeck, John Ernest 522, 525 |
| Stendhal 380; analytisch werk van 197; en Daum 380; en Du Perron: bewondering van 419-422, 424-425, invloed op 432-438, 440-447, 453 |
| sterftecijfers, zie dood |
| sterren, zie astrologie, astronomie |
| Steur, Johannes van der 312 |
| Stevens, Wallace 79-80, 84, 124, 126 |
| Stevenson, Robert Louis 380, 599; en avontuur 84, 455-457, 458-460, 463, 468-470; en Du Perron 422 |
| Stevin, Simon 518 |
| stijl 604; Alberts 587-590; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 338, 341, 382-383, 389, 392-393; Attische en Aziatische 82, 90, 277, 278, 539, 588; Boon 81, 515-517, 538-540; Cohen 321, 327; Couperus 265-266, 277-280, 470; Dekker 16-17, 81, 242-243, 252-253, 267, 269; Dermoût 471, 485-486; Du Perron 81, 90, 439, 604, 606; Friedericy 507-508, 510; Junghuhn 172-177; Lodewycksz. 66-70, 79; Nieuwenhuys 553-557; niet-rechtstreekse 553-555, 587; Rumphius 73, 80, 121-124, 260, 435; sentimentele 386-387, 406, 481; Valentijn 81, 132, 134, 150, 517; Vuyk 469-472, 475; zie ook natuurlijke stijl, poëzie van de feiten |
| stilering 246, 256 |
| Stille Oceaan 30, 593 |
| stilte 562; zie ook onbeweeglijkheid |
| Stowe, Harriet Beecher 239, 338, 372 |
| Strabo 112 |
| straffen: in het leger 313-314, 326, 329, 330; op zee 47-48 |
| strijdkracht, zie militaire activiteiten, geweld |
| stromingen, oceaan- 43, 164 |
| struiken, Junghuhns afkeer van 177, 180-181, 204 |
| Stuiveling, Garmt 230 |
| Styron, William 317 |
| sublieme, definiëring van het 166 |
| Suez 162; Suezkanaal 214, 304 |
| suikerriet 23, 214, 345, 347 |
| Sulawesi, zie Celebes |
| Sultan van Djokjakarta 484 |
| Sumatra 118, 133; algemene geschiedenis 20-23; maritieme geschiedenis 36, 53, 60-61, 66-67, 77; negentiende eeuw 212, 214, 217-220, 222-223, 232, 253, 271, 377, 418, leger 303, 317, 325, 326, 329, Junghuhn 159, 162, 166, 168-169, 171, 176, 191, 194-195; twintigste eeuw 510, 521, 543, 563 |
| Suriname (Nederlands Guyana) 16, 272 |
| Swammerdam, Jan 124 |
| Symmers, Agnes Louise 660 |
| syntaxis 70, 278, 330, 486, 516, 589 |
| Syrië 293 |
| Székely-Lulofs, M.H. 316 |
| |
| taal: maritieme geschiedenis 27, 36, 39; zestiende eeuw 59, 69-76, 78, 80; zeventiende eeuw 96, 99, 102-103, 106-108, 110, 113-117,
|
| |
| |
|
119-122; achttiende eeuw 131, 133-135, 137-142, 150; negentiende eeuw 192-193, 278-280, leger 309-310, 313, 328-330, Kartini 397, 404-410; twintigste eeuw 574, Boon 163, 245, 515-517, 520-522, 525, 534-537, 539, Du Perron 425, 430-431, 433, 438-440, 450-451; voornaamste talen, zie Nederlands, Engels, Frans, Duits, Javaans, Maleis en onder Portugal; zie ook dialogiciteit, woordenboeken, petjo, polyfonie, vergelijkingen en metaforen, skaz, stijl, syntaxis |
| taalgidsen, zie woordenboeken |
| tabak 345-346 |
| Taloen, landgoed 351 |
| Tamil (taal) 141, 364 |
| Tampomas (berg) 169-170 |
| Tanah Abang (kerkhof) 545, 551 |
| Tandjong Priok 527-528 |
| Tangoeng 563 |
| Tanner, Tony 197, 201 |
| taoïsme 480 |
| Tate, Allen 334, 342, 363, 387, 535, 545 |
| Taylor, Jean Gelman 335-336, 659 |
| ‘Tayouan’, zie Formosa |
| technologie 39; en schepen 28-29, 42, 77; als hulpmiddel voor het oog 169-172 |
| Tegal 190, 282 |
| tegengestelden, zie dualisme |
| tekens, zie semiotiek |
| Telugu (taal) 141 |
| tempo doeloe (tijd van weleer) 18, 444; vergelijking met Amerikaanse Zuiden 331-333, 335, 337-338, 341-342, 348, 382 |
| Tenggergebergte 191, 193 |
| Terceira 36 |
| Termorshuizen, Gerard 392 |
| Ternate 35, 95, 131-132 |
| Terra Firme 112 |
| Texel 76 |
| Thailand (voorheen Siam) 133, 475 |
| theater 130, 218, 239, 381, 422, 507 |
| Thedens, Johannes 93 |
| thee 23, 178, 181, 345-346, 350-351 |
| Theophrastus 112 |
| Thiers, Louis Adolphe 319 |
| Thoreau, Henry David 194; en grondigheid van onderzoek 92; en hindoeïstische filosofie 631; en de natuur als weldadige maatschappij 191, 199, 200; en ‘zien’ 168, 170, 200-208, 210, 600; en reizen naar Maine 196-198; en bossen 186 |
| Thorne, Robert 86 |
| Tidore 132 |
| Tieck, Ludwig 161 |
| tijd: ontsnapping aan de banden van 198; verleden, zie geschiedenis, tempo doeloe; reisduur 43-44, 50-51 345-346 |
| tijger 146, 179-180, 192, 202, 272, 347 |
| Timor 20, 133 |
| Tirto (plantage) 488 |
| Tjicoppo (plantage) 262 |
| Tjidané, landgoed 552 |
| Tjikorai (berg) 169 |
| Tjilatjap 543 |
| Tjimahi 514, 543, 570, 586 |
| Tjitjoeroeg, zie Gedong Menu |
| Tjondronegoro, Pangeran Ario 400 |
| Todorov, Tzvetan 71, 249, 404, 408-410, 413 |
| Toer, Pramoedya Ananta 544 |
| Tolo, Golf van 503 |
| Tolstoj, Lev Nikolajevitsj 377 |
| Tombee, landgoed 345, 355, 371, 426 |
| Tomini, Golf van 503 |
| toneel 130, 218, 239, 381, 422, 508 |
| Tonkin-China 133 |
| Tosari 489 |
| Toulon 324 |
| Tournier, Michel 166 |
| tragische, het 292 |
| Tucker, Susan 338 |
| Turck, Cornelis Jansz. 50-52, 56-58, 64, 68 |
| Turken 62 |
| Tuuk, Herman Neubronner van der 71, 224, 333, 385, 558 |
| Twain, Mark 378 379, 381, 516, 522 |
| Tweede Wereldoorlog 157, 201, 429, 490; en Boon 529; en Du Perron 417, 429, 444; en Friedericy 508, 510, 512; en Nieuwenhuys 542-543, 548, 552, 554; en Vuyk 464, 466, 471-472, 475; en Walraven 579-581; zie ook kampen |
| twintigste eeuw 23-24, 417-602; zie in het bijzonder ook Alberts, Boon, Dermoût, Du Perron, Friedericy, Nieuwenhuys, Vuyk, Walraven |
| |
| Ujong Kulon, reservaat 209 |
| Ujung Pandang, zie Makassar |
| utopisme 297 |
| Utrecht 101, 130; en Alberts 584-585, 587 |
| |
| vaders en verhoudingen met vaders: vergelij- |
| |
| |
| king met Amerikaanse Zuiden 351-353; Boon 513, 541, 543; Cohen 317-320, 326; Couperus 261-264, 265, 276, 288, 418; Du Perron 419-421, 426, 432-434; Junghuhn 160; Kartini 397, 400, 403; Stendhal 442-443; Walraven 567, 581 |
| Valentijn, Cornelia (eerder Leydekker, geb. Snaats, vrouw van François) 131, 140 |
| Valentijn, François 107, 129, 153; en antropologie 90; en Camphuys 147; en De Haan 146-147; en Dekker 220-259; en Dermoût 152; en dialogiciteit 259; en voorliefde voor het grappige 322; en Du Perron 435; en Frederick de Houtman 70; en poëzie 107; en polemiek 575; en religie 130-131, 136-139, 142-143, 148; en Rumphius 96, 131 132, 136, 151, als ‘boezemvriend’ 134, als leraar Maleis 133-135, 137, 139-140, plagiaat van het werk van 134-135, 140; stijl 81, 132, 134, 150, 517; onaangenaam karakter 132-135, 139-143, 146-147; en Walraven |
| Valette, Trude (geb. Couperus) 282 |
| Vanger-Frank, Marie C. (M.C. Frank) 386 |
| variatie en Romantiek 181 |
| Veer, Gerrit de 75-76 |
| Velt, Roeland J. in 't 656 |
| Venetië 63, 94 |
| Venezuela 112 |
| Verenigde Oostindische Compagnie, zie voc |
| Verenigde Staten: algemene geschiedenis 16, 19; maritieme geschiedenis 38, 41; zeventiende eeuw 112, 118, 120; achttiende eeuw 129, 137; negentiende eeuw 214, 232, 238-239, 242, 246, 269, 274, leger 300, 303, 305, 309, 313-317, natuur (en Junghuhn) 163, 179-180, 186, 196-201, 203-208; twintigste eeuw 77, 81-82, 347, 491, 510, 584, Boon 515-518, 522, 526-528, Nieuwenhuys 543, 549-550, Walraven 568-570, 575, 581; zie ook zuidelijke literatuur van de vs, Thoreau |
| vergelijkingen en metaforen: Boon 517-518; Junghuhn 173-176, 184, 186-188; scheepsjournaals 79-81; Vuyk 470 |
| verhalen, zie romans, mondelinge vertelvorm |
| verhalen, zie romans, mondelinge vertelvorm |
| verleden: nostalgie 518-521, 560-565; zie ook geschiedenis, herinnering, tempo doeloe |
| verleiding van het oog 175-176; zie ook gezichtsvermogen |
| vermomming, literaire 442 |
| Versailles 143, 180 |
| verschoppelingen zie onderlaag van de maatschappij |
| Verspijck, Geertruida (geb. Menu) 418 |
| Verspijck, G.M. 418 |
| Versteegh, Caroline 217-218, 222 |
| verval, zie dood |
| verveling |
| verwarring en Junghuhn 181-185 |
| verzinsels, fantasie en mythen 79-80, 82-83, 133, 267, 381, 600 |
| Vestdijk, Simon 423-425, 436, 438 |
| Veth, Bas 18, 183, 405, 575 |
| Vetter (militair gevangene) 330 |
| Victoria, fort/kasteel 96, 98-99 |
| Vierde Engelse oorlog (1780-1784) 129 |
| Vietnam 256 |
| Vigny, Alfred de 300, 308 |
| vijftiende eeuw 31, 35, 42 |
| Vink, Henrika, zie Daum, Henrika |
| vitamines 316; gebreksziekten 44, 51, 58-59, 306, 308, 314 |
| Vlaamse Eilanden, zie Azoren 31, 36 |
| Vlamingh van Oudshoorn, Arnold de 95 |
| voc (Verenigde Oostindische Compagnie) 94, 333, 504, 680; oprichting van (1602) 22; maritieme geschiedenis 37-41, 44-45, 61, 73; zestiende eeuw 92-96, 100, 116; achttiende eeuw 129-130, 132; einde van 22, 85, 130 |
| voedsel: Ambonees 144, 147; in het leger 308-309; Nederlands 521, 578-579; Japans 147; bereiding van sago 118; op schepen 45-46, 51-52, 59-60, 67; zie ook vitamines |
| Voltaire, François 248 |
| vooroordeel, zie klassen; ras |
| vreemdelingenlegioen, zie leger, koloniaal; Franse Vreemdelingenlegioen |
| vrees, zie angst en bangheid |
| vrijheid en orde 181-182 |
| Vroman, Leo 514, 543 |
| vrouwen: schrijfsters, zie Dermoût, Kartini, Vuyk; emancipatie 402, 405-406; en roddel 385-386; onbeweeglijkheid en stilte van 398, 403; matriarchaat en matrilineaire ordening 335, 356-357; sentimentele literatuur voor 386-387; superioriteit in mannenwereld 526, 528-530, 534-535; zie ook huwelijk, moeders, zwangerschap en geboorte, seksualiteit |
| vulkanen 456, 563; en Junghuhn 158, 166-167, 170, 175, 192, 203, 558, 560 |
| Vuyk, Beb 420, 429, 454-476; en avontuur 87,
|
| |
| |
|
89, 529, 599; en Alberts 588, 599; en authentieke beschrijving van de tropen 158; en pioniersbestaan 348-349, 352; en Boon 521, 523, 529, 539; en Cash 341; en Couperus 470; en Dermoût 471, 477, 486; en Du Perron 431, 455, 472; en Friedericy 503, 507; en Junghuhn 349; en Molukken 477; en Nieuwenhuys 455, 542-545; stijl 469-472, 476; en twee vaderlanden 544-545; en Walraven 454, 473, 475, 575, 580 |
| Vuyk, Hans Christiaan (eerste zoon van Beb) 459 |
| |
| Waal, Engelbertus de 214, 344 |
| Wadjo 509 |
| Waghenaer, Lucas Janszoon 41 |
| Wagner, Richard 375 |
| Wakefield, Bisschop van 393 |
| Wall, Hans van de (‘Victor Ido’) 365 |
| Wallace, Alfred Russel 170, 199, 506 |
| Walraven, Frans (vadet van Willem) 567 |
| Walraven, Itih (vrouw van Willem) 568, 570-571, 574, 578; bewondering voor Du Perron 431; en ‘De clan’ 582; gedwongen emigratie naar Nederland 543; ‘geld dat met het hoofd verdiend is’ 239, 579; levensstijl 571-574 |
| Walraven, Willem 429, 431, 567-583, 584; en avontuur 87, 89; en Alberts 584, 588; en Boon 513, 514; en koloniaal leger 315, 513; en Dekker 568, 575, 580; en Du Perron 424, 567, 575, 580; en Faulkner 576; en journalistiek 393; en rassenvermenging 362-364; en Nieuwenhuys 542, 543, 554-558, 560, 580; en Valentijn 575; en Vuyk 454 473, 475, 575, 580 |
| Walraven, Willem jr. (eerste zoon van Willem) 571, 579, 580 |
| wanhoop, zie melancholie |
| wapens, zie bewapende schepen |
| Warren, Robert Penn 342 |
| Warwijck, Wybrand van 37, 60, 65 |
| Waspada, landgoed 350 |
| watergebrek 186; op zee 45-46; zie ook oceanen |
| Weber, Max 374-375 |
| weer, zie klimaat |
| Wellington, Arthur Wellesley, hertog van 213 |
| Welty, Eudora 371, 374, 515 |
| Wely (planter) 346 |
| Wenen 106, 114 |
| werk als avontuur en bron van vreugde 466, 521 |
| West-Indië, zie Midden-Amerika |
| wetenschap, definitie van 165; zie ook botanie, geologie, nomenclatuur van planten, zoölogie |
| Whitehead, Alfred North 86-87, 89, 241 |
| Whitman, Walt 169 |
| Wijck, C.H.A. van der 282, 418 |
| Wijnbergen, Everdine van, zie Dekker, Everdine Douwes |
| Wilde, Oscar 270-271 |
| wildheid, zie natuur |
| wildheidsideaal 371, 373-374, zie ook natuur, geweld |
| Wilhelmina, koningin der Nederlanden 24 |
| Wilkinson, R.J. 532 |
| Willeford, Charles 317 |
| Willem i, koning der Nederlanden 214, 216 |
| Willem iii, koning der Nederlanden 315, 322 |
| Willem (William) iii, koning van Engeland 105 |
| Williams, Tennessee 371-372, 392, 522 |
| Willigen, Beb de, zie Vuyk, Beb |
| Willigen, Fernand de (man van Beb) 455, 456, 462, 466, 475-476 |
| Willigen, kapitein De (schoonvader van Beb) 462, 463, 468, 473, 475 |
| Wilson, Edmund 338, 349-350, 393 |
| Winckel (etnoloog) 563 |
| wind 31, 37 |
| winst/hebzucht en voc 39-42, 56, 61, 73; zie ook corruptie en fraude |
| Wit, Augusta de 387, 393, 405 |
| Wit, H.C.D. de 118, 122 |
| Wit, Oscar de 687 |
| Witt, Cornelis de 130 |
| Witt, Johan de 130 |
| Wolfe, Thomas 75, 432, 437, 442 |
| Woodward, C. Vann 342 |
| Woodward, Frank L. 315 |
| woord slovo (Bakhtiniaans begrip) 246, 554; zie ook dialogiciteit, orale literatuur, petjo, skaz |
| woordenboeken en taalgidsen 70-74, 96, 100, 134, 140, 617 |
| Wordsworth, William 80, 82, 196, 198 |
| Woude, Johan van der 486 |
| wreedheid, zie geweld |
| Wright, Frank Lloyd 446 |
| Wyatt-Brown, Bertram 373 |
| |
| Yeats, W.B. 283 |
| Yogyakarta, zie Djokjakarta |
| |
| |
| Young, Lester 639 |
| Ysbrantsz., Willem, zie Bontekoe 76 |
| Yucatán 72, 112 |
| |
| Zaalberg, Karel 365 |
| Zandbaai, zie Balekambang |
| Zedler, Heinrich Johann 107 |
| zee, zie maritieme geschiedenis |
| Zeehandelaar, Stella 400 |
| Zeeland: maritieme geschiedenis 42-43, 61, 75 |
| zeelieden, zie misdadigers aangemonsterd als zeelieden, maritieme geschiedenis |
| zeemansgidsen, geschreven, zie portolanen |
| zeemeerminnen 133 |
| zelfbeheersing, zie prijaji |
| zelfmoord 391-392, 546, 594; poging tot 160; door artsen 306; door de vader van Du Perron 419, 426, 432; amokmakerij als suïcidale neiging 376, 506 |
| Zelle, Margaretha Geertruida (‘Mata Hari’) 320, 646-647 |
| zestiende eeuw 21-23, 32-35, 38; eerste reis naar Oost-Indië 50-91 |
| zeventiende eeuw 21-23, 32-35, 38, 70, 72, zie in het bijzonder ook Rumphius |
| Zheng He (Cheng Ho) 27 |
| ziektekiemen, theorie van 107 |
| ziekten: op zee 44-46, 51, 58; zeventiende eeuw 103, 107, 114-115; achttiende eeuw 146; negentiende eeuw 213, 305-307, 309, 314; twintigste eeuw 594; beriberi 306, 308, 314; cholera 114, 306; dood ten gevolge van, zie dood; beschrijving van 114; ziektekiemen, theorie van 107; lichaamssappen, concept van 103; lepra 107, 594; geneeswijzen 145-146, zie ook medische verzorging, kruidenboeken en artsenijboeken; scheurbuik 44, 51, 59 |
| zielverkopers, aanmonstering door 93-94; zie ook misdadigers aangemonsterd als zeelieden |
| Zimmer, Heinrich 87, 89, 241, 248 |
| Zola, Émile 266-267, 319, 323, 393 |
| zon 264-265, 298, 331, 520 |
| zoölogie 21, 36, 67-69, 113; en Junghuhn 163, 170-172, 178, 192-193, 202, 207-211; zie ook dieren |
| Zuid-Afrika 16, 306, 548; maritieme geschiedenis 31, 36, 38-41, 43, 46, 56 |
| Zuid-Amerika 31; zestiende eeuw 30, 51; zeventiende eeuw 94, 112; achttiende eeuw 129, 138; negentiende eeuw 163, 165, 167, 196, 221, 628; twintigste eeuw 447, 464, 466, 531, 584, 596, 602 |
| zuidelijke literatuur van de vs: vergelijking met Nederlandse koloniale maatschappij 19, 331-394; en Boon 516, 520, 522, 525, 536-538; en Du Perron 417-420, 432, 437, 439, 442, 444, 452; en Junghuhn 200; en Nieuwenhuys 545, 550; en Vuyk 467-468 |
| Zwaardecroon, Hendrik 129 |
| zwangerschap en geboorte 104, 370, 661; en dood 145-146, 459-461; onwettigheid van kinderen 312; in gemengde verbintenissen, zie halfbloeden; onder slaven 333-335; zie ook moeders |
| Zweig, Paul 83, 86, 459, 468, 473 |
| zwijn, wild 531, 537, 600-601 |
| Zwitserland en Zwitsers 93, 191, 302, 316, 323, 444 |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd